İttihat ve Terakki dönemi Osmanlı'sı, Lenin-Stalin sscb'si ve Kemalist Türkiye zamanı bölgedeki kolonyalist baskıların azalması sonucu bir dizi modernleşme hareketine girmiş fakat başta toprak mülkiyeti sorunları olmak üzere modernleşme hareketlerinde maalesef istediği sonuçları alamamış ülke.
Türklerin de amanullah han'a (dahil) kadar olan dönemde Afgan modernleşmesine katkısı olmuştur.
Cemal Paşa bizzat Afgan ordusunun eğitiminde başrol oynamıştır bir dönem.
Amanullah han, sıkı Kemalisttir deyim yerindeyse gazi sonsuzluğa gittiği zaman "o büyük insan yalnız türkiye için değil, bütün doğu milletleri için de en büyük önderdi." demiştir.
fakat yapmak istediği kemalist modernleştirme girişimlerinde başarılı olamamıştır.
Modernleştirmeyi Atatürk gibi zamana yaymamış, toplumsal tabanını oluşturamadan hızlıca yapmaya çalışmış, çıkan feodal isyanlar sonucu tahtından feragat etmek zorunda kalmıştır.
Son modernleşme hamlesi komünist Afganistan dönemi olmuş fakat onun da aynı amanullah han gibi feodal unsurlar tarafından sonu hüsrana uğratılmıştır.
Afganistan kelimenin tam anlamıyla talihsiz bir ülkedir, başına gelen yıkım zannetmiyorum ki başka bir milletin başına gelsin şu zamanda.
Türkiye'deki gibi ilerici-gerici kavgası belli ki uzun yıllar daha sürecektir.
