anlamı "dört tel" olan, yunanca'dan müzik terminolojisine geçmiş olan terim. aslında dört telli liri sembolize etmektedir. günümüzde ise herhangi bir dört notalık diziyi ifade etmek için kullanılır. bu dört notalık diziler birleşip, batı müziğinde majör ve minör dizileri oluştururlar. örneğin majör dizi, iki adet majör tetrakorddan (örneğin do majör için c-d-e-f ile g-a-b-c tetrakordları) oluşur. tetrakordların bağlantı noktasındaki sesi, iki tarafa da bir tam ses uzaklıktadır.
türk müziğinde de, batı müziğinde olduğu gibi, makamların temeli tetrakordlardır. mesela hicaz, çargah, buselik, rast denilen şeyler aslında tetrakordlardır. ama batı müziğinden farklı olarak, türk müziğinde tetrakord, pentakord ile birleşir.
mesela do majörün eşleniği olabilecek olan çargah makamında pentakord b-c-d-e-f, tetrakord g-a-b-c şeklindedir. bağlantı yeri sol notası olduğundan da sol notası, do majördeki gibi dominant karakterlidir.
şimdi diyeceksiniz ki, "si ne alaka orada, karar sesi do ise?"
işte türk müziğini batı müziğinden ayıranlardan birisi de bu. batı müziğinde çıkıcı, inici sesler eğer minör dizi çalınmıyorsa çok sıkıntı yaratmaz. ama türk müziğinde, yunan müziğinde olduğu gibi, inici dizi ve çıkıcı dizi farkı vardır. bunu da batı müziği üzerinden anlatmaya çalışınca elimizde bir adet fazladan ses oluyor. halbuki bunun yerine türk müziğine uygun bir nota sistemi geliştirilmiş olsaydı (mesela geleneksel çin ve japon müziğinin kendi nota sistemi var) daha mantıklı olurdu diye düşünüyorum.
