akadça'daki sümerce yazılışı amar-utu (güneşsel dana/öküz) şeklinde olan, antik mezopotamya'daki geç dönem tanrılarından birisidir. babil kralı hammurabi zamanında babil, fırat vadisinin politik merkezi olduğunda, babil pantheonunun başı olarak marduk'a tapınılmaya başlanmıştır. babil yaratılış destanı olan enûma eliş'te tanrıların en büyüğü ilan edilmiştir. aynı zamanda babil'in koruyucu tanrısıdır.
lakabı "büyük efendi, dünyanın ve cennetin efendisi"dir. simgesi ise bir öküz veya danadır. mardok olarak da okunabilir. bereket tanrısıdır ve (sembolu mer-doğ, bağ beli) ileriki tarihlerde bu mazda (bkz: ahura mazda) olarak değişecektir.
sümerlilerin "enuma eliş (gökyüzünde)" sözcükleriyle başlayan ve bundan ötürü bu adla anılan uzun yaratılış şiiri, marduk'un baştanrılığa nasıl yükseldiğini anlatır.
bu hikayeye göre, pantheon içerisinde yer alan büyük tanrılar ve genç tanrılar grubu, tiamat'ı bir tehdit olarak görürler ve pantheon içerisinde yer alan tüm tanrılara, sırayla, taimat ile savaşma teklifini götürürler. fırtına tanrısı enki'nin oğlu "marduk", hiçbir tanrının kabul etmediği bu görevi kabul eder ve sahip olduğu silahlar (fırtına, rüzgar, yıldırım, ateş vb. temsili güçler) ve babası enki'den aldığı büyü gücünün yardımıyla, taimat ile savaşa tutuşur.
bu hikayede bahsedilen silahlar ve enki'den gelen büyü gücü konusu esasında, insanlığın düşünce yapısındaki bir değişimi ve kırılmayı da beraberinde getirir: marduk'un diğer tanrılardan aldığı tüm güçler, insanların duyu organları ile algıladıkları ve tanrılaştırdıkları güçlerdir (yıldırım, ateş, okyanus, fırtına vb.). marduk, 50 civarında olan) bu güçleri diğer tanrılardan ödünç alır ve kendi bünyesinde toplar. taimat ile yaptığı savaşın sonunda ise, başarısının karşılığı olarak pantheonda yer alan tanrılar marduk'un "baştanrı" olarak "yerin ve göğün efendisi" hükmüne ulaşmasını onaylarlar.
insanlık tarihinde, bu durum, "tek tanrı" ideasının ortaya çıktığı ilk nüvedir. insanlık ilk defa, tüm güçlerin tek bir tanrıda toplanabileceğini, marduk'un baştanrılığı ile idrak etmiştir.
tarihsel olarak marduk, başlangıçta bitki, ağaç ve tarım tanrısı iken, semitik ırkın etkisiyle güneşle de özdeşleştirilmeye başlanmıştır. marduk, babil kentinin tanrısıydı, kentin güçlenmesiyle bire tanrı olarak marduk da güçlendi; çünkü o dönemde, hangi kent diğerlerinden daha güçlüyse o kentin kralı baş kral, o kentin tanrısı da baş tanrı oluyordu.
marduk, m.ö. 20 yy.da kral hammurabi tarafından baş tanrı ilan edilmiş, m.ö. 16 yy.da kral buhtunnasr tarafından tek tanrı ilan edilmiştir (bu açıdan marduk tarihteki ilk tek tanrıdır, m.ö. 12 yy.daki mısırlı tek tanrı aton ve musa?nın tek tanrısı yehova/yahve/elohim'den çok daha önce). ancak kral buhtunnasr, bu tek tanrı kabulünü kendiyle sınırlı tutmuş, ulusuna yayma gücünü gösterememiştir.
asurluların bölgede güçlenmesi ile kendi tanrıları olan tanrı asur güçlenmiş ve marduk önemini kaybetmiştir. asur, marduk?un tüm tek tanrılık özelliklerini almıştır.
babil'deki en önemli marduk tapınakları, esagila ve tepesinde bir marduk tapınağı bulunan etemenanki adlı ziggurattı. esagila'da her yeni yıl şenliğinde enuma eliş şiiri okunurdu. marduk'un karısı olarak en sık anılan tanrıça zarpanit ya da zarbanit'ti (zarpan kentinin kadını). marduk'un yıldızı jüpiter, kutsal hayvanları ise at, köpek ve özellikle çatal dilli canavardı.
marduk en eski anıtlarda, elinde üçgen bir kürek çapayla betimlenir; bunun bereketi ve birlikteliği simgelediği düşünülür. yürürken ya da savaş arabasına binmiş durumda da betimlenir. giysisi yıldızlarla süslüdür. elinde bir asa vardır; ayrıca yay, mızrak, ağ ya da yıldırım taşır. asur ve pers kralları da yazıtlarda marduk ve zarpanit'i saygıyla anmışlar, ikisinin birçok tapınağını yeniden yaptırmışlardır.
marduk, ana tanrıça "semiramis"in oğludur (semiramis'in bir diğer ismi de belti'dir). birçok anlatımda marduk, öldükten sonra reankarne olarak tekrar gelir ve bu sefer semiramis ile evlenerek onun kocası olur. bu dönüşüm içerisinde ise ?anlatıldıkları bölgelere göre- semiramis'in ismi "iştar/astarte/inanna" olarak değişim gösterir. marduk, karısı annesi/karısı semiramis/belti ile birlikte, mezepotamya mitolojisinde yer alan tammuz & inanna / dumuzi & iştar hikayelerin babil/akad versiyonu olarak karşımıza çıkar.