havariyyun'dan isa mesih'e ihanet eden havari. 13. havari değildir kendisi. hiçbir zaman 13. havari olmamıştır. çünkü israil oymakları 12 tanedir.
kendisine emanet edilen paradan aşırmasıyla modern dönem politikacılarını anımsatır adeta.
kendisi para aşırmıyormuş gibi bir de "yahu ne çok harcama yapıyorsunuz!" diye millete çıkışmıştır.
isa mesih, kendisinin ihanet edeceğini bilse de yahuda'ya çok da bir şey yapmamıştır. bu sebeple de teologlar yıllarca "neden?" diye sorgulamışlardır bu olayı. bazı teologlara göre isa'ya ihanet etmesi kaçınılmazdı -ki zaten mesih ile ilgili peygamberlerin sözlerinde de mesih'e ihanet edileceği söylenir-, bazılarına göre de mesih'in yahuda'ya engel olmaması tanrı'nın insana özgür irade vermesine işaret etmektedir. özellikle kalvinistler yahuda'nın ihanet etmek istemese bile mecburen ihanet etmek zorunda olduğuna inanır.
zaten isa mesih bir şekilde kendini kurban edecekti, bu da yahuda'nın eliyle oldu. bence diğer havariler de en az yahuda kadar ihanet edebilecek durumdaydı. hatta isa mesih'i en çok seven havari olan yuhanna bile "rab yoksa ben mi sana ihanet edeceğim?" diye sordu. demek ki içlerinden birinin ihaneti kesindi.
bir ara bunun da incili çıkmıştı. barnabas incili bizim halkı tatmin etmemiş olacak ki "abi adam gerçek incili yazmış!!!" falan diye geziyordu insanlar. sonra national geographic'in gerçekleri çarpıttığı ortaya çıktı. yunanca kelimelerin çevirilerinde manipülasyon yapıldığı (mesela daimon kelimesi aslında şeytan anlamına gelirken, ng bunu "ruh" olarak çevirmiş), haliyle yahuda iskaryot'un manipülasyon yoluyla sanki isa'nın en sadık öğrencisiymiş gibi gösterilmek istendiği ortaya çıkartıldı.
ihanet sebebi hakkında çeşitli rivayetler olan kişi.
ama en mantıklı sebep mesih isa'nın romalılara karşı savaş başlatmamasıdır muhtemelen.
peki madem isa, mesih'ti; o halde neden romalılara karşı bir savaş başlatmadı?
muhtemelen romalılara karşı başlatacağı bir savaş, ms 70 yılında yahudi tapınağı'nın yıkılmasıyla sonuçlanan isyandan daha kanlı bir bir sonuçla noktalanacaktı. belki yahudi soykırımını nazilerle değil de romalılarla anıyor olacaktık.
tabii bu seküler ve objektif bir bakış açısıyla elde edeceğimiz bir sonuç.
teolojik olarak bakarsak, insanlığın ve yahudilerin henüz yeni yeruşalem'de yaşayacağı bilinç düzeyine ulaşmış olmadığını da fark edebiliriz. mesela yahudiler alçakgönüllü değillerdi. ikiyüzlü insanlardı ve tanrı ile ilişkileri pek yoktu. insanların da yahudilerden pek geri kalır yanı yoktu zaten.
mesih'in görevini tamamlaması için ilk önce insanların yeni yeruşalem'de yaşayabilecekleri bilinç düzeyine çıkması gerekiyordu. bu sebeple de adem ve havva bilincinden çıkmalıydılar. bu da ancak mesih'in kurban edilmesiyle mümkündü.
diyelim ki mesih, romalıları yendi. hatta dünya üzerindeki tüm ulusları yendi. sonra ne olacaktı?
insanlar yine aynı tas aynı hamam yaşamaya devam edecekti. yahudilerin zihniyetinde herhangi bir değişim olmayacaktı. yine ikiyüzlü, kibirli, tanrı ile aralarında ilişki bulunmayan halk olarak yaşantılarına devam edecekti ki mesih de tüm bunları değiştirmeye çalışıyordu.
bence mesih'in insanları tanrı ile barıştırması ve onlara göksel bir egemenlik vaad etmesi, yeryüzünde bir egemenlik vaadinde bulunmasından daha etkilidir.
kılıçla yaşayan kılıçla ölür, kan döken insanın kanı dökülür. dünyasal bir egemenliğin varacağı nokta daha çok kan olacaktır, herhangi bir kurtuluş olacağını pek düşünmüyorum.
bazı kanonik olmayan hristiyan metinlerine göre; havarilik hayatı boyunca, sürekli başka insanları eleştirmiş olan havari.
kendisini mükemmel bir yahudi olarak görüyormuş. diğer havarileri ve yahudileri hataları sebebiyle hep eleştiriyormuş. özellike yuhanna'ya karşı garezi varmış. kendisini sürekli diğer havarilerden üstün göstermeye çalışıyormuş.
muhtemelen mesih isa'ya ihanet etmeye de şu noktadan sonra karar vermiştir: