15. yüzyıl edebi şahsiyetlerinden ünlü ali şir nevai tarafından çağatay türkçesi ile yazılmış bir eserdir.
nevai, edebi dil olarak türk dilinin farsçaya nazaran üstün olduğuna inanmış ve aralık 1499'da tamamlanmış muhakemetü'l-lugateyn'de de iddiasını savunmuştur.
ünlü eserinde iki dilin karşılaştırmasını söz varlığından örneklerle yaparken farsçaya üstünlüğünü kanıtlamaya çalıştığı kendi dilini türkî, türkçe şeklinde beyan etmiştir.
özellikle türk dilinin hayvan isimleri ve fiil zenginliği yönünden farsça'dan daha üstün olduğunu gösterir.