ırak işgali sonrası bölgedeki şii (haşti şaabi milisleri gibi) unsurlara, suriye 'de başlayan iç savaş sonrası beşar esad 'a, lübnan 'da hizbullah 'a, yemen 'de husiler 'e verdiği destekle orta doğuda etkinliğini güçlendirerek sürdüren ülke.
Orta Doğu'da Türkiye'den sonra bana en sıcak gelen ülke iran'dır. Bunun sebebi yıllarca Safevi Devletinin hüküm sürdüğü bir coğrafyada bulunması ve içinde yaşayan 30 milyon Türk olabilir. insanları da gayet iyidir. Sineması, edebiyatı, halısı ve ürettikleri otomobillerle nevi şahsına münhasır, karakterli bir ülkedir.
kral faysal'ın şöyle dediği iddia edilir: " İslam dünyasında 1.5 ülke vardır, biri türkiye, yarımı iran. "
bu ülkeye uygulanan ambargoyu deldiğinizde alacağınız ceza, terör örgütlerini desteklerken alacağınız cezadan daha fazladır.
belki bankaların elindeki para miktarlarına göre kesiliyordur bu ceza bilemiyorum ama isviçreli credit suisse bankası iran ambargosunu delmek suçuyla 536 milyon dolar cezaya mahkum olmuş. pakistan ulusal bankası ise terör örgütlerine yardım ve yataklıktan 28,600 dolar ceza almış.
tabii iran ambargosunu delmekten daha büyük bir suç var ise, o da küba ambargosunu delmek. bunu yapan bankalara daha çok ceza verilmiş.
benim anlamadığım durum insanlara hem psikolojik hem de maddi zarar veren terörizme neden daha çok ceza verilmediği? kanunları tam olarak bilmiyorum ama ben şahsen ambargo delmeyle yaklaşık olarak aynı cezayı verirdim.
tarih boyunca hem pers uygarlığına hem de türk uygarlığına ev sahipliği yapmış olan ülke.
örneğin büyük iskender ile perslerin yaptığı savaşta, pers tarafında türk süvariler de bulunmaktaydı ve türk süvarilerin persler için paralı askerlik yaptığı kaynaklarda sıkça geçiyor.
tabii nedense bazı bilim insanları türk yurdunda yaşamış bu insanlara türk demekten geri duruyor... bilimde bile politik davranıyorlar ya ne diyeyim...
adamlar modernleşiyor biz ise gittikçe daha dibe batıyoruz. yakında afganistan'dan farksız bir ülke olacağız. gerçi afganistan bile modernleşme kararı alır bizden önce sanırım.
İslam devrimi olmasa Türkiye'den çok daha iyi durumda olan ülke. Emre yücelen sağolsun yaptığı iran gezisiyle cidden ülkenin ne kadar yanlış lanse edildiğini göstermiş oldu bana. Kadınlara kapanmak zorunlu ama mesela bunun zorunluluk olduğu o kadar bariz ki, kadınlar ellerinden geldiğince düşük takıyorlar veya çıkarıyorlar sorun olmayacak yerlerde. Makyaj, saç vs her şeyleri de bakımlı zaten. Ayrıca acem kızı dedikleri bu olsa gerek dedirten güzel yüz hatları ve özellikle gözleriyle çarpıcı hatunlara sahip bir memleket bir erkek bakış açısından bakarsak. Orda güzel olan bizimki gibi iki arada bir derede kalmamış olmaları okumuş kesimin. Hem modern hem de geleneklerine kültürlerine bağlı olması, ne batı özentisi ne de çomar kafasına sahip olmasıdır.
geçtiğimiz perşembe hayat pahalılığı, yolsuzluk ve yoksulluluk protesto edildi fakat bu protestolar kısa süre içerisinde siyasi bir kimlik de kazandı. protestocular asker ve polis karakollarını işgal etmeye bile çalıştı. bunun karşılığı olarak hükumet çok sert önlemler aldı, hükumet yanlısı insanlar karşı protesto ve mitinglere başladı. şu ana kadar 13 muhalif hayatını kaybetti.
iç savaş kapıda. böyle söylememin nedeni batı avrupa ve amerikayı çok rahatsız eden iran'ın bu karmaşasını emeryalist devletler muhakkak körükleyecek ve arap baharında olduğu gibi kendi yandanşları olan bir hükumet getirmeye çalışacaklar. abd başkanı trump ve avrupa birliği parlementosunun yaptığı yaptığı açıklamalar da bunu doğrular nitelikte. öte iran cumhurbaşkanı yardımcısı ishan cihangiri'nin devlet kanalına yaptığı açıklama şöyle ; Cihangiri, "Bu ülkedeki bazı olaylar, ekonomik sorunlardan kaynaklanıyor ama bunların arkasında başka bir şey var gibi görünüyor. Bunu yaparak hükümete zarar vereceklerini düşünüyorlar ama karlı çıkanlar başkaları olacak" diye konuştu. trump ise resmi twitter hesabından şu açıklamayı yaptı ; "Rejimin yolsuzluklarından ve ülkenin varlığını yurt dışında terörizme harcamasından bıkmış olan İran vatandaşlarının barışçıl protestolarıyla ilgili bilgiler geliyor. İran yönetimi, kendini ifade hakkı da dahil kendi halkının haklarına saygı göstermelidir. Dünya bu süreci izliyor. kısacası her iki tarafında açıklamalarını dikkate aldığımızda bu olaylar git gide büyüyecek.
3. dünya savaşının kapıda olduğu bir realite var. abd ise bu savaşta karşı safta yer alacak iran'ın bu durumundan istifade etmeye çalışacak ve orta doğudaki müttefiki olan israil'in güvenliğini bir bakıma sağlamış olacak. burada asıl önemli olan rusya'nın tutumu olacaktır. çünkü rusya bir müttefikini daha kaybetmek istemeyecektir. türkiye ise rıza zarrab yüzünden bu olaya hiçbir şekilde dahil olacak konumda değil. Bakalım süreç nasıl gelişecek.
iran kelimesinin ilk kullanımı avesta'da görülse de resmi olarak sasani hanedanlığı'nın ilk dönemlerinde başlamıştır.
mö 6. yüzyıldan 1935'e kadar ülke pers imparatorluğu olarak anılmıştır. rıza şah pehlevi ise uluslarası olarak ilk defa iran olarak adlandırmıştır ülkesini. daha sonra muhammed rıza pehlevi ise hem iran hem de pers imparatorluğu ifadelerini kullanmıştır.
islam devrimi'nden sonra ise iran islam cumhuriyeti adını almıştır.
ayrıca hazar denizi'nin batısındaki topraklar esasında güney azerbaycan'dır. orijinal pers toprakları orta asya'ya daha yakındır.
şeriat kanunlarının hüküm sürdüğü baskıcı ve dayatmacı bir ülke. humeyni öncesi özgür olan halk, bu özgürlüğün kıymetini bilmemiştir. devrim esnasında ve sonrasında sokağa dökülmüşlerdir ama artık geçmişler ola. umarım, bir gün bizde aynı durumu yaşamayız. cumhuriyet'in atatürk'ün kıymetini bilmek lazım.
"iran" ismini 1935 yılında ülkede bulunan alman elçisinin "siz de aryansınız, biz de aryanız. o halde neden ülkenizin adını iran koymuyorsunuz?" şeklindeki bir önerisi üzerine alan ülke.
1936 yılında üzerindeki türkleri "yahudiler" (karaylar) ve yahudi olmayanlar olarak iki kategoriye ayırmıştır. tabii o zamanlar nazilerin müslümanlar için planları yok daha.
daha sonra berlin olimpiyatları sırasında mısır heyeti, iran'a yapılan bu ayrıcalığı görünce, nazilere "biz de müslümanız, bizi de kayırıyor musunuz?" şeklinde bir soru yöneltince naziler de "siz aryan mısınız ki?" şeklinde bir cevap vermişlerdir.
son 2 ayda yaşadığı prestij kaybının haddi hesabı olmayan ülke. sayelerinde teokrasi ile yönetilen ülke için medeniyet, eski yeşilçam filmlerinden hallice sineması için kült iran sineması, sıradan orta doğulu kızlardan farksız olan kızları için şöyle güzel böyle güzel muhabbetleri, yolcu uçağı vuran ülkeye devlet aklı, corona virüsünden korunmak için türbe yalayan vatandaşlarına çok donanımlı, tarihinin yarısı işgal altında geçmiş ülkeye de devlet geleneği diyen entel dantel muhabbetleri de sonsuza kadar * kapanmış oldu.
2020'de büyük patlamış ülke. Sen hani amerika'ya rakiptin orta Doğunun büyüğüydün. Komutan intikamı alacam dedin gittin ırak'ta dağı taşı bombaladın, Ukrayna uçağını amerikan füzesi zannettin masum insanları öldürdün ve bunu abi ben yapmadım uçak gökyüzünde buharlaşmış yaa gibi örtbas etmeye çalıştın uçakla füzeyi ayırabilecek radarın yok mu senin ? Koronavirüs geldi ülken tamamen felç oldu sağlık sistemin orta çağda gibiymiş. Denizaltını tırla başka bir yere taşıyorsun. Çok hem de çok büyük patladı.
İşte sizin gibi hiçbir şey anlamayan mollalar devlet yönetimine geçince böyle vatandaşlarınızı rezil etmek ve mağdur etmekten başka bir işe yaramıyorsunuz defolun gidin de şu ülkenin başından insanlar bir rahat etsin.
Nükleer programlarının kilit isimlerinden biri suikaste uğramış ülke. devrim muhafızları yine intikam yemini etmiş.
En son böyle yemin ettiklerinde ukrayna uçağını düşürmüşlerdi masum vatandaşların uçuşlarında yine dikkat etmesi gereken ülke.
şii çoğunluğa sahip olsa da; hristiyanlık, zerdüştlük, yahudilik ve diğer azınlık dinlerini de tanıyan ülke. hristiyanların çoğu ermeni olsa da, islam devrimi öncesinde şiilerden de hristiyanlık inancına geçenler varmış. ayrıca hristiyanlar ve yahudiler parlamentoda temsil de ediliyor. çünkü bu ikisi en kalabalık azınlık.
ermenilerin bir bölümü iran-ırak savaşı sırasında ermenistan'a göçmüş. yine aynı savaşta ırak'taki süryaniler de saddam zulmünden kaçmak için iran'a sığınmışlar.
islam devrimi sonrasında şeriat ile yönetildiği için, bir müslümanın hristiyan olması ise çoğunlukla idamla sonuçlanıyor.
2019 yılında islam'dan hristiyanlık inancına geçenlerin sayısı artınca iran istihbaratı konu hakkında çok endişelenmiş ve bazı önlemler almaya başlamış.
an itibarıyla israil'e hava saldırısı başlattığı açıklanan ülke. israil bedelini ödeteceklerini söyledi. bölgedeki birçok ülke hava sahasını uçuşa kapattı.
www.ntv.com.tr/...
ekleme: şu an için kamikaze drone'ları gönderildi. bu drone'ların ulaşma süresi birkaç saat. israil bunun için önlem almaya çalışıyor. drone'ların varmasına yakın balistik füzelerle iran'ın tekrar saldırabileceği belirtiliyor. aslında drone saldırısı tamamen hava savunma sistemlerinin balistikleri ıskalamasına yol açması için diyen de var, iran yine göstermelik bir saldırı yapıyor diyen de. sabah göreceğiz artık.
Kağıttan kaplan söyleminin ete kemiğe bürünmüş hali, tırt ülke. Molla aristokrasisiyle halkına zulüm eden, devrim muhafızlarıyla da bu zulmünü uzun süre devam ettireceğe benzeyen bir siyasi yapılanmaya sahip.
"Anti-emperyalizm" adı altında kendine meşruiyet kazandıran zavallı bir yönetici sınıfın hakimiyetinde. benim "emperyalizm ağlaklığı" dediğim olguyu sonuna kadar yaşatıyorlar. Üzüldüğüm şey kadim Pers medeniyetinin torunlarının ve Şii Türklerinin uzun yıllar emek vererek ilmek ilmek işledikleri bu toprakların böylesi yobazlar tarafından kirletilmesidir.
Hayatın olağan akışına set çektileri için İran büyük ihtimalle bunlardan kurtulsa bile uzun bir iç savaş dönemi yaşayacaktır diye düşünüyorum.
Çünkü bu gibi Zorba yönetimler sosyolojinin önünü tıkar, sorunlarını çözmez, halının altına süpürür, zamanında aşılmayan süreçler birikerek nükleer enerji ayarında güç biriktirir ve boşaldığında yılların verdiği hırsla yapıcı değil yıkıcı olur.
Bu duruma ikinci meşrutiyet'ten sonra Osmanlı'nın başına gelenleri örnek gösterebilirim.
Eğer molla yönetimi def edilirse, İran'da da yumuşak geçiş diye bir şey olamayacaktır.