hristiyan olmayan bir insanın hristiyan bayramı kutlaması durumudur ki insanın aklına "neden o zaman mevlüd kandilini de kutlamıyor bu insan?" sorusunu getirir...
aslında başlığı "hristiyan olmadığı halde doğuş bayramını kutlayan insan" yapacaktım ama doğuş bayramı daha çok fransızca karşılığı olan noel ile biliniyor ülkemizde. aslında kutsal kitap açısından yanlış bir tarih olan 25 aralık'ta kutlanan isa'nın doğuşunu, hristiyan olmayan birileri kutladığında hep garibime gidiyor.
özellikle japonlarla çok tartıştım bu konuda. adam isa'ya inanmıyor, yeri geliyor küfrediyor, ama gidiyor "ya bu sene christmas çok güzel geçer umarım" diyor... tamam turistik olarak yine benimse bayramı da, sanki kendi inancının kutsal günüymüş gibi sahipleniyor bir de hıyar ağası.
türkler içinde de var böyle insanlar ne yazık ki...
hristiyanlar olarak kiliseleri herkese açıyoruz, ama gelgelelim hem isa'ya saygı duymayıp hem de noel kutlamak dünyadaki en saçma eylemlerden birisidir.
günümüz dünyasında bu tarz dini bayramlar ya da etkinlikler artık eğlenmek için bir sebep haline geldi.
bu yüzdendir ki, insanlar kendi dinine ya da kültürüne ait olmayan aktivitelere de katılabiliyor.
nasıl ki cadılar bayramı adına partiler düzenleniyor, insanlar sokakta kostüm ve makyajla yadırganmadan dolaşabiliyor, noel de kutlayabilir.
kimse ülkenin kültürünü benimsediği için cadılar bayramı kutlamıyor sonuçta, eğlenmek istiyor herkes.
noel de aynı şekilde.
tam tersini düşünelim;
bir hristiyan da turist olarak gidip kabe'yi ziyaret edebilir. sırf merak ettiği için gidiyordur, inanması gerekmiyor.
sen bayramını kutlarsın, hangi dine yakın hissediyorsan ona uygun bir şekilde ibadetini yapar, duanı edersin.
isteyen de sana saygısızlık etmeden ya da engel olmadan, ucundan kıyısından dahil olabilir etkinliğe.
bu tarz yobaz düşüncelerin artık kalkması gerektiğini düşünüyorum.
zira şunu yadırgayan biriyle, black friday gününde indirim yapan mağazayı protesto eden garip tiplerin bir farkı olmadığını düşünüyorum.
bırakın insanlar birbirine saygılı olduğu sürece, istediği gibi takılsınlar.
herkesin inancı içinde, kendine kadar.
namaz kılmak neredeyse bütün kasları çalıştırdığı için vücuda çok faydalı diye okumuştum.
hristiyan bir adam, dua etmeden, anlamadan sırf spor olsun diye de kılabilir.
müslüman adam da sırf eğlenceli diye noel kutlayabilir.
tek şart, engel olmamak ve saygısızlık etmemek olmalı bence.
bütün dinler yayılırken bulundukları coğrafyanın kadim bayramlarını bir şekilde kendilerine adapte etmişlerdir. bunların büyük çoğunluğu tarımın ve yerleşik kültürün başlangıcına kadar dayanır. bu önemli günlerin biri de kış gün dönümüdür. en uzun geceyi yaşayıp günlerin uzamasının başlangıcı. ben bunu gününde kutlarım, 22 aralıkta. daha aydınlık günlerin başlangıcıdır çünkü. bir kaç gün kayma ile noel kış gün dönümüne, paskalya da bahar gün dönümüne denk gelir. ki nevruz bayramı ile de çok yakındır. kullanılan farklı takvimlerin farklı hesaplamaları nedeniyle ortaya çıkan üçün beşin hesabını yapmadan hepimiz daha türümüz ortaya çıkmadan önce oluşmuş doğal döngüleri kutluyoruz. hep birlikte kutlayalım.
seküler olduğu için özellikle de islamî ritüel ve bayramları garipseyen, gericilikle itham eden (dini bir ritüelin moderni nasıl oluyorsa artık) birinin kalkıp sırf batılılar yapıyor diye hristiyan toplum geleneğindeki bir bayramı veya önemli günü kutlaması bana daha tuhaf geliyor.
Bizim ülkemizde bu tarzdan bir dünya insan var. Adam her türlü islami ritüel ve bayramı saçma bulur, ancak batı hayranlığından olacak hristiyanların yaptıklarını taklit etmeye çalışır.
hicri takvim bid'attır. hz. ömer zamanında şekli verilmiş ve kullanılmaya başlanmıştır. ayın hareketlerine dayanır, bu yüzden düzenli bir tekrar söz konusu değildir. zaman sürekli kayma gösterir. kötü bir referanstır, kullanılma sebebiyse ay'ın araplar için önemli olması, arap pağan inancında kutsal olmasıdır. yoksa güneşe göre takvim belirlemek, mevsimlerin, ekinoksların düzenli tekrarı sebebiyle çok daha mantıklı.
gelelim müslümanın durumuna. takvim dediğiniz şey zamanı belirleme ve düzenleme aracıdır. bunun tekrar ettiği günde kutlama anma hatırlama vs yapmak sizin tercihiniz. dünyada miladi takvim kullanan ve kutlama yapan tek hristiyan olmayan kültür müslümanlar değil. neredeyse evrensel yılbaşı halini almıştır miladi yılbaşı.
müslümanların hasssiyeti, ban göre alınganlığı ise tamamen medeniyet dayatma ile ilgili bir durum. adam neden bizim sembollerimize göre yaşanmıyor diyor. adama hicri takvim islam'la birlikte gökten inen bir şey değil arap kültürüne dayanıyor desen de nafile kalıyor. dinin kültürü, geleneği, evrenselliği domine ederek önde kendi hakimiyeti, arkada arap kültürü hakimiyeti kurmasını doğal ve normal karşılıyor. garip bir dünya biz ve onlar olarak ikiye ayrılıyor mantığı var. onlar da genelde hristiyanlar oluyor. ama mesela başka durumda hristiyan olan o ülkeler dinsiz ateis ülkeler oluyor. işine gelince hristiyanlık işine gelince ateistlik maskesi giyiyorlar. diğer yandan, dünyada hristiyanlar ve müslümanlar şeklinde bir bölünme de yok. o klasik ortadoğulu böbürlenmesi. çinliler, hindular, slav-anglo sakson çekişmesi, kapitalist-sosyalist ( bu kalmadı tabii ) doğu-batı, g8- gelişmekte olanlar bir dünya mücadele var ama benim müslüman kardeşime göre bütün oyun kendisi ve bütün dünyayı kapsayan hristiyanlar arasında. bu dediği ülkelerde de hristiyanlığın ahı gitmiş vahı kalmış.
yani mesele sadece kültür hegamonyası kuramama sancısıdır. yoksa yılbaşı seküler kavramdır net olarak.
yılbaşı ve noel farklı iki kavram ancak, velev ki noel kutladığımızı varsayalım, yine söyleyecek birkaç şey biriktirdim bu eleştiriyi yapanlara:
hıristiyanlar kurban bayramını kutlamıyorsa biz neden noel kutluyoruz ki diyorlar ya, bak kardeşim, o hıristiyanlar senin peygamberinin peygamberliğini kronolojik olarak kabul etmemekte haklı sebebe sahipler ve haliyle peygamberliklerini kabul etmedikleri bir peygamberin getirdiğini iddia ettiği dinin özel gününü kutlamıyorlar. ama sen islam dinine inanan bir insan olarak, hz. isa'yı da hak peygamberler arasında gören, kabul etmek zorunda olan bir inanışın tabiyetindesin ve hz. isa'nın doğum gününü şampanyalar içerek kutlamasan bile, kabul etmek ve kutlayanlara da dininin kabul ettiği kutsalı saygıyla anan insanlar olarak görüp benimsemen gerekir.
dipnot: noel 24 aralık'ı 25'ine bağlayan gecedir. bu gece kutladığımız (şayet kutluyor isek) yeni yıl.