tam 1 ay önce 64 yaşına girmiş olan oyuncu, soyu 1000'li yıllarından başında var olduğu ispatlanmış iskoç klanlarından birine kadar uzanan bir aristokrat; x-men ve fantastic four'un gırla sayısını yazmış olan john byrne ile 14 yıl evli kalmış, 3 erkek kardeşi olmasına rağmen yıllarca yatılı okulda okuduğu için soğuk görünmesini buna bağlayan, kent'teki "west heath girls' school"'da lady diana ile birlikte okumuş, gavurların "glass boxes" dediği cam küplerin içinde tek kişilik gösteriler düzenlemeye '90'larda başlayan efsane (genelde bu kübün içinde uyuyormuş, garip tabii).
oyunculuğundansa böyle acayip bilgilerini vermek daha ilgi çekici tabii ama kendisinin soğuk görünümü aslında doğrudan aristokrat bir aileden gelmesine ve iyi bir eğitim almasına bağlanıyor. tümgeneral bir babanın kızı olması da bunda etkili olmuşa benziyor. henüz lisedeyken oyunlarda yer almaya başlasa da, politik yönü de vardır. önce komünizm, ardından sosyalizm deryasının içine düşmüş ve parti üyeliklerine dalmış. genelde medyada az görünmesini, kırmızı halılara da zorunluluklarından ötürü çıkmasını bu yönüne bağladığı birçok röportaj var. şimdiki kariyerini falan siz yazın, ben garip özelliklerini, anılarını falan yazayım aşağıya:
- hayatında birçok kez içip içip sarhoş olmayı denemiş ama alkolden nefret eden bir bünyesi olduğu için ya uyuyakalmış ya da kusmuş. ayyaş rollerini nasıl bu kadar iyi oynayabildiği sorulduğunda da "bu konuda alkoliklerden bile daha tecrübeliyimdir herhalde. iyi gözlem yapıp çevremdeki sarhoş arkadaşlarımı dağıtma görevi hep bendeydi" diyor.
- nefis film julia'nın çekimleri henüz başlamamışken, cannes'daki "özel" bir yemekli davete filmin yönetmeni olacak erick zonca ile birlikte "ellerinde yangın söndürücü tüpüyle" zorla girmişlikleri varmış. zaten zonca ile de bu vesileyle tanışmışlar. ikisi de cannes'daki jurilerde görevliymiş ama bu "özel" davete çağrılmadıkları için küplere binmişler. baya komik anıları var ikisinin de. röportaj bulursanız izleyin kesin. zonca "hayatımda yaptığım en deli şeydi herhalde ve bunu yaparken yalnız olmamam da süperdi" falan diyor.
- iyi belgeselleri olan, güzel adam mark cousins'la iyi arkadaşlar. bu arkadaşlığı da nefis projeler üretmek için kullanıyorlar. öncelikle kendilerinin film festivalleri var. ayrıca "8 1/2 foundation" adında bir stk kurmuşlar. bu stk, 8 buçuk yaşına gelen her çocuğa film gönderiyor. swinton bu konu hakkında baya konuşmuş. özetle "genelde pixar filmleri ya da çizgi filmler izlemişsinizdir bu yaşlarda. biz de 8 buçuk yaşınızı genel sinema tarihiyle dolu dolu kutlamanız için yardım edelim istedik. en azından çocukların televizyon ya da ekran bağımlılığını bir süreliğine unutturur bu" demiş. nefis fikir.
- aids nedeniyle 1994'te hayatını kaybeden derek jarman'ın, swinton'ın film endüstrisine girmesindeki etkisi çok büyükmüş. swinton "hiçbir zaman tiyatro aşığı olamadım. beni itiyordu oyunlarda boy göstermek. yazmaya başladım ben de ama onu da çok iyi yapamıyordum. derek benim farklı bir oyuncu olacağımı biliyordu. deli gibi itekledi beni, adeta kaplanların önüne attı. değeri benim için bambaşkadır" falan diyor. jarman'ın iyi bir oyuncu olmasından öte, iyi bir eşcinsellik savunucusu olmasını da ekleyeyim şuraya.
- hollywood'la işinin uzun süre önce bittiğini zaten yer aldığı yapımlardan anlıyorsunuzdur. nefret etmiyorsa bile "o yol benim için kapalı ve bir daha açılmayacak" diyor her sorulduğunda.
- the chronicles of narnia serisini hiç sevmemiş olan çocukları var. nedenleri de şu: "bu filmler çok gürültülü". kadın çocuklarını nasıl bir ortamda yetiştirdiyse, henüz birer veletken bile "gürültü kirliliğini" iyi biliyorlar. sonradan dvd'de izleyip beğenmişler gerçi ama narnia'nın herhangi bir filminin fragmanını izleyip "çok gürültülü bu anne ya, izlemeyelim" diyen kaç çocuk vardır ki dünya'da?
- jim jarmusch hayranları dağları taşları aşıyormuş. kafasındaki filmleri gerçeğe en yakın şekilde aktaranın her zaman jarmusch olduğunu söylemiş.
- kariyerinde julia'yı bambaşka bir yere koyuyor olsa da, en sevdiği filmi her zaman au hasard balthazar olarak belirtiyor. filmdeki en sevdiği karakter ise eşekmiş. "o eşek gibi olmayı/oynamayı hiçbir zaman başaramadım ama yapacağım bir gün!" de diyor.
- en az 4 dil bildiğini söylediği röportajlar var ama tam olarak kaç dil biliyor; kimse bilmiyor sanırım. italyanca, fransızca, rusça ve almanya zaten cepte. aksanından ötürü zannedilen ama aslında kökenleri nedeniyle eski ingilizceyi de bu dillere katabiliriz bence.
- queer olduğunu söylediği bir vogue röportajı var kendisinin. hatta işi biraz daha ileri götürüp sonraki yıllarda "çocukluğumda bile queer gibi hissediyordum" da demiş.
- pandemiden sonraki etkilerden uzun süre kurtulamadığını 2 sene önce de söylüyordu. özellikle solunum güçlüklerini fazlasıyla yaşamaya başlayınca, oyunculuğu da bırakma noktasına gelmişti, ben de hatırlıyorum bunları söylediği röportajları. şimdilerde durum böyle değil sanırım. aids tedavisinde de kullanılan ama kesin bir geçerliliği olmayan ilaçlar kullanıyordu ama son durumu nedir; bilmiyorum ve bununla ilgili de güncel bir şey bulamadım.
- çocuklara taciz ettiği öne sürülmüş, yargılanmış ve avrupa'daki birçok ülkeye girişi yasaklanmış olan roman polanski'yi baya içli içli savunmuşluğu da vardır. hatta avrupa parlamentolarına mektuplar falan yazmıştı "bu adamın özgürce film yapabilmesi lazım, engellemeyin" diye.
şimdilik bu kadar. çocuklarının ikiz olduklarını ve şimdilerde 20'li yaşlarının sonlarında olduklarını da ekleyeyim. bir de, şu "fuck hollywood" tavrını nedense bazı yönetmenler üzerinden aktaramıyor ya da gösteremiyor bence. david fincher'ın çoğu işinde kendisine de rol geliyor mesela. fikirlerinde bazı çatlaklar seziyorum ama en azından "ben böyleyim hocu" tavrına kefil olmamam elde değil tabii.
ömrü uzun olsun, şu başlığı neredeyse 7 yıldır bomboş tutan kulzos yazarları da utansın lütfen.
tabii ki edit: "kaynaklar nerede lan götelek?". geldim, geldim.
aynı yönetmenlerle birçok film çeken aktör ve aktrisler düşünülünce tilda swinton - wes anderson işbirliği de 5 film ile öne çıkıyor. bahsi geçen filmler