-ay birçok sanat ve edebiyat eserine konu olmuş ve sayısız başkalarına da ilhâm kaynağı olmuştur. Görsel sanatlar, sahne sanatları, şiir, yazın ve müzik için bir motif oluşturur. İrlanda'da Knowth'da bulunan 5.000 yıllık kaya üzerinde kazılı bulunan ve Ay'ı tasvir ettiği düşünülen eser keşfedilen en eski eserdir. birçok tarihöncesi ve antik kültürde Ay'ın tanrı olduğuna ve diğer doğaüstü fenomenlerin kaynağı olduğuna inanılırdı.
-batı uygarlığında ay hakkında bilimsel açıklama getiren ilk kişi yunan filozof anaxagoras olmuştur. anaxagoras, güneş ve ay'ın dev küresel kayalar olduğunu ve ay'ın güneş'in ışığını yansıttığını öne sürmüştür. gökyüzü hakkındaki görüşleri, tutuklanmasına ve sürgüne gönderilmesine neden olmuştur.
-aristo'nun evren tanımında ay değişken elementler (toprak, su, hava ve ateş) alanı ile eter'in ölümsüz yıldızları arasındaki sınırı oluşturur. bu ayrım yüzyıllar boyunca fiziğin bir parçasını oluşturmuştur.
-orta çağ'da, teleskobun keşfinden önce birçok kişi ay'ın bir küre olduğunu kabul etti ancak "tamamen pürüzsüz" olduğuna inanılıyordu. 1609'da, galileo galilei, "siderus nuncius" adlı kitabında ay'ın ilk teleskobik çizimlerini yayımladı ve ay yüzeyinin pürüzsüz olmadığını, dağlar ve kraterlerden oluştuğunu yazdı. daha sonra 17. yüzyılda giovanni gattista riccioli ve francesco maria grimaldi ay'ın bir haritasını çizerek birçok kratere günümüzde bilinen adlarını verdi.
-haritalarda ay yüzeyinin karanlık bölümleri "maria" ya da "denizler" ve açık bölümleri "terrae" ya da "kıtalar" olarak belirtilmiştir.
-ay üzerinde bitki örtüsünün varlığı ve yaşam olabileceği düşüncesi 19. yüzyılın başlarına kadar önemli gökbilimciler tarafından bile dikkate alınmıştır. parlak yüksek bölgeler ile koyu denizler arasındaki kontrast değişik kültürler tarafında "ay'daki adam", "tavşan", "buffalo" ve bunun gibi çeşitli modellemelere yol açmıştır.
-1835'te büyük ay Aldatmacası birçok insanı, ay üzerinde egzotik hayvanların yaşadığına inandırmıştır. hemen hemen aynı zamanlarda (1834?1836 arasında) wilhelm beer ve johann heinrich mädler dört ciltlik "mappa selenographica"yı ve 1837'de "der mond" adlı kitabı yayımlamaktaydı. bu eserler ay üzerinde su ve atmosfer olmadığını belirtiyordu.
-ay'ın öteki yüzü 1959'da "luna 3" uzay sondası fırlatılana kadar bilinmiyordu. 1960'larda "lunar orbiter" programı tarafından haritası çıkarılmıştır.