sanat tarihinde resimler konularına göre sınıflandırılır ya hani, portreler, manzaralar, natürmortlar filan diye. vanitas da bunlardan biri. özellikle kuzey resminde hollandalı ve alman ressamlar arasında reform sonrası popüler olmuş, natürmort temasının altında yer alan bir konu.
martin luther'in reformu ile insanlar dinle ilişkilerini yeniden gözden geçiriyorlar, protestan ahlakı diye bir kavram ortaya çıkıyor, dünya değişiyor, kilise baskın güç olmaktan çıkıyor. işte bu dönemde insanlar kendilerini dünyevi zevklere veriyorlar. böyle deyince de hemen o zamanın insanları yoldan çıktı ve kendini sefahata verdi gibi anlaşılmasın. amerika'nın keşfinden sonra buradan eski dünyaya taşınan servetin de etkisiyle zenginleşen avrupa daha iyi ve çok yemek, daha lüks giyim, sürekli ibadet yerine biraz müzik, kart oyunları filan gibi lükslere kavuştular. bu servetin etkisiyle resim sanatı da kilisenin dışında alıcı bulmaya başladı. parası olan insanlar evlerinin duvarları için resim yaptırabilir hale geldiler. sanatın kilise egemenliğinden kurtulup görece olarak seküler konuların resmin içinde belirmesi bu döneme rastlar.
yine de ama bu dünyanın fani olduğunu, yolun sonunun ölüm denen gerçekliğe çıkacağını alegorik olarak anlatan bu resim türü çıkıyor ortaya bu dönemde. kafatasları, içleri ölüp gitmiş deniz kabukları, çürümüş meyveler, yaşanacak zamanın azalmakta olduğunu gösteren saatler, kum saatleri, ruhun da müzik gibi uçucu bir şey olduğunu vurgulayan çalgılar ve notalar, yanmakta olan, sönmek üzere olan mumlar, sabun köpüğü baloncukları, insana "fanisin her şey gibi" diyen simgesel anlamlar yüklenmiş bir yığın cansız obje vanitaslarda bir kompozisyon haline getiriliyor. 17. yüzyıldan başlayarak yaklaşık yüz yüzelli yıllık bir dönemde oldukça popüler olan vanitaslara ilgi zamanla azalıyor. yine de günümüz ressamları arasında kendi modern yorumlarıyla tek tük vanitas yapanlar da var.