Var mı dünyada günah işlemeyen söyle: Yaşanır mı hiç günah işlemeden söyle; Bana kötü deyip kötülük edeceksen, Yüce Tanrı, ne farkın kalır benden, söyle.
rahmetli yaşar nuri öztürk, bir konuşmasında "gidince hepimiz göreceğiz" demişti. o günden bu yana çok kafayı takmam bu konuya açıkçası.
iyi bir insan için sonuç bir şey değiştirmeyecektir. ama diğerleri için durum sıkıntılı olabilir. yoksa problem yine yok denebilir, ama varsa birileri çok feci s.ki tuttu demektir.
"tanrı, iradesini hakim kılmak için yeryüzündeki iyi insanları kullanır. yeryüzündeki kötü insanlar ise iradelerini hakim kılmak için tanrıyı kullanırlar"
giordano bruno
hakkında sürekli yapılagelen varlığı kanıtlanmamış bir şeyin yokluğu nasıl kanıtlanır geyiğinden artık gına gelen şey. dostlar yapmayın etmeyin. bu aynen şuna benziyor. ben diyorum ki uçan bir insan gördüm. siz de soruyorsunuz "nerde? " diye. ben size kanıtlayamıyorum. ve size diyorum ki varlığı kanıtlanamıyor. ama hadi siz de yokluğunu kanıtlayın bu akıl karı iş midir sizce? bir şeyin varlığı kanıtlanana kadar yok sayılır zaten. milyonlarca yıldır da hala kanıtlanamamış ise sorunu siz orda tanrı'da arayacaksınız. çünkü iddia sahibi siz oluyorsunuz.
insanüstü güçlere sahip olan, zamana ve coğrafyaya göre çeşitlilik gösteren, bana göre mitoloji konusu altında incelenmesi gereken "nedense?" insanlığın çoğunluk kesimi tarafından kutsallaştırılan hayal ürünü karakter sıfatı veya ismi.
bazı hristiyanlar allah kelimesini daha çok tercih ediyor bunun yerine. özellikle eski kutsal kitap çevirilerinde de "allah" olarak geçiyor.
katolikler de ikinci vatikan konsili'nde alınan "ibadetlerde yerel dilleri kullanma" kararından ötürü allah kelimesini kullanıyor.
bana biraz tuhaf gelse de, kelimelerin kökenine bakıldığında aslında allah veya tanrı demek çok fark etmiyor. zaten arap hristiyanlar da allah kelimesini kullanıyor.
ben ama tanrı kelimesini kullanmayı tercih ediyorum.
şimdi şu var bir de, eğer hristiyanlar'ın allah veya tanrı kelimesini kullanması kötüyse; mesela japonca'da "tanrı" anlamına gelen "kami" kelimesini de kullanamazlar. çünkü o "kami" bildiğimiz kami değil, shintou dininin kamisi.
Öncelikle şunu belirteyim; dinler ile bir alakam yok, mantık dışı. tanrı’nın varlığına inanıyorum.
Ha varlığı ya da yokluğu yaşadığımız sürece kanıtlanamayacak. O ayrı. Bi an olduğunu düşünüyorum korkunç, olmadığını düşünüyorum o da korkunç; bu nasıl bir denklem? Arafta kaldık. aslında ben en çok diğer tarafta vereceği ceza ve ödül ne, onu merak ediyorum. Özellikle de ceza kısmını.
Kendisi için yapılan en iyi tespit ise; Nazi kampında hücre duvarına yazılmış olan “wenn es einen gott gibt, muß er mich um verzeihung bitten." Yorumudur.
bu kadar karmaşık bir şekilde konuştuğum için beni affet, ama bunlar aniden vurdu beni. tanrı yoksa bu bir fark yaratır mı? hayat anlaşılır olurdu. ne rahatlama. ama ölüm de hayatın kaybolması demek olurdu. vücudun ve ruhun çözülmesi. acımasızlık, yalnızlık ve korku... hepsi doğrudan ve şeffaf olurdu. acı çekmek anlaşılmazdır, bu yüzden açıklanması gerekmez. yaratıcı yok. hayatı devam ettiren yok. bir tasarım yok... tanrım... neden beni bıraktın?
onun varlığı veya yokluğu bizler için çoğu şeyi kolaylaştırıyor. zor olan koruyup kollayan baba figüründeki tanrının yokluğu mu yoksa o tanrının çocuksu olması mı?
baruch spinoza, rené descartes ve gottfried leibniz için rönesans sanat akımındaki sanatçıların ilahi figürleri eserlerine konu etmeleri ile eş değer şekilde kendi eserlerine konu ettikleri şey. sözgelimi baruch spinoza için tanrı, “sonsuzca” kavramını açıklayabilmek için kullanılır.
gece gece aklıma esen ihtimal. öncelikle başlık kimsenin inancına herhangi bir saygısızlık amacıyla açılmamıştır. sadece, düşünen herkesin illa ki kafasını meşgul eden "nasıl var olduk?" sorusuna bilim kurgusal bir yaklaşımdır. kurgunun kendi içinde tutarlılık, teorik de olsa ispatlanabilirlik iddiası da yoktur.
her şey "evren neden evrenin varlık amacını sorgulayacak bir bilinç yarattı?" sorusuyla başladı. öncelikle kimisi "yahu yine sonsuz evrenin merkezine insanı koymayın arkadaş" diye sitem edebilir. haklı olabilirler. şuan evreni sorgulayacak bildiğimiz tek bilinç biz olduğumuz için maalesef durum bu. ama zaten ilerleyen satırlarda mevzunun bu olmadığını anlayacaksınız. o zaman bilim kurgu başlasın. milyarlarca yıl sonra...
fermi paradoksu aşıldı... medeniyet henüz dünyadaki tüm enerji kaynaklarını tam bir verimlilik içinde kullanabilme kapasitesine ulaşmadan, zaten yaşadığı dünyayı yok edebilecek bilgi ve nükleer teknoloji seviyesini yakalamıştı. merak etmeyin dünyayı yok etmediler. güneş kızıl bir deve dönüşüp de dünyayı yuttuğunda, medeniyet zaten dünyayı milyarlarca yıl önce terk etmişti. artık farklı fiziksel görünüşte ve de ışığın ulaşabileceği her yerdeydiler. anti-aging, bilincin yapay zekaya aktarımı, ışınlanma, uzay-zamanı bükme artık kurgu değil bilimin bir somut parçası olmuştu. belki de tüm bunlar medeniyet dünyayı henüz terk etmeden başka bir yerde çoktan başlamıştı. şuan bu sıçrama noktasının kaynağını hatırlayan birileri yok. kaynağı veya değil, dünya sadece bu akımın bir parçasıydı.
büyük deneye az bir süre kaldı. deneyin detaylarını bilsem, daha doğrusu anlayabilsem inanın size de anlatırdım. ama sanırım keşfettiğimiz en büyük kuasar covid-10062020 üzerinden kontrollü bir şekilde karanlık enerjiden faydalanma amacıyla yapılıyor. bu kadar çok enerjiye ihtiyacımız var mı, hiç sanmıyorum. medeniyetler sınırın ötesine geçmekten hiç bir zaman vazgeçmediler. acaba gerçekten aradığımız cevap sınırın ötesinde mi? kim bilir...
büyük deney günü... bugün büyük gün. çok da umursamıyorum aslında. benim için sadece yeni bir enerji teknolojisine geçiş, yeni bir fabrika açılışı gibi. ama yine de böyle şatafatlı patlamaları seviyorum. g..ümüze patlamasa bari:) dur şu voyager altın plağı takayım, mozart açayım. voyager altın plak nasıl elime geçti, o başka bir hikaye. bir gün belki anlatırım.
milyarlarca yıl önce...
kaynağı belirsiz büyük patlama... ilk maddenin oluşumu, yıldızlar ve yakamoz, sürekli genişliyor efendim durduramıyoruz. günümüz dünyası...
her şey "evren neden evrenin varlık amacını sorgulayacak bir bilinç yarattı?" sorusuyla başladı. öncelikle kimisi "yahu yine sonsuz evrenin merkezine insanı koymayın arkadaş" diye sitem edebilir. haklı olabilirler. şuan evreni sorgulayacak bildiğimiz tek bilinç biz olduğumuz için maalesef durum bu. ama zaten ilerleyen satırlarda mevzunun bu olmadığını anlayacaksınız. o zaman bilim kurgu başlasın:) milyarlarca yıl sonra...
fermi paradoksu aşıldı... medeniyet henüz dünyadaki tüm enerji kaynaklarını tam bir verimlilik içinde kullanabilme kapasitesine ulaşmadan, zaten yaşadığı dünyayı yok edebilecek bilgi ve nükleer teknoloji seviyesini yakalamıştı. merak etmeyin dünyayı yok etmediler. güneş kızıl bir deve dönüşüp de dünyayı yuttuğunda, medeniyet zaten dünyayı milyarlarca yıl önce terk etmişti. artık farklı fiziksel görünüşte ve de ışığın ulaşabileceği her yerdeydiler. anti-aging, bilincin yapay zekaya aktarımı, ışınlanma, uzay-zamanı bükme artık kurgu değil bilimin bir somut parçası olmuştu. belki de tüm bunlar medeniyet dünyayı henüz terk etmeden başka bir yerde çoktan başlamıştı. şuan bu sıçrama noktasının kaynağını hatırlayan birileri yok. kaynağı veya değil, dünya sadece bu akımın bir parçasıydı.
büyük deneye az bir süre kaldı. deneyin detaylarını bilsem, daha doğrusu anlayabilsem inanın size de anlatırdım. ama sanırım keşfettiğimiz en büyük kuasar covid-10062020 üzerinden kontrollü bir şekilde karanlık enerjiden faydalanma amacıyla yapılıyor. bu kadar çok enerjiye ihtiyacımız var mı, hiç sanmıyorum. medeniyetler sınırın ötesine geçmekten hiç bir zaman vazgeçmediler. acaba gerçekten aradığımız cevap sınırın ötesinde mi? kim bilir...
büyük deney günü... bugün büyük gün. çok da umursamıyorum aslında. benim için sadece yeni bir enerji teknolojisine geçiş, yeni bir fabrika açılışı gibi. ama yine de böyle şatafatlı patlamaları seviyorum. g..ümüze patlamasa bari:) dur şu voyager altın plağı takayım, bi zeki müren açayım. voyager altın plak nasıl elime geçti, o başka bir hikaye. bir gün belki anlatırım.
-fin-
son aslında başlangıç, başlangıç da sondu. çembersel bir döngü. evrenin geçmişi gelecekte yazılmıştı. geçmiş ve gelecek zamansızlık kuyusunda iç içe girmişti. geçmişte gelecek, gelecekte geçmiş yaşanıyordu. ve tanrı; bir tanrıya ihtiyaç duymadan kendisini yaratmıştı. ve tanrı; ezeli ve ebedi...
Hayati hic bekledigi gibi olmayan insanoglunun umudu, Tanri. Olmali olmasi istendigi icin var kabul ediliyor , cunku olmasa haksizlik olurdu. Isci patron, kole sahip, zengin fakir. Genelde tartisan da hep alt tabakadaki olur , ihtiyaclari karsilanan ise vardir yada yoktur deyip gecer. Olmasi gerekmiyor erdemlerimiz icin bir dayanaga gerek yok neden kotu bir insan olayim ki tanri olsa da olmasa da, Su an bilimsel bir aciklama yapilsa varligini ispatladik , yada yoklugunu seklinde , kacimiz hayatini degistirir. Onun icin mi yasiyoruz yoksa insani degerlerimiz icin mi birey miyiz kul muyuz. Iyi ol durusut ol vicdanli ol , varsa cennetlik yoksa da tarihte bir yerin olur.
insanlar tarafından kendisine yakıştırılan
özelliklerin tutarsızca yakıştırılmış olmalarından dolayı çok daha güzel yorumlanabilecek bir varlığın hatalı yorumlanması sonucu ismiyle zihinlerde olması gerekenden farklı imge oluşturan bir potansiyel varlıktır.
bazı inanışlara göre kendisine yüklenen özellikler arasında: sonsuzluk, evrenin tamamını yaratmış olmak, ebedi ve ezeli olmak, her şeyi görmek, her şeyi duymak, her şeyi bilmek ve bütün eksikliklerden arınmış olmak var. tane tane bu konuları ele almak gerekiyor.
sonsuzluk için konuşmak gerekirse insan kavrayamayacağı bir konu olduğu zaman o konuyu noktalamak için bir limit belirleme ihtiyacı hissediyor ve her şeyin yaratıcısına sonsuz diyebilip konuyu kapatabiliyor. bir şeyi algılayamıyor oluşunu onun sonsuzluğuna dayandırma hatasını yaptığı için de gelişme çağında olan zihinlerin özgür düşünme haklarını ellerinden almış oluyor. ya sonsuz diyeceksin ya da bu dinden çıkacaksın derken hiç de kötü niyetli değil oysaki. kırmızı çizgisini çekmesi gerekiyor tabii farkında bile olmadan. bilinmeyen nokta şu: ya kendisi için dinlerin yapmış olduğu sonsuzluk dayatması olmasaydı bu yoldan çekilen milyonlarca zihin düşünmeye devam eder miydi?
evrenin tamamını yaratan bir tanrı evrenin kendisine dahil olmamalı. tanrı isterse bir kavram olsun isterse ilk hareketi sağlayan enerji olsun inançlıların aklındaki tanrı kavramıyla inançsızların aklındaki potansiyel tanrı kavramı hiçbir zaman örtüşmez. bu kimsenin bilgisizliğinden ya da cahilliğinden değildir. insanın inancı içinde özgürce düşünebilmesine engel olunmasındandır sadece. farklı düşünenler dinden çıkmakla suçlanmasa belki de tanrı hakkında farklı görüşlerin olduğu bir inanç sistemi oluşacaktı ve bu konuda bilgi akışı din içinde gerçekleşecekti. kimsenin inançsızlıkla etiketlenmesine ihtiyacı yoktu.
ebedi ve ezeli tanrı yine sonsuzluk kavramına benzer şekilde hep vardı ve hep var olacak şeklinde düşünülmek zorundaymış gibi anlatılıyor. bir fikre inanmakla onun çocukken ana baba tarafından kabul ettirilmesi arasında farklar var. çocuğa her şey kabul ettirilebilir. çünkü çocuk inanmaya ihtiyaç duyar. ve fikir sistemi çocuklukta dikte ettirilen ile şekillenince çocuğun da kırmızı çizgileri olur büyüdüğü zaman. sonra acaba kıyamette tanrı da bizimle yok olacak mı, diye soramaz bile. veya ya tanrı çoktan öldüyse ve bizim şu anki yaşadığımız acıların sebebi onun olmaması ise, diye soramaz. bu sorular inançlılara komik gelir. ama hiç kimse hiçbir şey bilmiyor bu konuda. inançlıların biliyormuşçasına kendilerine dahi ait olmayan tasvirleri çocuklarına kabul ettirmeleri daha komik değil mi?
her şeyi görmek, her şeyi duymak, her şeyi bilmek konularına birlikte bakacağım. tanrı’nın insanların tamamının yaşamlarını aynı anda ayrı ayrı izleyebiliyor olduğunu, akıllardan geçen her düşünceyi bildiğini ve evrendeki her sesi duyabildiğini düşünmek gerekirse bu konuda bir tavsiye geliyor. insanların tamamının yaratıcısı olduğu için ve gelecekte neler olacağını bildiği için herkesi saniye saniye takip etmeye ihtiyacı yok aslında tanrının. hepsini zaten kendi programladı. tam burada tüm eksikliklerden arınmış olduğu konusuna girmek gerek: eksiksiz ve hatasız, geleceği de bilen bir varlığın kendi programladığı insanları bir de izlemesine gerek var mı?
norman malcom'un tanrı'nın varlığıyla ilgili akıl süreci: 1. eğer tanrı varsa onun varlığı gereklidir. 2. eğer tanrı yoksa, onun varlığı imkansızdır. 3. o zaman tanrı ya vardır ya yoktur. 4. tanrı'nın varlığı ya gereklidir ya da imkansızdır. yani çelişki vardır. 5. tanrı'nın varlığı mümkündür. imkansız değildir. yani çelişki ispatlanamamıştır. 6. o zaman tanrı'nın varlığı gereklidir.
tanrı'nın meydana getirdiklerinin, mükemmelliğinin son raddesinde olmadığını ve daha iyisini yapabilecek olduğunu düşünenlerin yanında tanrı'nın yüceliğine tamamen ters düşebilir. bir işi elinden geldiğince mükemmelen yapmamak, gayri-mükemmelen yapmaktır. bir mimarın eserini daha iyi yapabileceğini beyan etmek, onun eserinde kusur bulmaktır. bu tanrı'nın mükemmelliğine ters düşer. zira mükemmellikten yoksunluk sonsuz sayıdaki alt basamaklara indiğinden tanrı'nın eserini herhangi bir şekilde yapmış olması, daha az mükemmel olan halleriyle kıyaslandığında daha iyi olacaktır, ama bu yetmez bir şey ancak bu tarzda bir methe değerse pek methe değer değildir. tanrı'nın tutumunun saklı sebeplerine dair bizde bulunan bilginin ancak pek azı üzerinde temellenir. bir çok şeyin daha iyi kılınabileceğine cüretkarca hükmetmemize imkan veriyor.
" augustinus, tanrı'nın kötülüğün olmasını istediğine inanmaktan kaçınan bir yolunu bulmuştu. o bir maniciydi. maniheizm, pers (günümüz iran'ı) kökenli bir dindi. maniciler, tanrı'nın en büyük güç olmadığına inanırlardı. bunun yerine, eşit güce sahip iyi ile kötü arasında sonu gelmez bir mücadele vardı.
bu bakış açısına göre tanrı ile şeytan, süregiden bir hakimiyet çatışması içindeydi. her ikisi de son derece güçlüydü, ama ikisi de diğerini malup edecek kadar güçlü değildi. belirli zamanlarda belirli yerlerde kötülük üstün gelirdi. ne var ki üstünlüğü asla uzun sürmezdi. iyilik geri döner ve kötülüğe karşı tekrar zafer kazanırdı. korkunç şeylerin neden gerçekleştiği böyle açıklanıyordu. kötülük karanlık güçlerden, iyilik ise ışığın gücünden gelmekteydi."
bazı insanların var olduğunu iddia ettiği yaratıcı güç. allah, evren, kainat artık adına ne derseniz.
bu klasik tanımın ardından şunu söyleyebilirim ki faturayı kendisine kesmek, sorumluluğu kendisine atmak konusunda inanan inanmayan fark etmeden iki kesim de son derece başarılı.
yeri geliyor kişisel meseleler oluyor bunlar. başarıyı tanrı'dan, zenginliği tanrı'dan istiyoruz; sözlü olarak. bundan daha önce de bahsetmiştim, bir şey için verilen emek zaten o şeyin duasıdır bana göre. hiçbir çaba sarf etmeden sözlü olarak bir şeyler istemek samimiyetsiz ve anlamsız geliyor. bu yeri geldiğinde bir vicdan rahatlatma olurken yeri geldiğinde de "bak o kadar dua ediyorum neden kabul olmuyor yoksa tanrı yok mu?"ya varıyor. ikisi de kişinin vicdanıyla ilgili meseleler, kimseye kalkıp da neden şuna inanıyorsun neden buna inanmıyorsun demeyeceğim elbette. ama böyle yanlış anlaşılan şeylerden dolayı olup bitenleri izlemekten bile yoruldum.
kişisel olan kısımları geçtim, bahsettiğim şey toplumsal bir boyuta ulaşıyor. inandığını söyleyen insanlardan "allah olmayanlara da versin" "allah x'e yardım etsin" tanrı'nın olmadığını söyleyen insanlardan da "tanrı olsaydı bu kadar kötülük olur muydu, bu kadar kişi aç kalır mıydı"yı duymaktan bıktım gerçekten.
yardım etmek, iyilik yapmak, tanrı'nın değil insanların görevidir. keşke bunda anlaşabilsek.
bu dünya bu haldeyse bizim yüzümüzden. başka hiçbir kimsenin, şeyin, gücün falan yüzünden değil. bu sorumluluğu üstlenmeden de herhangi bir sorunu çözebileceğimizi düşünmüyorum.
olduğuna inanılan soyut varlık. en önemli gücü de soyut olmasıdır. kendini tanrı olarak nitelendirenlerin hükmü 100 yıl sürmedi. kendini tanrının elçisi olarak lanse edenlerin etkisi ise 2000 yıldır devam ediyor. çünkü tanrı görülmemeli, bilinmemeli, elle tutulmayacak, taşla vurulmayacak, ölmeyecek tanrı. ölürse değeri kalmaz.
belki de dünyanın en büyük ponzisidir semavi dinler, kim bilir.