ilk yerlileri polonya kökenli slavlar olan şehir. daha sonra gdansk gibi alman şehri olmuştur. zaten almanlar ve lehler tarihte bir şekilde hep iç içe geçtikleri için (bazen lehler almanları yönetmiş, bazen de almanlar lehleri yönetmiş) almanya ve polonya arasındaki toprak tartışmaları da fransa ve ingiltere arasındaki toprak tartışmalarına benziyor.
mathematisch-physikalischer salon gezilip görülesidir. en azından 16. yüzyıl sonrasında neden batıdan teknolojik olarak geride kaldığımız anlaşılır.