1943'te yapımı tamamlanan, 1944'te ilk kez denize indirilen, 6 yıl görev yaptıktan sonra türkiye'ye satılan amerikalı uss blower'a türk deniz kuvvetleri'nin tcg dumlupınar adını verdiği, hikayesi hüzünlü, kendisi ise demir bir tabut olan, türk denizaltı tarihi'nin en korkunç faciasının başrolünde olan gemidir.
4 nisan 1953'te çanakkale boğazı'nın nara burnu açıklarında, henüz su üzerindeyken bir yük gemisiyle çarpışır (isveç bandralı naboland). bu çarpışma hemen hemen kafa kafaya olur ve dumlupınar hızla çanakkale boğazı'nın derinliklerine gömülür. o sırada güvertede olan 3 kişi olay yerinde hayatını kaybeder (2'si pervaye takılır, 1'i de boğularak can verir). kalan 81 mürettabatın sadece 22'si, henüz tuzlu suyla dolmamış olan denizaltının kıç bölgesine (kıç torpidosu) sığınır. battı şamandırası adı verilen, gemilerin batması durumunda yerlerinin su üzerinden saptanabilmesini sağlayan, içinde basit mekanik devreyle çalışan bir telefon olan şamandıra denizaltıdan atılır. çarpışmayla denizaltıdan denize düşen 5 mürettebatı kurtaran gümrük gemisi şamandırayı görüp denizaltıyla telefon bağlantısı kurar. denizaltının 15 derece yatık olduğu, mürettebattan 22 kişinin de kıç torpidosuna sığındığı bilgisini alır.
3 gün boyunca süren kurtarma çalışmaları hem dönemin bürokratlarının yeteneksizliği hem de teknik imkansızlıklar sebebiyle sonuçsuz kalır ve kıç torpidosundaki 22 kişi hayatlarını kaybeder. denizaltıyla yapılan telefon konuşmaları ise, olayın vehametine bir de durdurulamayan gözyaşları ekler.
ilk konuşmada "oğlum, merak etmeyin. sizi kurtaracağız" sözüne denizaltının astsubay çavuş'u selami özben'in "sağ olun, vatan sağ olsun" demesi ve son konuşmada "selami, cevap verin, nasılsınız?" sorusuna ise sadece iniltiler ve "allah" seslerinin duyulması ise acıyı daha da derinleştirir. dumlupınar adının izmir-afyon kara yolu arasında, eğimli ve kışın kar ve buzlanma sebebiyle araç trafiğine sık sık kapanan, çetin rampanın adı olarak verilmesinin de gözlerimde yaş bırakmadığını ekleyeyim.
kıç torpidosundaki 22 mürettebat da "vatan size minnettardır" sözünü ciğerleri havasızlıktan ve tuzlu sudan dolayı iflas etmeden önce akıllarına getirmiş midir; bilmiyorum ama denizaltının 86 vatan evladına da çok şey borçlu olduğu bir gerçek. valhalla'daki en huzur dolu yerlerde sizlerin olduğunu biliyorum. akan gözyaşlarımızı yanlış anlamayın, seviyoruz sizleri.