attila ilhan 'ın 1991 yılında yayımladığı deneme türündeki kitabıdır. kaptan 'ın, aydınlar ile halk ilişkisini çözümlediği kitabıdır. gelişmiş ülkelerin aydınları, bizim aydınlarımız ve buna bağlı olarak halkın konumu, gelişimi nedir, ne değildir güzel tespitlerle apaçık ortaya koyuyor. ki katılmamanın elde olmamasının yanında müthiş üzülerek hak veriyorsunuz kaptana. "neden böyleyiz"e çok güzel bir cevaptır içeriği.
"kırdan çözülen kalabalığı şehirlere 'yediremez', kültür açısından aydınla halk arasındaki 'mahiyet farkını', -gelişmiş ülkelerde olduğu gibi- 'derece farkına' indiremezse, gelişmekte olan her ülkede ortalığı 'lümpen' bir fikir ve sanat ortamı kaplar. türkiye'de de böyle olmuştur. aydın ne yapıyor? saati yıllardır ya paris'e, ya londra'ya, ya new york'a, ya moskova'ya, ya pekin'e 'ayarlıdır'; tarihini önemsemez, halkını düpedüz küçümser; beride ne köyle kalabilmiş, ne şehirli olabilmeş, kara kalabalık, kılavuz olarak aydınlarını kaybedince, kendi göbeğini kendisi kesmeye kalkışmış, neticede o 'lümpen sacayağı'nın ortasına düşmüştür: bir uçta arabesk müzik, bir uçta yeşilçam sineması, bir uçta gazino (magazin) basını!"