üzgün, sıkkın olmama hali. huzurlu olma hali. işlerin yolunda gitmesi durumu.
rahat olmak hemen her zaman bozulmayı çağırır. hatta biraz iddialı olup rahatı kaçırmak için "her zaman bir allahın cezası" çıkar diyebiliriz. biri çıkar ve pişmiş aşa su katar. nevzat kaya dinleyenler aşinadır bu duruma. hemen tüm romanlar, tragedyalar böyle rahat kaçıran bir tipin gelmesiyle, yola çıkmasıyla ya da konuşmasıyla başlar. rahat kaçtıkça birkaç yol belirir: başka şeyler yaparak onu dolaylı ya da yanılsamasını yakalamaya çalışmak, ondan uzaklaştıkça gamsızca izleyerek boka batmak, ondan uzaklaştıkça hayıflanarak izleyerek boka batmak, neden kaçtığını anlamak için kafanın içini eşelemek.
neden kaçtığını anlamak için kafanın içini eşelemek meselesi. rahat kaçıran şeyler her zaman dışarıdan gelmez, bazen kendi kendimizin topuğuna sıkarız, farkında bile olmayız. en bilinen topuğa sıkma aşık olmaktır. bu başka bir girdinin konusu ama kısaca yazacağım. bir gün evde çok rahattım. bunu taçlandırmak için çıkıp bir kahve içeyim dedim. Starbucks denen para kaçırma kuyusuna gittim. grande filtre kahveyi fincanda aldım. sigarayla beraber içmeye başladım. heteroseksüel bir erkektim, hala öyleyim. sonra yanıma heteroseksüel bir kadın oturdu. tanıştık ve bir süre sonra aşk yaşamaya başladık. ikimizin de rahatı kaçtı. rahatımızın kaçtığıyla kaldık diyemem. neyse ki çok ve güzel şeyler yaşadık. ama orta vadede rahatımız kaçtı. çünkü aşk denen rahat kaçırıcıyla tanıştık. kıskançlık, merak, iç gıdıklanması, sebepsiz morallenmeler, sebepsiz düşüşler, birlikte yaşamanın ikilemleri gibi şeyler tanışıklığı sağladı. artık seve seve ya da sike sike yalnız kalmanın rahatlıklarını yaşayacaktık. uzatmak gereksiz. aşk birçok kez -hatta her zaman- rahat kaçırır.
başka şeyler yaparak onu dolaylı yoldan ya da yanılsamasını yakalamaya çalışmak meselesi. bir başka rahat kaçırıcı özelliği olan şey de müzik. rahatlamak, kafayı dağıtmak yerine canınızı sıksın diye müzik dinlemek mümkündür. bu türden müzikler çalışma günlerinde en iyi tercihtir. bazen, bazı müzisyenlerin kafanızla oynamaya çalıştığını düşünürsünüz. bir şeyleri savurur, içlerini oyar, duyguları sınıra götürür, düşünceleri muğlaklaştırır. kulaklığı taktığınız da az çok ayaklarınız yere basıyor ise onu da koparır. state of mind denen bir şey var ya onu sikip atar. bu müzikler, benim gibi işlerini sevmeyelerin ama işinde iyi olanların (evet, işimde iyiyim ve bu konuda ukalayım, neyse) köşeye sıkıştıkça sıkışması daha iyi çalışmalarını sağlar. bu tür tipler rahatları kaçtıkça işlerini daha iyi yaparlarsa rahata ereceklerini sanmaktadırlar. bu tipler, iyi ve hakkıyla yapılmış bir işi düzen, birlik, uyum, ferahlamayla ve düze çıkmayla ilişkilendirirler. belki bana öyle geliyor. belki de çözülmüş sorular, bir insana derli toplu öğretilmiş matematiğin intizamı beni rahatlatıyor.
ondan uzaklaştıkça hayıflanarak izlemek ve boka batmak meselesi. geçmişte bir noktayı demirlenmek durumu bu. rahatınız dışsal sebeplerle kaçar. genelde de zamanın ruhu denen zımbırtı yüzünden kaçar. hemen durum değerlendirmesi yaparsınız. kriz masasında güncelin yanına eski raporlar düşer. rahat olduğunuz son noktaya bakar ve acilen bu yedekleme noktasına nasıl geldiğinizi incelersiniz. rahatlık sunan düşünce, davranış ver duygulanımların algoritmasını çıkarıp yürülüğe sokarsınız. ama olmaz. çünkü zaman parametresine göre türev almamışsınız ve daha daha kötüsü alsanız da olmaz. tümüyle çerçeve, değişkenler, sabitler, insanlar, toplum, iktidarın türü, eleştiri, sanatın söyledikleri, tanrının kelamı değişmiştir. fonksiyon değişmiştir. yeniden fonksiyon yazmak gerekir ama tanımlardan haberdar bile olmayan bir haldesiniz. post-truth size baya baya tecavüz ediyor. iki seçenek: "sikerler öyle işi ya, yarak kürek işler" böyle diyerek depresif ve kızgın hayıflanma veya "hay sıçayım ya" diyerek hüzünlü hayıflanma. boka batarken kaçan rahatınıza uzaktan bakma ve son kurşunları savurma. burada altın dönem belirlenir ve o döneme referansla hareketler tekrar edilir. bu kategoriye örnekler cumhuriyetçi kemalistler, Fatih terim, the gangs of new york sonrası Scorsese.
