Yanı başında yer alan fransa ile aralarındaki farkın bu kadar fazla olmasıyla beni şaşırtan ülke. Gerçekten yan yana yaşayan iki ulusun, insanlar üzerinde, bu kadar farklı kültürel, ekonomik veya sosyolojik etkilere sahip olmasını kavrayamıyorum. Şunu da eklemeliyim, Bu girdi kendi gözlemlerime dayandığı için çok da nesnel gelmeyebilir.
Avusturya lisesinde okumuş, öbür alman ekolünden gelen liselerden mezun olmuş veya almanya'da üniversite okumuş/okuyan ne kadar arkadaşım varsa (özellikle biz, farklı milletlerde farkli tepkiler verenleri gördüm ama yeterli örnekleme sahip değilim) tamamı "almanlıktan aldığım tadı başka hiçbir şeyden almadım. Belki bilardo ama yok lan almanlık daha güzel." Modunda. Çoğu alman ekolünün savunucu haline geliyor ve her şeyin alman ekolüyle yapılmış versiyonu daha çok hoşlarına gidiyor. Hatta bilimin bile.
Bununla birlikte ülkemizdeki fransız liselerinde (özel olanlar bir istisna bence çünkü oraya giden çocukların bir kısmı bu liselerde okumaları hasebiyle kendilerini üstün gördükleri için fransız ekolüne pek laf etmiyorlar) okumuş veya fransa'da üniversite okumuş/okuyan tüm arkadaşlarım (yine bizden bahsediyorum öbür milletler dahlinde bir durumdan bahsetmiyorum) fransız ekolüne çok sert eleştiriler getiriyorlar. Bu düşünce sistemini pek çok alanda kullanmaktan vazgeçmiyorlar ama yine de (haklı veya haksız) çok eleştiriyorlar. Resmen "tiksinti" diyeceğim derecede eleştiri okları yöneliyor.
Ben bunun iki nedeni olabileceği kanaatindeyim ama emin de değilim hangisi olduğundan. fransız kültürünün yoğun bir "demokrasi isteği" ile yoğrulması bu sebeplerden biri olabilir. Özgürlükçü ve anti-totalitarist bir düşünce yöntemi kendine de eleştiri getireceği için fransız düşünce sisteminin kendisine teorik anlamda daha çok eleştiri getirdiğini söyleyebiliriz belki. Fransa ve demokrasi hakkında da bir şeyler yazmak lazım ama daha yetkili yazarlarımız var, biliyorum.* yine de bernard lewis'in "demokrasi, ingilizce konuşan toplumların yönetim biçimidir." Lafını buraya not düşmek isterim.
İkinci ihtimalse fransızların almanlara kıyasla gelişmemiş olmasından dolayı düşünce sistemlerinin de çok eleştiri görmesi. Baktığımız zaman ikinci dünya savaşInın mağlubu olan ve yıllarca bölünmüş olan almanya şu an GSYih olarak fransa'yi 1.5 ile çarpmakta. Ayrıca suç oranları ve halkın mutsuzluk oranları da nispeten daha düşük.
Bana göre bu durum fransa kültürünü besleyen olguların ve onun daha fazla gelişmesini engelleyen olguların aynı şey olmasından kaynaklı. Fransa'da halk daha mutsuz çünkü daha fazlasını talep edebilir ve bu uğurda hakkını aramak için daha örgütlü olabilirler. Fransız ve alman sendikalarının tarihlerine baktığımız zaman da aynı şeyi görürüz. Çok uzattığımı fark ettim ama hala derdimi tam olarak anlatamadığımı düşünüyorum. Bir ara tekrar bu konu hakkında yazmam gerektiğini düşünerek girdiyi umut sarıkaya'nın güzel karikatürüyle sonlandırıyorum.
