-
aslında yalın yazılmış, bu haliyle 565 sayfa olan; kafkayı andıran bir üslup ile ve çarpıcı giriş bölümüyle okumaktan çok keyif almış olduğum, Elias Canetti kitabı. başyapıtlar arasına giren, bu denli etki bırakan eseri 26 yaşında yazmış olması dikkat çekici.
giriş bölümü Fahrenheıt 451'i anımsattı ayrıca. okuyunuz. -
anlayabildiğim ve sevdiğim bilinç akışı tekniğiyle yazılmış tek roman. elias canetti, 20. yüzyılın ilk yarısının en önemli romanlarından biri sayılabilecek bu eseri, 1931'de sadece 26 yaşındayken tamamlıyor. roman ancak dört yıl sonra 1935'te yayımlanabiliyor. romanı çok değerli bulmakla beraber, yazmış olduğu anı kitaplarından annesiyle cinselliğe dönüşmeyen ensestik bir ilişki kuran canetti'nin, bir tür aşağılık kompleksi içinde olan biri olduğunu düşünüyorum. faşizmin iktidara gelmesinden sonra birleşik krallık'a göç etmek zorunda kalan yahudi yazar, soylu sınıfın sonbaharı isimli anı kitabında, insanları körleşmeyi bilenler ve bilmeyenler olarak kategorize ediyor ve bilmeyenlere çok kızıyor. kıta avrupası'na göre roman geleneğinin daha zayıf olduğu ingiltere'de canetti'nin eserinin az bilinmesi çok garip bir durum değil. üstelik dönemin iletişim olanaklarını düşündüğümüzde, edebi eserlerin bugünkü yaygınlıkta ve hızda kitlelere ulaşmadığını göz önünde bulundurmak gerekiyor.
-- spoiler --
viyana'da, bizzat faşizmin iktidara geliş sürecini yaşayan, aydın olmanın sorunluluğuyla faşizme karşı öfkesini, faşizmin adeta cisimleşmiş hali olan hizmetçi therese karakteri üzerinden anlatan, therese'in kendisini kandırması nedeniyle onunla evlenen ve sonunda hayatta en fazla değer verdiği şey olan kütüphanesini gözünü kırpmadan yakan unutulmaz nihilist karakter doktor kien'i yaratan canetti, toplumsal bir derdi olan, bilinç akışı tekniğinin romanın belli bölümlerinde ustalıkla kullanıldığı çok önemli bir edebi esere imza atıyor.
-- spoiler --
faşizmin iktidarı öncesinde, farklı olandan ve bilinmeyenden korku duyan, kendi otoritesinin sorgulanmasına tahammül edemeyen, bazı sapkın eğilimleri de olan baskıcı karakterleri anlatması bakımından michael haneke'nin das weisse band filminin bu romanla önemli benzerlikler taşıdığını düşünüyorum. -
elias canetti'nin metaforlarla dolu romanı. türkçeye körleşme ismiyle çevrilmiştir.