#evdekal meselesi aslında bir türev- integral problemidir.
"nüfusun büyük bölümü bu hastalığı kapacak" lafını duyan insan matematik bilmiyorsa, "tamam o zaman kasmanın alemi yok olan olacak" der.
tüm nüfusun etkilenecek olması, zaman-günlük hasta eğrisinin (bkz: normal dağılım) integraline dair bir özelliktir. ölümler ise sağlık sisteminin kapasitesinin aşımıyla, yani eğrinin tepe noktasıyla ilgili bir problemdir.
o zaman biliriz ki, integrali sabit olan ama türevi farklı noktalarda sıfır olan sonsuz farklı eğri vardır. yani çözümsüz gibi görünen bir meselenin aslında sonsuz alternatifi var. integral aynı kalırsa kalsın, ben türevini aşağıda sıfırlarım ne olacak.
peki türevininin sıfır olduğu noktayı aşağı çekmenin, sağlık sistemini patlatmamanın yolu nedir? türevi azaltmak. yani yayılma hızını düşürmek.
basit bir örnek olabilir ama matematiği hazmetmemiş insan ilk cümleyi rahatlıkla söyleyebilirken, diğeri açıklanan ayrımı yapıp eşit sayıda insanın hasta olmasının, ilaç gelmese bile, eşit sayıda ölüm anlamına gelmediğini çıkartır. "evdekal" der.
arkadaş "matematik filmlerdeki antipatik badass" demişti. "kimse sevmiyor ama hep haklı çıkıyor".