-
suc isledigi dusulen bir cocugun ceza alip almamasi konusunda son karari verecek olan 12 juri uyesi arasinda gecen catismalari konu edinen, sinema tarihinin en iyi hukuk temali, dram filmi.
karakterin özel adlari yok oturduklari yere gore numaralandirilmislar.
2007 yılında Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir. (wiki) -
bugünlerde memlekette hiç kale alınmayan masumiyet karinesi üzerine bir filmdir. tek mekanda geçer, yine de soluksuz izlenir. -
1957 yapimi Sidney Lumet filmi.
-- spoiler --
filmin sonunda izleyici cinayeti cocugun islemediginin aciklanmasini bekler mahkeme tarafindan. sanki baska biri oldurmustur babasini ve sucu cocuga yikmak icin duzenlenmistir tum kanitlar. yonetmen ve yazar ekibi bunu yapsaydi eger seyirci bak 8 numara hakli cikti derdi. ama 8 numaranin dedigi gibi, belki de cocuk islemistir cinayeti, bunu hicbir zaman bilemeyiz, ama yine de makul bir suphe oldugu surece onu olume gonderemeyiz. yani film kendi kendini yikardi. ama oyle yapmadi.
boyle bir son ile izleyiciyi de o 12 kisilik adam arasina katan muthis bir film. ya eger cocuk katilse? ya yanlis yaptilarsa? ya katil olmadigini dusundukleri bir cocugun disarida bircok cinayet daha isleme olasiligina sebep oldularsa? bu gibi sorularla seyircinin de suclusunun kim oldugu bilinmeyen bir cinayet uzerinden karar vermesi isteniyor. 8 numara mi yoksa cocuguna ofkeli oldugu icin bir cocugu olume gondermeye kararli biri mi?
-- spoiler -- -
her hukukçunun kesinlikle izlemesi gereken, makul şüphe ve masumiyet karinesini temel alan film, anglo-sakson hukuk sistemindeki jüri yapısını gözler önüne sermesi açısından da bir başyapıttır.
babasını öldürmekle suçlanan çocuk idam cezasına mahkum edilmiştir, ancak dava jürinin vereceği karar neticesinde mahkemece ya tekrar görüşülecek ya da jürinin de idama karar vermesi sonucuyla idam kararı mahkemece onanacak ve çocuk darağacına gidecektir.
12 kişilik jüri üyesinin 11'i çocuğun suçlu olduğu konusunda hemfikirdir, ancak 12'de 12 gerekmektedir çocuğun idam kararının onanması için, davanın tekrar görüşülmesi için gerekli sayı ise yine üye tamsayısıdır. yani çocuğun masum olabileceğini düşünen/iddia eden kişi-soyadının davis olduğunu filmin en sonunda merdivenlerden inerkenki sahnede öğreneceğimiz henry fonda'dan başkası değildir, ve diğer jüri üyelerini ikna etmek zorundadır.
film 96 dakika boyunca bir odanın içinde karakter analizleri ve önyargılarımızla alakalı izleyicisine büyük dersler vererek sürmektedir. -
adını görünce "on iki enngri men" olarak telaffuz ettiğim film.
-
Müzakere teknikleri, karakter analizleri gibi kişisel gelişim eğitimlerine malzeme olan film.
İyi de oluyor, çünkü yeni nesile içinde batman olmayan siyah beyaz film izletmek kolay değil. Hele ki tüm film tek mekanda geçecek, patlama çatlama sahnesi olmayacak, büyücüler olmayacak, onlara göre hiç bir şey olmayacak...
İzlenmesi gereken filmlerden.
İzlemeyenler için spoiler (şaşırtıbozan) olmasın diyeceğim ama filmin güzelliği sürprizli bir sonda değil, o sona ulaşırken yaşananlarda.
-- spoiler --
12 tane adam, genç bir çocuğun babasını öldürmesi ile ilgili bir mahkemeye jüri olarak çağrılmıştır.
Deliler ilk bakışta çocuğun suçlu olduğu yönündedir. 12 jürinin 11 tanesi çocuğun suçlu olduğunu savunur. Kalan bir tanesi aynı fikirde değildir. Film boyunca bu bir kişi diğerleri ile konuşarak (yer yer provoke bile ederek) çocuğu idamdan kurtarmaya, daha doğrusu adaletin gerçekleşmesini sağlamaya çalışır.
-- spoiler --
Bir de filmden kısa bir bölüm verelim fikir Olsun:
youtu.be/...
Ekleme: ingilizce öğretmenleri de derslerde kullanır. Adamların ingilizceleri çok düzgün ve net anlaşılır. -
insanlar konuşa konuşa demişler.
film hiç bir şeye kesin gözüyle bakılmaması gerektiğini anlatıyor. her şey apaçık ortada gibi görünürken detaylara indiğinizde aslında hiç de o kadar aleni bi şekilde ortada olmadığını görüyorsunuz.
bazen bize dayatılanı doğru kabul ediveriyoruz sorgulamadan. ikna kabiliyeti güçlü biri karşımızda kendinden emin bir ses tonuyla "böyle böyle olmuş, işte görüyorsunuz her şey ortada" dediğinde bilinçaltımız anında kabul ediveriyor bay özgüvenin söylediklerini.
ya adam yalan söylüyorsa?
bazen de önyargılarımız yüzünden bizi istedikleri yöne yönlendirmelerine izin veriyoruz. mesela bi sokak çocuğu bi de zengin çocuğunu yan yana koysalar, ortada çalınmış bir çikolata olsa... sevgili ön yargımız bize direkt "çikolatayı sokak çocuğu çamıştır kesin" diye bağırır. halbuki ne belli?? nerden biliyorsun onun çaldığını, alnında mı yazıyor? hayır, kolayımıza geliyor böyle düşünmek. irdelemiyoruz. sorgulamak aklımızdan geçmiyor. acaba mı demiyoruz...
işte bu filmde henry fonda bu soruları soruyor. o da bilmiyor adam suçlu mu değil mi, sadece şüpheleniyor ve sorguluyor. -
film tek bir odada geçmesine rağmen çok akıcıdır. eski olmasına bakmayın zevkle izlenilebilir.
benim gözümden ise ,herhangi bir düşünceyi savunan bir kişinin diğer insanları ikna edebilmesi saygıyı hak etmiştir. -
eskiden siyah beyaz filmlerden hep uzak dururdum. renk tabi ki beni iten sebeplerdendi ama asıl neden belki yüzlerce klişeleşmiş örneğin* çıkış yerleri olduklarını düşünmemdi. yani aslında zaten bildiğim senaryoları, kurguları, çekimleri kötü bir görüntüyle izleyecektim ve bu hiç cazip gelmiyordu.
ta ki bu şahane filmle karşılaşana kadar. halamın yalvar yakar bana izlettiği bu eser sonrası, tabularım yıkıldı ve kült filmlere merak salmaya başladım. filmin içeriğini anlatmama pek gerek bırakmamış yazar arkadaşlar sağ olsun.
küçücük bir odada geçen, dünyalar kadar mesaj içeren enfes bir tecrübedir kendileri. mutlaka izleyin izlettirin. -
(bkz: konformite)
Onu izleyen, bunu sevdi.