-
tanım: Dark, Netflix platformunda yayınlanan bilimkurgu ve gerilim türündeki bir internet dizisidir. Baran bo Odar ve Jantje Friese imzalı bu yapım ayrıca Almanca olan ilk Netflix orijinal dizisidir ve 1 Aralık 2017'de yayınlanmaya başlamıştır. -
dün bitirdiğim alaman dizisi. öncelikle mekanlar çok güzeldi.
-- spoiler --
- tannhaus dayının evrenine veya kendisine ne oluyor? yani deneyden sonra kendisi hayatta kaldı mı? (veya bulunduğu ana evrene bir şey oldu mu?)
- bu ellerindeki mobil zaman makinesini nasıl ayarlıyorlar? hangi zamana gideceklerini nasıl hesaplıyorlar?
- bu tabloların olduğu şekillu şukulu ofis neresi? (martha'nın jonas'ı vurduğu yer)
- paralel evrenlerdeki nükleer santrali neden yapıyorlar? öylesine mi yoksa bir nedeni var mı?
- ilk sezonda neden mikkel ve diğer çocukları zaman makinesi testlerinde öldürüyorlar? çalışıyor işte alet, çocukların günahı nedir... (insanlara geçidi fark ettirmek için mi acaba)
-- spoiler -- -
güzel fikirlerle başlayıp üç bölüm sonra karmaşık hale getirilen, sonra hiç bir yere gitmeyen dizilerden değildir. son sezona kadar bütünlüğü olması, hikayenin kasma senaryoyla uzatılmaması dark'ı az miktarda olan sağlam yapımlar arasına sokmuştur -
(bkz: who am i) filminin yönetmeni baran bo odar ve jantje friese'nin Netflix platformu için çekilen ve yönetmenin bahsettiğine göre stephen king romanlarından esinlendiği, üç sezonluk suç, dram, bilim kurgu dizisi.
Baran ve jantje ikilisinin röportajından anladığım kadarıyla dizinin yapım aşamasında suç ve dram konuları işlenmesi planlanıyormuş fakat sonradan üçüncü bir konu olarak fantastik bilim kurgu seçilmiş, diziyi benzer işlerden ayıran en önemli nokta burası bence çünkü böylece epik bir denge yakalamayı başarmış, mesela aynı tarihte yine netflixte yayınlanmaya başlayan (bkz: stranger things) ile konu bakımından sürekli karşılaştırılsa bile olay örgüsü, derinlik ve süreklilik bakımından dark'ın yanında devede kulak kalıyor.
Dizinin belki en çok okuduğum ve yersiz bulduğum eleştirisi konunun büyük bir aile dramı üzerine kurulması, aslında bunun en büyük avantajı büyük bütçeler ayrılmamış, ufak bir mekanda birkaç farklı zaman diliminde benzer oyuncularla güzel bir hikaye yaratılması çünkü bilim kurgu tarzı filmlerde mekan ne kadar büyükse derinlik yakalamak ve sürekli iyi bir görsel sunmak o kadar zorlaşıyor, konunun tek bir aile üzerinden yürümesininin sadece halayla ilişkiye girmek kısmını algılayan sığ çomar bir bakış açısıyla yüzbinler izlenen aptal eleştirileri de görebilirsiniz, bu salaklar maalesef zamanda yolculuk paradoksundan birhaber muhtemelen hayatı boyunca bir iki bilim dergisi&kitabı karıştırmamış insanlar, yani filme duygusal açıdan denge katan bu iki karşıt konunun işlemesinden rahatsız olan kimseler (bkz: predestination) gibi filmleri hangi kafayla algılayıp inceleyebilecek merak ediyorum doğrusu.
Dizinin en sevdiğim yönü, ayni bir puzzle misali çözülmeyi bekliyor oluşu fakat bunu yapıyorken sürekli mekan ve zamanın değişmesiyle sıkmadan akıcı bir şekilde ilerlemesi, fakat bilim kurgu olarak baktığımızda benzer kült işler düşünüldüğünde klişe denilebilecek kadar basit küçük bir olay üzerine ilerliyor asıl derinliği karakterlerin bu fantastik olaylar karşısında yaşadığı duygu değişimleri ve bunuN izleyiciyi tarafından alımlanabilmesi, aynı zamanda olay örgüsünün karmaşıklığı sebebiyle tahmin edilebilirliğin azalması diziyi farklı bir yerde konumlandırıyor.
-- spoiler --
Filmin konusuna gelecek olursak, günümüz semavi dinlerinin ve geçmişte çok tanrılı mitlerin ortak konularından olan adem ve havva'nın yasak elma ve günah kavramları neticesinde başlangıcı filmin final sahnesindeki yemek masasında gerçek dünyada var olan karakterlerin aslında hayal dünyasındaki arzuları ve kurgu günahlarından yarattığı adam and eve'si olduğu anlaşılıyor, günümüz kutsal mitlerinde işlenen de aynı şekilde bu iki zıt karakterin cennet ütopyasından kovulup bilinmezin peşinde geçirdiği inancı üzerine kuruluyor ve yine bazı mitlerde eve'nin adam'a itaat etmediği sebebiyle tekrardan ademin kemiğinden yaratılan ve uyum sağlayan eve konusu da filmde işleniyor. Şeytanında aslında var olmadığı ve bu mitik anlatının kurgusal başlangıcı ve günah kavramlarından ve bilinmez arayışından doğduğunu aslında masumiyetini yitiren insanın tohumu olduğu düşüncesi. Yani filmin bir sahnesinde noah ve daha adam'a dönüşmemiş masumiyetini yitirmemiş jonah arasında geçen "big bang'den öncesinde ne vardı?" Sorgulamasının gerçek dünyada var olan bir yaratıcının hatası sonucu oluştuğu görülüyor, aynı şekilde filmin başından itibaren irfan sahibi babanın oğlunu öldürmesi teması sürekli kendini gösterirken finalde oğulun ödipal karmaşayı aşıp babayı öldürmesi ve bütün sorunsalları çözmesi olarak okunabilir.
-- spoiler --