Page 37 - kulzos dergi - Sayı 2

sanat

. . .

GOTIK MIMARI

Mimarlığın, gotik sanatın temel parçalarından birisi süslemeye uyacak şekilde düzenlenmiştir.
olduğu gözetilerek, karakteristik özeliklerini ve gelişimini Tanrıya, karışık ama temiz, katı bir şekilde biçimsel, fakat
detaylandırmak gerekecek olursak; ilk mimari örnekler ince bir düşünce çabası ile varılabileceğine inanılan ortaçağ
çalışılması kolay ve dayanıklı bir çeşit kireçtaşı rezervinin felsefesi, katedrallerin mimari şekillerinin de karışık ancak
bulunduğu Fransa’nın kuzeyinde, Paris’i de içine alan saf, usulen sert ama ayrıntılar bakımından çok zengin
Ile-de-France adındaki bir bölgede verilmiştir. Paris görünümde şekillenmesini sağlamış, tanrıyı yüceltmek ve
yakınlarında bulunan St. Denis Manastırı (Basilica of St. inancını yaymak için duyulan samimi inanç ve arzu kadar,
Denis) kilisesinin koro kısmının yapımı, gotik üslubun çıkışı kuvvetli şehirlerin din adamlarının ve zenginlerinin tüm
olarak kabul edilebilir ki bu uygulama sonrası Fransa’nın diğer yapıların üzerinde yükselen ve uzak mesafelerden
büyük kentleri aynı üslubu devam ettirebilmek adına dahi görülebilen katedralleri ile dünyayı büyülemekten
birbirleriyle yarışmaya başlamış; Almanya ve Almanca duydukları haklı gurur gibi dünyevi kaygılar da, gotik
konuşlan bazı ülkelerle, İskandinavya ve Doğu Avrupa’da katedrallerin ihtişamının yaratıldığı ortamın kaynağıdır.
da bu üslubun bir uyarlaması geliştirilmiş, İtalya ve İspanya Daha net ifade etmek gerekirse, gotik katedrallerin
gibi önemli ülkelerde belirli özelliklerini kaybetse de, ihtişamının altında yatan ana etmen, katedrallerin dikey
yerel mimari geleneklerle kaynaşarak bütün Avrupa’da hatları ile tanrıya yükselmenin, yeryüzünde cismen bir
benimsenmiştir. şekil almasıdır.

Yerel mimarideki bu fark, aynı ülkede dahi uygulamalarda
farkını göstermiş, örneği Britanya’da bazı bölgelerde
kilise kuleleri yüksek ince külahlarla son bulurken, bir
diğer bölgede külah yerine, dar dikdörtgen kulelerle
yetinilmiştir. İngiltere’de kilise mimarisinde erken ve orta
İngiliz tipinden sonra dekoratif ve düşey üsluba geçilmesi
gibi, mimaride nesiller arasında da farklar belirmiş, ancak
gotik sanatın tüm dallarında (resim, heykel, renkli cam
yapımı, mimarlık vb.) bu üslubun belirgin karakteristik
ve birbiriyle yakından ilişkili şekilleri, tam manasıyla
uluslararası kalmayı başarmıştır. Mimari, bölgede kolay
elde edilebilen malzemeye göre de değişiklik göstermiş,
çakmaktaşının kolaylıkla elde edilebilir olduğu İngiltere
doğu bölgelerinde, Fransa’nın aksine kireçtaşı kullanımı
yerini çakmaktaşına bırakmış, cepheler flushwork denilen St. Nicholas Şapeli flushwork örneği

35
35