uzun uğraşlar sonucu tek haneli rakamları gören enflasyon maalesef yine aldı başını gidiyor. bu bize neyi gösteriyor "yaptığımız şeyleri/yapacağımız şeyleri göstermelik değil gerçekten yapmak gerekiyor"
enflasyonu düşürmek için derslerde öğretilen iki yol vardır, insanların alım güçlerini düşürürsünüz böylece fiyatlar artmaz veya arzı/üretimi arttırırsınız piyasada bolluk olur ve fiyat artmaz. hükümetler genellikle ilk yolu seçerler çünkü en basiti ve en hızlı sonuç alınanı ilk yöntemdir. ikinci yöntem için yapısal reformlar gerekir ki işte maalesef türkiye son 15 yılda burada çok eksik kaldı.
son 4 yılın verilerine baktığınız zaman kişi başına düşen GSYH 12binlerden 10binlere (dolar) düştü. rakamlara baktığınızda tl bazında artış olsa bile döviz karşısında vatandaş o kadar ezildi ki alım gücünü kaybetti (madde 1).
Merkez bankası rezevlerine bakarsak dövüz rezervleri çok istikrarlı birşekilde son 4-5 yıldır 100 milyar dolar civarında seyrediyor. buna karşılık altın rezervlerinde ciddi bir artış var. geçen sene 14 milyar dolar olan altın rezervi bu sene 22 milyar dolar. buradan şunu anlıyoruz devlet bir miktar kaynağını gelir kalemine koymadığı gibi bir de gider kalemine koyup altın satın alıyor. geliri azalan, gideri artan devletin vatandaşına nooolur, alım gücü azalır (madde 1)
bütçe rakamlarına baktığımızda giderler son 4 yılda 450 milyar tl den 550 milyar tl'lere gelmiş durumda ki son iki ay dahil edilmemiş hali bu, yıl sonuna 650 milyar tl'yi bulması bekleniyor. diğer taraftan gelirlere bakalım gelirlerde bariz bir artış yok 480 milyar tl'den 550 milyar tl'ye çıkıyor. Denge hep eksi yönde ve makas artıyor. bu sene ilk defa bütçe dengesi -%40 ları görecek gibi duruyor. e peki bunu kompanse etmenin yolu nedir. tab ikiiiii vatandaştan daha fazla vergi toplamak. daha fazla vergi veren vatandaşa noolur, alım gücünü kaybeder (madde 1).
hep kötüden bahsetmeyelim bütün bunların yanında göstergelerin iyi gösterdiği tek yer ithalat ihracat. ilk defa dışticaret dengesi -%40lara düşüyor. yani yine kocaman bir deliğimiz var ama en azından delik ufalmış. bu rakma 4-5 sene önce -%60'dı.
sonuç; alım gücü azalan vatandaşların yaşadığı bir ülkede enflasyon buna rağmen azalmıyorsa burada ciddi bir sorun var demektir. üretimi arttırıp, faizleri azaltmadığımız sürece, bizler hem döviz karşısında eziliriz hemde yıllık maaş zamlarındaki yetersizlik sebebiyle tl bazında da eziliriz.