ya da hatti. anadolu'nun en eski imparatorluklarındandır. başkenti hattuşaş günümüzde çorum ili sınırları içinde bulanan boğazkale'dedir ve unesco kültürel miras listesindedir. antik mısır'ın karşısındaki tek güç de hititlerdir. arap yarımadasının kuzey bölgesi uzun süre bu iki imparatorluk arasında el değiştirmiştir. tarihte belgesi mevcut en eski antlaşma, kadeş antlaşması'nın tarafları da bu iki büyük devlettir.
hint-avrupalı bir kavim, millet. milattan önce 2000'li yıllarda anadolu'da hatti uygarlığının yerine konup anadolu'nun ilk merkezi devleti olmuşlardır. dinleri apayrı bir şey. baş tanrıları Fırtına tanrısı'dır (evet adı fırtına tanrısı) sembolü, hayvanı boğadır. Koruyu Tanrı'nın sembolü, hayvanı geyiktir. Güneş Tanrıçasının da sembolu geyik imiş. krallarından biri olan IV. Tuthaliya’ya ait olan bir anıtta Geyik Tanrısı’ndan söz edilmiştir. geyik tanrısı da bir geyiğin üzerinde ayakta durur ve dolaşırmış bunun tasviri de birçok kral mezarında bulunmuştur. lakin bu geyik ve güneş sembolleri hitit uygarlığına ait değildir. başta dediğimiz gibi hitit kavmi hatti uygarlığının yerine geçip onları bayaa benimseyip kendi ülkelerine hatti ülkesi, kralları hatti kralı olmuştur. güneş sembolü ise antik yunana kadar uzanır ama güneş hakkında hitit yazıtları bir bilgi vermemektedir.
konuştukları dil, eklemeli olduğu gerekçesiyle konuşanlarının türk olduğu iddia edilen hint-avrupa dil ailesinin anadolu koluna ait antik bir dildir. yerli adı neşili'dir. aynı koldan akrabaları paflagonya (batı karadeniz) bölgesinde birkaç hitit tabletinde geçen dualarından bilinen palaca ve tunç çağından belki de geç antikiteye dek varlığını sürdürmüş olan luwice ve bu dille alakalı-bu dilin bir diyalekti olan lidce, karca gibi dillerdir. tunç çağının sonlarında pontus dağlarının ötesinden gelen yağmacı kaşka halkının ve güney ile batıdan gelen ve içlerinde hititlerin ahhiyawa (akhalı) dediği miken yunanları, luwiler ve akdenizin muhtelif halkları bulunan bir istilacı konfederasyonu tarafından yok edilen hitit imparatorluğunda konuşulmuştur. ancak zaten imparatorluğun son zamanlarında luwice resmi kayıt dili olarak daha sık kullanılmaya başlanır. hititçenin yakın akrabası luwi dili ise tunç çağından sonra erken demir çağındaki suriye'deki hitit kalıntısı krallıklarda (mesela gurgum, halep, karkamış) kullanılır, adana'dan muğla'ya kadar bir toros altı güney anadolu bölgesinde luwice konuşan şehir devletleri türer. iç anadoludaki hititçenin kalbi olan bölge ise tunç çağı sonundaki önceden mezkur istilacılar tarafından ya güneye, luwi bölgesine kaçırtılmış ya da arkeolojik kayıtlardan gördüğümüz gibi yerle bir edilen ülkeleriyle ya ölmüş, ya da oraya buraya köle yahut mülteci gitmiştir. kalan nüfus ise sonradan gelen frig göçlerinin içine asimile olmuştur. proto-altayca veya proto-türkçe (buradaki türkçenin ingilizcesi turkic, turkish veya turk değil) olan bir dili konuşan insanlar ise bu olayların olup bitmesinden çok sonra, son hititçe bilen insanın ölmesinden en iyimser tahminle 500 sene sonra, bu olaylardan binlerce kilometre uzakta güney sibirya'nın altay dağlarında görülmeye başlar. hititlerin türk kökenli olduğu veya türkçeyle alakalı yahut türkçe olan bir dil konuştukları ise eskinin komik milliyetçi iddialarından birisidir.
eklemeli olduğu belirtilerek türkçe ile en azından alakalı olduğu savunulan bu dilin yanında, hindistan ile burma arasında yer alan andaman adalarının bir kısmında yaşayan aka-kora dilinin de türkçe olduğunu iddia etmek istiyorum. bu dil türk düşmanı hindistanlılar eliyle yok edilmiştir, ancak tüm isviçreli bilim adamları (ve kadınları) bilir ki andamanlar turan toprağıdır. zira aka-kora eklemeli bir dildir ve bu türkçenin has özelliklerindendir. andamanlardaki soydaşlarımız türklük bilinciyle aşılanmalı, aka-kora dili tekrar diriltilmelidir.
