siyasetin etkin olduğu bir dünyada herkesin en az bir kere okuması gerektiğine inandığım kitap.
bir hocamız, yüksek lisans mülakatları sırasında karşılaştığı bir yorumu aktarmıştı platon ve devlet kitabıyla ilgili olarak:
"bir öğrenci geldi, ... hocanız her zamanki klasik sorularından biri olan "bilim nedir?" sorusunu sordu. klasik bir soru, klasik bir cevap gelir diye beklerken karşımızdaki öğrenci çok güzel bir yorumlama yaptı:
-bilim ve bu güne kadar olan tüm bilim tarihi, platon'a düşülmüş bir dipnottur!
bu cevabı siz nasıl yorumlarsınız bilmiyorum çocuklar; ama benim için en yaratıcı ve güzel yorumlamalardan birisidir. bu yüzden ne olursa olsun, bu bölüme* gelen tüm birinci sınıflara ilk okutulması gereken kitap platon'un devlet'idir."
toplumun filozoflar ve bilge insanlar tarafından yönetilmesi gerektiğini savunan platon'un ünlü eserinin yunanca adı. bu kitapta platon halkı 3 sınıfa ayırmıştır. işçiler, askerler ve yöneticiler. işçi sınıfı kanaatkardır, askerler cesurdur, yöneticiler ise bilgedir. bunlar bu sınıfların sahip olduğu erdemlerdir. bütün sınıfların sahip olması gereken bir diğer erdem de adalettir. bu 4 ana erdem platon için kutsaldır. platon'un bu ütopik devlet anlayışı, hem doğu hem de batı felsefelerinde temsilciler bulmuştur. thomas more da onlardan biridir, kitabı ütopya da bunun kanıtıdır.
insanın nasıl yönetilmesi gerektiğinin cevabı ta o zamanlardan bulunmuşken, hala ona ulaşamamış olmamız umutsuzluğun en ezeli örneklerindendir.
(bkz: teknokrasi)
beğendiğim kısımları sokrates'a, beğenmediklerimi platon'a mal ettiğim eser.
bunun tek sorumlusu da platon. ben mi hocamın düşüncelerini yazıp, kendi düşüncelerimi de onun ağzından araya sokuşturdum?
platon'un alıntılayıp derlediği, sokrates ve üç arkadaşının bir evin içerisinde iyilik ve kötülükten başlayan tartışmanın devletin aslında nasıl olması gerektiğine kadar uzunca bir diyaloglar silsilesinin olduğu güzel bir kitap. akıcı ve anlaşılır olmasının yanı sıra kendinizi o üçlünün hemen yanında dördüncü kişi olarak hissediyorsunuz ve o münazara odasını kafanızda betimleyip kitapla beraber kaybolup konuşmaya kendiniz de dahil oluyorsunuz.
(bkz: politeia)
Sokrates Demokrasiyle ilgili eleştirisini gemi örneği ile güzelce anlatmıştır bu kitapta.
Glaukon'a, "örneğin bir gemi düşün ve bu geminin içerisinde bir kaptan seçilmeli bu kaptanı seçecek olan kişilerin nasıl olmasını istersin?
Dümencilikle, yön bilgisiyle, denizcilikle ilgili bilgili, birikimli kişiler tarafından mı? Yoksa bu konuyla ilgili bilgisi olsun olmasın herkesin oy kullanmasını mı istersin?"
Glaukon cevap olarak "tabiki de denizcilikle ilgili bilgisi olanların oy kullanmasını isterim." Der. Burada sokrates oy kullanma hakkının doğuştan gelen bir hak olmasını değil aksine bu hakkın oy kullanmayla ilgili gerekli bilgi ve birikimi olan, bununla ilgili eğitim almış kişilerce olmasını ister. Burada sokrates'in elitist olduğu düşünülebilir ama öyle değil. Çünkü sokrates oy kullanma hakkının küçük bir azınlıkta olmasını istemiyordu. Demek istediği şey bu hakkın, bu konuyla ilgili eğitimini almış kişilerce olması gerektiğidir.
Edit: sokrates mö 4.yy'da yunan mahkemelerince halkı yozlaştırdığı gerekçesiyle 50 kişilik bir grup tarafından, %48'e %52'lik bir oy oranıyla baldıran otu zehri içirilerek, ironik bir şekilde, eleştirdiği demokrasi tarafında idama mahkum edilmiştir.
platon'un belki de en bilinen diyaloglarından biridir. 10 kitap halindedir ve diyalog boyunca açığa çıkan argümanlarla platon'un 'ideal' devlet anlayışı ortaya çıkar.