üniversite yıllarımın muhtemelen bütünü age of empires ii oynarak geçti. single player senaryo oyunlarından bahsetmiyorum. özellikle lan üzerinden, msn zone da dahil multiplayer oynadım. özellikle oyunun popüler olduğu yıllarda dünyanın sayılı oyuncularını izleyerek geliştirmeye çalıştım kendimi. arch koven gibi oyununu sistemli şekilde robotik oynayanlar yanında lyncher, sherrif, stalin gibi yaratıcılığı tavan yapmış stratejistleri izlemekten büyük keyif aldım. keyif aldım çünkü çok basit ve kesin bir matematiği olan age of empires'ı şaşırtıcı şekilde keyifli hale getirmeyi becerebilen adamlardı bunlar. belli açılışlar dahilinde yapılan hamle ve seçimi doğru yapılmış karşı hamlelerin çatışmasını ve oyun süresinin bütününe nasıl yayıldığını izlemek ve bunu uygulamanın hazzını başka hiç bir oyun vermedi.
şimdi diyeceksiniz ki bu dangalak iki saat helak etmiş kendini; futbol başlığında age of empires'ın işi ne?
olay şu ki, teknik direktörler özelinde, dizilişler, oyun stratejileri ve oyuncu pozisyonlarının gelişimi genelinde futbolun son bir kaç senedir (belkide benim takip edemediğim daha öncesinde) evrilmeye başladığı nokta bana age of empires oynadığım dönemlerde aldığım hazzı vermeye başladı. italya'da conte'nin parlattığı üçlü savunmanın yeniden kullanımı ile benim dikkatimi çekmeye başlayan bu süreç, bugün premier ligde zirvesini yaşıyor benim açımdan.
elbetteki öncesinde guardiola'nın barca'daki tiki takası, klopp'un dortmund'daki gegenpress'i, sarri'nin napoli'si gibi bir çok özel örnek var. ancak bugün aklınıza gelebilecek tüm bu sayılı örnekler premier lig'de bir araya gelmiş durumda ve ligdeki her maç neredeyse futbola hükmetmeye çalışan bu özel oyun anlayışlarının karşı stratejilerini izlediğiniz age of empires maçlarına dönmüş durumda.
seyirci açısından bu gelişimin avantajlı noktası, futbolu parlatan bu özel örneklerin hepsinin (neredeyse klopp da dahil) topa sahip olma mantığıyla hücumu öne çıkartan stratejileri parlatıyor olması. kısacası önümüzdeki süreçte teknik direktörlerin örnek alacağı stratejiler yunanistan'ı avrupa şampiyonluğuna götüren otto rehagel'in savunma oyunundan çok oyuncu gelişimini öne çıkartan, boş alan yaratmaya yönelik stratejiler olacak. yeteneğiniz yoksa topu rakibe bırakacak savunma stratejilerinin hala bir geçerliliği var gibi gözükse de (wagner'in huddersfield town'ı gibi) bu oyun planlarının bile geçerliliğini korumak için ikinci ve üçüncü bölgede hızlı ve yaratıcı oyuna ihtiyacı var.
tez - antitez noktasında günümüz futbolunun en önemli ismi mourinho ve bir parça da pochettino (tottenham) premier lig içerisinde. bu noktada mourinho'nun man utd ile oynattığı futbol her ne kadar haz vermiyor gibi gözükse de, city veya chelsea gibi yaratıcı oyuncu eksikliği neticesinde pas oyununu yeteri kadar iyi oynayamayan her takımın savunma futboluna geçtiğinde sahanın her parseli için ayrı bir oyun planı olması gerekli. işte bu da bana kalırsa mourinho'yu, gelmiş geçmiş en önemli age of empires oyuncusu arch koven statüsüne getiriyor. mourinho futbolu da en az sarri, guardiola kadar belli bir plan dahilinde oynanan, ancak yaratıcılık noktasında oyuncusundan daha az beklentisi olan robotik bir futbol. doğru okuyabilirseniz daha doğrusu okumak isterseniz, mourinho'nun planı da, tez - antitez noktasında size futbol stratejilerini anlama noktasında müthiş bir haz verecektir. sonuç olarak oyun içinde eto'yu bek olarak kullanmış, bu planıyla da şampiyonlar ligi şampiyonluğu kazanmış bir adamdan bahsediyoruz.
sonuç olarak, premier lig başta olmak üzere, italya ve almanya'da müthiş olumlu bir değişim yaşanıyor(muş) bir süredir futbol stratejileri açısından. her ne kadar tiki taka sevmesem ve barca'dan haz duymasam da guardiola ile temellerinin atıldığına inandığım bu değişim süreci hala gelişme aşamasında ve orta vadede futbol, taktikler ve belkide dizilişler açısından çok acayip bir noktaya ulaşabilir. conte'nin üçlü savunmayla premier ligde kazandığı başarının panzehiri çok değil sadece bir sezon sonra bulundu. şu anda bir çok pas takımı dörtlü savunma, üçlü orta saha ve tek forvetli dizilişlerle oynuyor. farklılaştıkları belli noktalar kanat forvetlerin, sahte forvetlerin sayısı, kullanımı. inanıyorum ki, diziliş manasında da futbol 4-3-3 temelli dizilişlere mahkum olmadığını kısa süre içerisinde gösterecektir.