?-1102.
11. yüzyıl türk yazılı edebiyatının en önemli temsilcilerindendir. hatta en önemlisi desek abartıya kaçmış olmayız. aile olarak ilk Müslüman türk devleti olan karahanlıların devlet yapısında önemli yerlerde bulunagelmişlerdir. O yüzden siyaset ve eğitim konusunda iyi bir temele sahip olan kaşgarlı, türklerin islamiyeti hızlıca kabul etmesiyle İslamiyet ile birlikte arap dili ve kültürü, türk kültürünü orta asya’da bile bastırmaya başlamıştı. Bu noktada kendi hassasiyetleri devreye girmiş ve orta asya coğrafyalarında yaşayan çoğu türk boyunu tanımak, kültür ve dillerini incelemek adına elini eteğini siyasetten ve askerlikten çekip kendini dil ve kültüre adamıştır.
kaşgarlı, islamiyet ile gelen arap kültürünün ezici baskısı altında divanü lügati't-türk denen türkçe-arapça sözlüğü kaleme alarak türk kültürünün de aslında gelişmiş, arapçadan pek de aşağı kalır bir yanı olmadığını hem türklere hem de araplara ispatlamaya çalışmıştır. uzunca bir saha çalışmasından sonra iki yıl gibi kısa sayılabilecek bir dönemde eserini tamamlayıp sunmuştur. kendisi için de mensup olduğu halk için de dev bir adım atarak türk-islam sentezinin temellerini atmıştır.