yazık olmuş ülkedir, her haliyle yazık olmuş ülkedir. 10 yıldan fazla süredir iç savaşla sürünüyor. şam, humus, halep, lazkiye bunlar orta doğu için çok kadim şehirlerdir. yıllarca ticaretin, felsefenin kalbi olmuş bölgeler etnik-dini savaşlara gömüldü olan suriye ve civarındaki ülkelere oldu.
gönül isterdi iç savaşta olmasaydı tarihi hanlarını, çarşılarını, kiliselerini, camilerini, kütüphanelerini ziyaret edebilseydik. suriye'de net olarak söylemem gerekir mimari ve şehir estetiği türkiye'nin fersah fersah üstünde; kimsenin adını sanını bilmediği köylerinde ve şehirlerinde dahi estetiği dikkat çekiyor ve bölgenin malzemelerinin yerleşim meskenlerinde nasıl farkındalık yarattığı çok bariz.
insan düşünmeden edemiyor, bağnazlık olmasa tebriz, tahran, bağdat, beyrut, şam acaba nasıl bir medeniyete ev sahipliği yapardı. türkiye'nin orta doğu'dan alması gereken şey selefilik değil özellikle mimaridir bence net; insanın gözü gönlü açılıyor.
iran ve suriye özellikle ziyaret edilmesi gereken yerler.
@migfer tokmakelBaas Partisi/#292555 'nolu girdisinde "Bir dönem daha kapandı. Suriye bundan sonra Yeni Afganistan gibi, Türkiye'de yeni Pakistan gibi olmaz inşallah." yazmış. o kadar doğru bir tespit ve dilek ki. aslında bende aşağı yukarı bunları yazmaya gelmiştim ancak madem yazılmış biraz açayım isterim.
bu ülkede olanların aynısı yıllar önce Afganistan'da oldu. abd, sscb'nin Afganistan'daki sovyet etkisini kırmak ve başlarına bela olsunlar diye afganistan'daki radikal islamcı arapları finanse ederek el-kaide'nin kurulmasına yardımcı (ya da direkt kendisi kurdu) oldu. sovyetler yıkıldıktan sonra el-kaideyi kontrol altında tutmak için talibanın kurulmasına yardım etti. taliban görevini yerine getirdikten sonra onlarda kontrolden çıktı ve uzunca bir süre de talibanla da savaşıldı.
dünyanın jandarması, içlerindeki afgan sevgisinden dolayı(!) bu radikal islamcı grup ile milyarlarca dolar harcayıp, on binlerce askerini yollayıp savaştı. (yersen) perde arkasında uyuşturucu ve silah kaçakçıları voleyi vurdu.
gelelim suriye'ye...
... suriye iç savaşı her ne kadar arap baharı'nın bir uzantısı gibi görünse de burada daha katmerli bir durum var. Bu iç savaşın ekonomik nedeni var, Alevi - Sünni çatışması var, Rejimin halka verdiği hiçbir sözü tutması ve muhalif sesleri bastırması var, Dış aktörlerin çıkarları var...
Burada asıl odaklanılması gereken konu Dış aktörlerin çıkarları. Rusya güdümünde olan Suriye, ışıd, pyd, öso, husiler, htş ve daha niceleri ile öyle saçma sapan bir savaş alanına döndü ki kimin kimi vurduğu belli değil. aha buyrun suriyedeki silahlı örgütlerin tam listesi bugün geldiğimiz noktada Rusya'nın ortadoğu'daki etkisi kırılmış görünüyor. Esad rejiminin fişini çekmiş olarak görünen grup olan htş [ Heyet Tahrir el-Şam ( şam'ı özgürleştirme hareketi) ] Suriye'yi bir İslam Emirliğine dönüştürmeyi amaçlıyor. 2016 yılında bir kaç farklı grubun bir araya gelerek kurulan htş, hiçbir dış güç ile bağlantısının olmadığı iddia etse de ironik bir şekilde Htş'nin lideri El-Culani'nin bir zamanlar Abd tarafından desteklendiği de biliniyor. İşin daha da ilginç yanı 2017 yılından beridir bu grup, Türkiye'nin de dahil olduğu batı bloğunca terör örgütü olarak tanınıyor. Afganistan'daki durumun aynısı yani. Yine bir Rus etkisini yıkma girişimi, yine bir abd'nin besleyip büyüttü sonradan da terör örgütü ilan ettiği aşırı islamcı bir grup var. arada sadece tek bir fark var htş bütün azınlıkların suriye'nin bir parçası olduğunu ve intikamcı bir tavır takınmayacaklarını söylüyorlar ancak pratikte bu söylevi destekleyecek bir hareketleri de yok.
her ne kadar basında savaşın bitme aşamasında olduğu söylense de, bence, son gözükmekle beraber bir hayli uzakta. Umarım yanılırım ve bu savaş erken biter ve dilerim bu ülkenin sonu afganistan'a benzemez.
colin powell 2003 senesinde şam ve beyrut ziyaretlerinden sonra esad'a :
-hamas ve hizbullah'la ilişkilerini kes -ıraklı direnişçilere desteğini kes -iran'dan uzaklaş
uyarılarını veriyor. bu uyarılar sonrası suriye karşıtı ilk hareket eylül 2004 tarihinde bm güvenlik konseyine başvuran fransa tarafından geliyor. arkasına abd ve ingilterenin de desteğini alarak lübnan ile ilgili karar çıkartıyor. 1559 sayılı bu karara göre : -suriye, 1989 da imzalanan tarf anlaşması uyarınca lübnanda bulundurduğu askerini çekmeli -hizbullah silahsızlandırılmalı -lübnandaki siyasi krizin çözümü için siyasi katkı sağlanmalı
bunların ardından şubat 2005 tarihinde lübnan eski başbakanı refik hariri suikasti gerçekleşiyor. amerika birleşik devletleri ilk olarak suriyeyi suçluyor. bu suikast sonrası bm güvenlik konseyi özel soruşturma başlatıyor. nisan ayında başlayan soruşturmanın başında alman savcı detlev mehlis bulunmakta ve soruşturma sonunda hazırladığı raporda suikastten suriye ve lübnan'ı sorumlu tutuyor. suriye yönetiminin taraflı, önyargılı ve manifesto niteliği taşıdığını söylediği raporu bush kaygı verici buluyor! lakin alman medyası tarafından, raporu hazırlayan detlev mehlis 'in mosad 'la ilişkileri deşifre ediliyor ve savcı istifa etmek zorunda kalıyor.
tüm bunların arkasındansa, 2006 yılının temmuz ayında israil, lübnan'a saldırıyor.
son yılların sıcak çatışma ortamı suriye'yi karıştırma adına düzenlenmiş kurgunun kısa bir özeti.
amerika içerisindeki hakim 2 derin devlet mekanizmasından birinin diğerinine çaktırmadan kendi eliyle yaptığı 11 eylül sonrası, kamuoyuna bir şey demek zorunda kaldılar... halkın o günlerdeki röportajlarından birinde söylediği bir genç "birinin mına goymamız lazım!" dürtüsüydü hakim olan. amerikan kültürüdür bu çünkü. filmlerin böyledir. ama ortada düşman yoktu. 6 ayda saddam senaryosunu ortaya attılar. bu sırada da patriot act ile gelmş geçmiş en özgürlükçü ülkenin tüm gücünü artık başkanlar elinin altında toplayabilir oldu. başka zaman ortalığı yıkarlardı amerikalılar ama terör vs derken her şeye "sıkıntı yok" gözüyle bakıp "fine!" çektiler.
prime time'da savaş açıldı, saddam devrildi falan. ırak alındı. ülkedeki ne kadar petrol varsa ellişer yüzer yıllık anlaşmaları yapıldı. çıkıldı.
soru: özellikle kuzeydeki petrolü nereden satacaksın? hele de hürmüz boğazında iranla sorun yaşamamak için.
eh bir koridor lazımdı... ırak'tan akdeniz'e bir koridor nerden geçebilir ancak? suriye'nin kuzeyinden türkiye'nin güneyinden...
ırak zamanı işid çıktı... ama işid asıl ne zaman işid oldu?
bir gün işid musul vs kuşatıp saldırdığında amerikanın ve devlet başkanlarının emriyle ırak ordusu bildiği topu tüfeği tankı bırakıp bağdat'a çekildi... kimse de "noooluyo aq!" demedi.
işid hah o zaman işid oldu... toplu tüfekli uçak savarlı. sonra yayıldıkça palazlandılar vs. kısa geçicem çok uzadı...
işide karşı "iyi" polis kürtler oldu... kurtarıcı...
nazilerin soykırımı sonrası kurulan israil'e dünyanın ses çıkarmaması gibi, buradaki kürtlerin de bir yer kapmasına kimse bir şey demeyecekti işidle savaşıyorlar savaştılar diye.
özet geç piç diyen olursa:
abd o ziktiğimin petrol koridorunu açmayı kafasına koyduysa... güney kutbundan penguen getirir, onlara ülke vermeyi vaat eder ama onlarla bile kurar. ha bu 1 yıl mı alır 10 yıl mı o değişir sadece. bizimkilerin tuhaf dış politakasını kestiremediler o ayrı.
adamlar da yedi kafayı nasıl kestirsin ki;
esatla can ciğerdi -
eset oldu bi günde düşman oldular -
eseti yıkmak için ösö mösö kim varsa destek oldular -
o yardım ettikleri ösö / nusra işide katılınca ... kürtlere destek oldular... kobani falan zamanı hatırlayın mesela, kürtler türkiye'den geçiş yaptı -
kürtlere destek olunca abd de dahil tabii... işid gitti pyd geldi...
şimdi pyd'yi temizlemeye çalışıyoruz.
ha bu arada da bir dönem tarihte hem almanya hem rusya hem de amerikayla aynı anda düşman olduğumuz bir sürece girdik.
oyunu ben böyle oynamazdım ama... en azından save load yapardım... bu ne aq?!
2011'de başlayan ve güya 2020'de ateşkesle sona erdiği açıklanan iç savaşın olumsuz etkilerini sanırım bu yüzyıl boyunca yaşayacak olan ülke.
@migfer tokmakel'le kafamız bazen aynı çalışıyor. ben de fatih koparan'ın youtube hesabındaki videolara göz atarken, suriye bölümünü fark edip hepsini izledim. özellikle bu ve şu videoları "suriyeliler neden ülkelerine dönmüyor halâ ya? savaş bitmedi mi orada?" diye düşünen herkesin izlemesi elzem. ben biraz özetlemiş olayım:
- bölgeye gitmeyip oturduğu yerden fonlana fonlana "savaş bildiğiniz gibi değil" diyerek götünden sallayan gazeteci paçavralarına inanmamak gerek. sjw'lik konudan bağımsız olduğunda tatlı. deniz büstani'nin anlattıkları ise gerçek gazetecilik. linkini verdiğim ilk videoda, özellikle ışid-suriye ordusu (öso teröristleri değil) savaşının birkaç önemli ayrıntısını görmek mümkün. suriye özel harekatının ve istihbaratının özellikle bombalı terör eylemlerinde ışid'in belini bükmek için halkın içine gırla ajan soktuğunu öğrendim ben. aynı videoda, fatih ve deniz pazar alanında bi' şeyler yerlerken, yanlarına gelen motorlu çocuk suriyelilerin neden türkiye'ye akın akın geldiğini ve gitmediğini özetliyor. eh, nedenlerden birini özetlemiş en azından: "bedelli askerlik" olarak geçen, türkiye'de 3 yıl bulunma olayı var. suriye karışıkken orada askerlik yapmak istemeyenler türkiye'ye gelip 3 yıl kalıyorlar ve geri döndüklerinde askerlik yapmış kabul ediliyorlar. türkiye'de okumaları ya da çalışmaları önemsiz sanırım, bununla ilgili bi' ayrıntı yok. aynı durumun sınırlardan kamyon kamyon ülkeye illegal olarak giren afgan ve pakilerde de olabileceğini düşünüyorum. videodaki çocuk suriye'ye geri dönmesini ülke sevgisine bağlıyor. "istanbul çok büyük, sadece tatil için giderim bi' daha. onu da yakın zamanda yapamam herhalde" de diyor. 5 yıl kadar türkiye'de kalmış çocuklar türkçeyi senin benim kadar konuşabiliyor. profesör olarak buraya gelip 15 yıl türkiye'de kalan ama halâ "what's up?" diye falan konuşan, türkçeyi öğrenmesine rağmen, bile isteye konuşmayan katırlarla karşılaştırın bunu. vahdettin'in türbesi bölümündeki 2 çocuk, kendilerini herhangi birimizin anlatabileceği kadar anlatıyor türkçe olarak. buradan da, suriye'ye geri dönenlerin neden döndüğünü anlayamasak bile, türkiye'ye gelme amaçlarından en azından birkaçını görebiliyor, kısa süreliğine de olsa adapte olmaya çalıştıklarını anlıyorum ben.
- yukarıda linkini verdiğim 2. video ise tam ibretlik. neredeyse 10 yıl boyunca iç savaşla neredeyse paramparça olmuş bir ülkede bile sosyal devlet var olabilirken, dönüp kendi ülkene baktığında utanıyorsun. 40 dakika boyunca suriye'yi, kendi hayatını açık açık, çekinmeden anlatan ahmet abi çok kral adammış. bizim ülkenin son 5 yılındaki her şeyi korkunç bir cehaletle fiyatlandırma politikası ile suriye'nin videoda anlatılan tam da 1 ay önceki ekonomik krizini karşılaştırdığınızda, şu ülke adına utanmamak düpedüz vurdumduymazlık oluyor.. "katil esed"'in iç savaşla boğuşurken devletin imkanları el verdiğince halka et, su, elektrik, mazot, gaz yağı, yağ, şeker dağıttığını bunca yıldır bilmiyordum ben. suyun halâ çok ucuz olduğu, elektriğin çok sık kesildiğini ise biliyordum. içim karardı şu videoyu izlerken.
zannedildiği kadar bitik olmayan bir ülke suriye. özellikle ahmet abi gibi vatandaşlarının her ne olursa olsun devlet memurluğuna devam etmeleri ile önünde sonunda kalkınacak, ambargolardan kurtulacak ve çok da uzak olmayan bir gelecekte türkiye'den daha iyi ekonomik şartlara gelecek. "alüminyum suriyeliler" diye diye dilimizde tüy bitti ama kendilerinin zerre hatası olduğunu düşünmüyorum. devlet memurunun bile 15-30 dolar arasında aylık maaş aldığı bir ülkeden, hepimiz insan nehirleri halinde oluk oluk kaçardık. öyle kuva-yi milliye, vatan millet sakarya tantanaları sadece lafta kalıyor. halâ "alimünyum suriyeliler" ama onların bi' suçu yok. 20 yıldır süregelen psikolojik savaşı bir kenara bırakırsak, savaşın s'si bulunmayan bir ülkenin her alanında içinde yüzdüğü güvenlik zaafiyetleri insanı üzüyor, kızdırıyor, kahrediyor.
Suriye Arap Cumhuriyeti'nin, Suriye Arap ulusu projesi; baas iktidarının htş tarafından devrilmesiyle maalesef çökmüş oldu. (Baas da çok masum değildi tabii.)
Tek bir ulusun içinde tüm desenler eritileceğine, tüm desenler ayrı birer federe olarak devam edeceğe benziyor -aslında bu bile iyi olan ihtimal gibi duruyor- Türkiye'nin de mevcut yönetimi, Suriye'yi sömürge gibi bir şey yapmak için elinden geleni yapacaktır diye tahmin ediyorum, tarihe not düşmek istedim.
yunanlar buraya syroi demişlerdir. selevkos imparatorluğu sırasında mısır-filistin sınırından itiabren kuzey mezopotamya'ya kadar olan bölgeye syroi denilmiştir.
döneminde gemilerinin uğradığı tüm ülkelere illallah ettiren fenikeliler'in ana vatanıdır.
Fatih koparan'ın şu oynatma listesine hâlâ yeni videolar atarak gezmeye devam ettiği ülke.
Hiç sıkmıyor ve çok da keyifli videolar. En kötü can sıkıntısına izlenir.
Videolara baktıkça Suriye'nin neden orta Doğu'da medeniyetlerin beşiği olduğu ve Suriye'deki insanların ne kadar çalışkan ve saygı duyulası insanlar olduğu iyice anlaşılıyor.
İnançlar bakımından ise çok kültürlü bir ülke, inançlara saygı Türkiye'den daha iyi bir seviyede fakat inançsızlığa saygının aynı şekilde olabiliceğini pek düşünmüyorum.
İsyancıların, hükümet güçleri; eski hükümet güçlerinin, Esad unsurları; eski terörist şara'nın Cumhurbaşkanı; eski cumhurbaşkanı esad'ın, devrik diktatör olduğu ülke.
Eskiden kuşatılan ve katliama varan olayların görüldüğü yerler hama, Halep, humus olurken; şimdi Lazkiye, tartus olmaya başladı.
Üç ayda her şey tersine döndü. Dünya yeniden yaratıldı.
Geriye uzun süreler körüklenecek, sınır tanımayacak, Sünni soslu yeni egemen bir öfke ve yeni bir barbarlık biçimi kaldı.
şaka maka suriye'deki hristiyanların durumu, türkiye'dekinden daha iyi. tabii şam için konuşursak. kuzeyde ışid epey bela olmuştu oradaki hristiyanlara. çok sıkıntılar çektiler.
ama türkiye'de şöyle bir görüntü görebilir miyiz? mümkünatı yok. chp iktidara gelse bile olmaz.
sadece yüzde 13 alevi olan ülkede, 10 yıllardır aleviler iktidarda. esad kanlı rejiminden bahsediyorum. aleviler de fransız mandasıyla iyi geçindikleri için fransızlar tarafından iktidara getirildiler. sonrası malum. *demokrasi yerine despotluk kraliyet rejimini benimsemeleri *aynı aileye ülkeyi emanet etmeleri *komşularını kendi iç meselelerini aşırı derecede sokmalari (türkiye,iran gerçi komşusu değil ama rusya)..