adam burada diyor ki "ay ve çiçeği gözümüzle görmeden de görebiliriz. hatta bir bahar gecesi, yatağımızda yatarken de ay ışığını ve çiçekleri düşünerek bunlardan zevk alabiliriz."
bu benim aklıma lao tzu'nun şu dizelerini getirdi:
dışarı çıkmadan da, göğün altındakiler bilinir. pencereden bakmadan da, göğe giden yollar bilinir. ne kadar çok dışarı çıkılırsa, o kadar az şey bilinir. bilgi kişi dışarı çıkmadan bilir, bakmadan görür, eylem yapmadan çalışır.
tao'ya göre yaşamanın tek yolu ''eylemsizlik'' anlamına gelen wu wei'dir. lao tzu bununla ''yapmamayı'' değil doğayla uyum içinde -kendiliğinden ve sezgisel olarak- hareket etmeyi kasteder. bu da isteksiz, hırssız davranmayı ve sosyal geleneklere geri dönmeyi gerektirir.
şintoizm ile birbirine benzeyen felsefi akım. ama şintoizm'e göre daha içrektir.
bugün japonlardaki yabancı düşmanlığının kökeni taoizm ve şintoizmdir zaten. "japonlara yabancılar çok eziyet etti tmm mı? aslında onlar çok sıcakkanlı insanlar, herkesi seviyorlar" tarzı düşünce külliyen yalandır.
mesela "japonya imparatorluğu" ile osmanlı imparatorluğunu kıyaslayın. adamlar eyaletleri bile ülke olarak görüyor. ondan hala tahtta "imparator" denen bir adam oturuyor. halbuki japonya'nın tüm eyaletleri (japonya'ya sonradan katılmış olsa bile okinawalılar da has japondur, hatta okinawa dili antik japonca'ya en yakın dildir) japon.
bence japonya'nın gerçekten imparatorluk olduğu dönem kore ve çin'i işgal ettiği dönemdir. kendi ülkesini fethetti diye birisi imparator olur mu hiç?
neyse bu konuyu başka girdide açıklayacağım için şimdilik kısa kesiyorum.
diyelim japonya'nın a eyletinin x köyünde yaşıyorsunuz ve b eyaletinin y köyüne gidiyorsunuz. y köyünde sizin japon olduğunuzu bilseler bile sizi dışlarlar. japondan bile saymazlar çünkü siz yabancısınızdır o köyde.
köyün içinde de her aile kendisiyle başka, başka aileyle başka iletişim kurar.
yani japonya'nın yabancıları dışlaması en küçük birimden başlar. öyle "yabancılar japonları işgal etti" diye bir şey yok.
neyse konuya dönelim.
7. yüzyılda japonya iyice devletleşmeye başlayınca çin'in anayasasını ithal ederler. böylece taoist düşünceler de japon kültürünün içine yerleşmeye başlar. 10. yüzyılda taoizm ve taoizm ritüelleri japonya'da kök salar. bugün japonya'da yapılan şinto ritüellerinin temelleri bu ritüellerin temelidir.
hatta budizm, meiji dönemi'nde yasaklanmasına rağmen taoizm yasaklanmamıştır. çünkü adamlar biliyor şintoizmin nereden geldiğini.
bir de bildiğiniz gibi bu felsefe eylem yapmama üzerine. bu eylem yapmamayı çözebilmek için yıllardır (galiba 10 yıl oldu bu sene) uğraş veriyorum. sonuçta eylem yapma yapma nereye kadar? elbette bir noktada eylem yapmak zorundayız. eylem yapamazsak mecburen öleceğiz sonuçta.
ama hiç tatmin edici veya anlayabileceğim türde cevaplar almadım.
son zamanlarda yine bu konu hakkında düşünürken kendi hayatıma baktım biraz.