yaklaşık 66.25 milyon yıl önce günümüz hindistan coğrafyasında meydana gelen volkanik faaliyetler sonucu oluşan plato. aslında deccan trapps diye bilinir. trapp isveççe basamak demektir. merdiven basamakları şeklindeki oluşumu nedeniyle bu şekilde anılır. peki bu platoyu bu kadar önemli kılan nedir?
2010 yılında izlanda'da eyjafjallajökull buzulunda meydana gelen volkanik faaliyet sonrası gökyüzüne yükselen volkanik küllerin kuzey avrupa bölgesinde 6 gün boyunca uçuşları engellediğini belki hatırlarsınız. küçük bir volkanizmanın etkileri. o zaman biz tekrar deccan'a dönelim.
öyle bir volkanik faaliyet düşünün ki 1.5 milyon kilometrekarelik bir alanda "günümüz hindistan yüzölçümünün neredeyse yarısı", 30 bin yıla yakın bir süre gerçekleşiyor. öyle bir volkanik faaliyet düşünün ki küllerden katman katman 2000 metre yüksekliğe ulaşan bir bazalt platosu oluşuyor. tabi ki zamanla çeşitli erozyonlardan ve tektonik hareketlerden dolayı 500 bin kilometrekarelik bir alana kadar küçülmüştür. peki küresel etkileri?
atmosfere yayılan küller ve sülfirik gazlar küresel sıcaklığı yaklaşık 2 derece düşürmüştür. hemen hemen aynı döneme denk gelen chicxulub kraterini oluşturan gökcismi çarpışmasıyla da birlikte değerlendirince, dünya üzerindeki canlıların yüzde yetmişinin yok olmasına çok büyük katkıda bulunmuştur.
deccan volkanik faaliyetleri chicxulub çarpışmasından önce başlamış olsa da, çarpışmanın yerkabuğu altındaki mantoda bir tepki yaratıp, deccan'daki etkileri arttırdığını düşünüyorum. yanılıyor da olabilirim. ama şundan eminim. sanki birileri 65 milyon yıl önce t-rex artık hüküm sürmesin diye tüm yok et tuşlarına basmış gibi :)