Ödev olarak hazırlamıştım ama birilerinin işine yarar diye buraya koyuyorum.
Mobbing nedir?
Görece olarak yeni bir kavram olduğu için bu konuda çeşitli tanımlar vardır. Gördüğüm üzere bu tanımlar arasındaki tek ortak nokta; mobbinge uğrayan bireyin bu durumdan olumsuz etkilendiğidir. Bu olumsuz etkiler ise; motivasyonun ve ait hissetme, saygı görme gibi ihtiyaçlarının zedelendiğinden dolayı iş veriminin düştüğü, iş hayatındaki sorunlardan dolayı özel yaşamının da etkilenmesi üzere sağlığının bozulabileceği (depresyon, stres, kalp krizi vb.) gibi etkilerin yanında, insanı intihara götürebilecek kadar ileri düzeyde ciddi durumlara yol açabileceğidir.
Mobbing; iş yerinde dolaylı veya direkt bir şekilde yapılan baskılara, ayrımcılığa (ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, dini inanç vb.) yol açan davranışlara, bireyin yapabileceği işler yerine çok daha basit işler verilerek onun motivasyonunu zedeleme çalışmalarına, bireyi küçük düşürecek dedikodular yaymaya, cinsel taciz veya cinsel saldırıya maruz bırakmaya, bireyi küçük düşürecek sözler sarf etmek gibi örnekleri kapsar. Kısaca anlatmak gerekirse; bireyi yıldırmak ve iş yerinden uzaklaştırmak için yapılan bütün davranış, tutum ve baskılar sonucunda bireyin psikolojik ve dolayısıyla fizyolojik açıdan olumsuz etkilenmesine yol açacak her şey bu kavrama dahil olabilir.
Birey Nezdinde Değerlendirme ve Çözümleri
Birey, kendisine karşı yapılan mobbingi fark ettikten sonra bu durumdan rahatsız olacaktır. Fakat buna karşın hatayı kendinde arayacak ve bu da yalnızlaşmasına yol açacaktır. İlk etapta iş yerinde verimliliği düşecek, özgüveni zarar görecek ve iş yerinde mutsuz olmasına yol açacaktır.
Bu durumla karşılaşan bireyin ilk yapması gereken şey; kendisine mobbing uygulandığından emin olması ve soğukkanlı olarak durumu iyi analiz etmesidir. Bireyin kendisine uygulanan mobbingi doğru yorumlayarak farkındalığını arttırması kendisine özgüven aşılayacaktır. İş yerinde dikkatli davranışlarda bulunmalı ve her olumsuz davranışın kendi aleyhinde kullanılacağını bilmelidir. En iyi çözüm olarak erken bir strateji oluşturmalı ve bu stratejiye bağlı kalarak güçlü durmayı başarabilmelidir. Bu güçlü durmak; mobbingi uygulan kişi veya kişilerle direkt iletişime geçerek sorunu çözme, şikâyet etme veya olayın hukuksal boyuta taşınarak çözümü olabilir. Bazı mağdurlar, inkâr ederek sorunu çözmeye çalışmakta ve bu nedenle kendilerine uzatılan yardım ellerini de otomatikman geri çevirmiş olmaktadırlar. Ayrıca inkâr etme durumu güçsüz bir profil oluşturmakta ve zorbalara cesaret vermektedir. Bunlara ek olarak özel hayatına bu olumsuzlukları taşımamalı ve mutlu olacağı şeylerle uğraşarak bu durumu atlatmaya çalışması da kendisine yardımcı olacaktır. Eğer başa çıkamayacağı bir hâl aldıysa da kendisini çaresiz hissetmemeli ve o iş yerinden gerekiyorsa uzaklaşmalıdır.
Grup Nezdinde Değerlendirme ve Çözümleri
Mobbinge uğrayan birey, bu durumu kendi başına çözme arayışındayken etrafından uzanan yardım ellerini geri çevirecektir. Kendi başına çözemediği zaman iş arkadaşlarının önemi de devreye girecektir. İş yerinde görev bilincinde olan, üst, ast ve mesai arkadaşları ile iletişimi kuvvetli ve yeri geldiğinde takdir edeceği gibi hatalarını da açık bir şekilde söyleyecek insanlar var ise mobbing olaylarının önüne geçilebilir. Bu sayede bireyin dışlanmasının önüne geçilip olumsuz durumu bilinçli bir şekilde minimumda atlatması sağlanabilir. Mobbingin konusu hakkında taraf tutmak veya dedikodulara katılmak ise ateşe benzinle yaklaşmak gibi hem kişinin bu durumu çözmesine zarar verecek, hem de iş yerindeki verimi azaltacaktır. Bunun yanında grup içinde tarafsız kalmak da bir o kadar bu duruma zarar verecektir. Çevrenin mağdura destek olması ve beraber üreteceği çözümler etkili olacaktır.
Örgüt Nezdinde Değerlendirmesi ve Çözümleri
İş yerindeki yöneticiler, öncelikle mobbingi iyi analiz ederek ve diğer kavramlardan ayırt ederek net bir şekilde ortaya koymalıdırlar. Ayrıca bu durumdaki mağduru, zorbaları ve bu durumdan fayda sağlayacak yancıları ayırt etmeleri gerekmektedir. Durumu tanımladıktan sonra ise mobbingi ortadan kaldırmak için gerekli önlemleri almalıdırlar.
Bu önlemler öncelikle; çalışanları da işin içine katacak bir kurul oluşturup, gerekirse eğitimler vererek neyin mobbing olup, neyin olmadığının sınırları çizilerek belirlenmesi olabilir. Bu durum grup bilincini de arttıracak ve olası benzer durumların önüne geçilmesinde fayda sağlayacaktır. Çalışanlara karşı nasıl davranılacağı net bir şekilde belirlenmeli ve kişilere anlatılmalıdır. Bu, bireylere karşı eşit bir şekilde yaklaşılacağının göstergesi olduğundan örgüte güven artacaktır. Şeffaf bir şekilde iş tanımları, çalışanların ast, üst ilişkilerinin nasıl olacağı ve sorumluluklarının sınırları çalışanlara aktarılmalıdır. Disiplin konusunda herkese karşı tarafsız olunmalı ve kuralların, yöneticiler tarafından da uygulanması sağlanmalıdır. Bu sayede eşitlik duygusu pekişecek ve kuralların astlarda olduğu kadar üstlerde de geçerli olduğu benimsenecektir. İşe alınacak kişiler, var olan çalışanlarla uyumu sağlayacak şekilde duygusal zekâsına önem verilerek ve sorun çözme kabiliyeti de göz önünde bulundurularak seçilmelidir. Sorunlar büyümeden çözülürse mobbingin yıkıcı etkileri yaşanmadan giderilebilecektir. Çalışanlar ve yöneticiler arasında sağlıklı bir iletişim olması, sorunların çözümüne ve önlenmesine de katkı sağlayacaktır.
işçiyi süreklilik arz edecek şekilde onu rahatsız etmeyi, işten çıkmasını sağlamayı amaçlayan iş ahlakına aykırı yıldırma faaliyeti. ya da herkesçe bilindiği üzere; şerefsizlik.
bu yıldırma faaliyeti, ilk akla gelen şekliyle işverence yapılabilir gibi duruyor olsa da aslında işvereniniz olmayan üstünüz de sizinle aynı statüde bulunan iş arkadaşlarınız da mobbing uygulayarak çalışma saatinizi size zindan edebilir. önemli olan yıldırmanın, süreklilik arz etmiş olmasıdır. bu sebeple işten ayrılmış işçinin sonrasında haklarını talep etme hakkı bulunsa da ispat etmesi kolay bir durum değildir. keşke bunun da sgk'dan celbini talep edebilsek. en önemlisi tanık bulabilmektir ki bu da meşakkatli bir süreçtir. tanığımız olabilecek kişiler hala o iş yerinde çalışıyor iseler başka ispat yolları aramak zorunda kalacağızdır.
"gerçek mobbing bu değil", "her işyerinde olur böyle şeyler prenses takma kafana" diyenlere inat mobbinge maruz kalıyorsanız hakkınızı arayın ve imkanınız varsa hadlerini bildirin. zira gerçek mobbing diye bir fiil biçimi yoktur. sürekli gayriciddi biçimde muhatap alınarak da gerçekleşebilir oturduğunuz koltuğun ayağına her seferinde pıt pıt vurularak da. bir işe yaramadığınızı ima eden dallamaya "ver tazminatı gideyim" diyebilmek gerekir bir yerde. elbette uygun bir dille.
ingilizce mob kökenli kelime, hayvanların kalabalık şekilde düşmanının etrafını sararak veya kuşatarak hamle yapmak veya korkutmak için yaptıkları hareketten gelir.
insanlar için de aynı şekliyle kullanılmasına karşın çoğulluk zorunluluğu gözetmez. bir kişinin diğer bir kişiye yaptığı, psikolojik veya fiziki her türlü baskı veya zorbalığı içerir. diğer adı ile bullying'dir, yani kabadayılık.
Latince düzensiz, kararsız kalabalık kelimelerinin kısaltılmasından oluşmuştur. Kanunlara aykırı bir şekilde şiddet uygulayan ya da uygulamak için bir araya gelen kalabalık, kitle, topluluk olarak bilinir.