'benim adım carroll shelby ve performans benim işim..'
cobra, daytona, gt350 bunları hiç duydunuz mu? o zaman piston kupanızı kenara koyun çünkü sizin için bir hikayem var. bu hikaye benim idolüm hakkında, bir amerikan kahramanı, doğu teksas'tan çıkıp dünyanın her yerinde performans arabası satan bir adamın hikayesi..
caroll hall shelby; 1923 yılında leesbug texas'da doğdu. annesi ev hanımı, babası postacıydı. çok da varlıklı bir aile değildi. ayrıca çocukluğunda sık sık hasta oluyordu ve ciddi bir kalp problemi vardı. biraz büyüyünce doktorları sağlıklı olduğuna karar verdi ve genç carroll bir anda ayağa kalkıp kendini go-kart pistinde buldu ve öğrenebildiği her şeyi öğrenmeye başladı.
amerika birleşik devletleri, ikinci dünya savaşına dahil olunca genç carroll hava kuvvetlerine katıldı ve pilot olmak üzere eğitim almaya başladı. hatta eğitim çavuşu uyurken gizli gizli eğitim uçağını kaçırdı yüzlerce kilometre giderek sevgilisin evine mektup bırakıp geri döndü. bir yıl sonra da evlendiler, böyle deli dolu bir abimiz..
savaştan sonra çeşitli işlere girip çıktı; kamyon şöförlüğünden petrol çıkaran rafinerilere kadar bir çok yerde çalıştı hatta tavuk çiftliği bile kurdu iyi de para kazandı. zamanla gerçek tutkusunun peşinden gitmeye karar verdi.
shelby texas şirinliğini de kullanarak arkadaşına ait mg tc aracıyla yarışlara katılmaya başladı. bu ahşap gövde üzerine kurulmuş ilk otomobil bu arada.. katıldığı il yarışta birinci olmuştu. rekabet ettiği arabalar ise bildiğiniz yarış arabalarıydı. bu yarıştan bir kaç saat sonra tekrar bir yarışa daha katıldı. bu yarışta bol bol jaguar xk120 'ler vardı hepsi de performans odaklı arabalardı. küçük mg'den iki kat fazla beygiri olan bu arabalara karşı yarışmış ve kazanmıştı. carroll shelby gerçekten yetenekli bir pilottu.
insanlar zamanla onun karizmasından etkilenmeye başladı. onun yarış stili çok farklıydı. sebring ve leman yarışlarında aston martin kullanmış, bonnoville'de hız rekorları kırmıştı. 1950'ler boyunca yarışmış arka arkaya birincilikler kazanmıştı. 1959 yılına geldiğimizde kendi tasarladığı bir araba üretmeye başlayacaktı.
carroll shelby; bir chevy hayranıydı. chevy'e giderek v8 motorlu, hafif performans arabası üretmek istediğini söyledi, chevy ise 3 tane corvette verdi. shelby bu arabaları italya'da ki arkadaşına gönderip yeniden tasarlayacağını söyledi. ortaya çıkan corvette scaglietti en güzel ve klasik corvette olmuştu. ne yazık ki chevy o sırada gm grubuna satılmış, gm ise bütün chevy modellerini yarışlardan çekmişti.
1960 yılının yarış sezonuydu, carroll shelby continental divide yarış pistinde ciddi kalp krizi geçirmişti. sezonun son yarışı ve shelby ağzında nitrogliserin tableti ve göğüs ağrısı ile bekliyordu. sonra ne oldu? shelby birincilikle bitirmişti. shelby için zor bir yarış olsa da artık yarışlardan çekilmesi gerektiğini anlamıştı.
yarışmayı bırakması onu durduramazdı yine de arabalar üzerinde çalışmaya devam etti. kendi yarış okulunu açtı ve yarış pilotları yetiştirmeye başladı. öte yandan kendi arabasını tasarlamaya başlamıştı. ilk olarak aston martin'e gitti ve hayır cevabı aldı. başka bir otomobil üreticisi olan ac'ye gitti, ac motor şirketi tedarikçi probleminden dolayı bir türlü motor üretemiyordu. bu shelby için harika bir haberdi; shelby her zaman amerikan v8 motora sahip ingiliz roaster ile yarış kazanmak istiyordu. motor üretme konusunda chevy'den hayır yanıtı alınca onların rakibi ford'a gitti. ford, shelby'nin fikirlerini çok sevmişti.
shelby, ac roller modelini california'da bir garajın içine soktu. sis dumanı dağıldığında ortaya ac cobra doğmuştu. ingiliz mühendisliğin hafif araçları ve amerikalıların devasa motorları ile ortaya roket çıkmıştı. shelby daha iyisini yapabileceğini çok iyi biliyordu. shelby pilot olarak fransa'da ki leman yarışını bir kere kazanmıştı, şimdi tekrar geri dönüp kendi arabasıyla yarış kazanmak istiyordu. ancak ufak bir mühendislik problemi vardı. ac cobra amerika'da ki geniş pistler için tasarlanmıştı avrupa'da ki pistler cobra için küçük ve virajlı kalıyordu. rakibi ferrar'den tam 10 saniye geride kaldı.
carroll shelby insanların gerisinde kalmaya seven biri değildi, bu problemi çözmek için genç mühendis pete brock'u işe aldı. shelby dev silindirlerden çıkan beygir gücüne inansa da brock aerodinamiğe inanıyordu. brock cobra'lardan birini alıp panellerini birer birer söküp üzerinde çalışmaya başladı. agresif arka kuyruk ve yeni ön tasarım ile füzeye benzemişti.
shelby bu yeni modele shelby daytona adını vermiş ve test etmek için ilk yarışa sokmuştu. riverside international yarış pistinde ken miles bir ısınma turu ile rekor kırmıştı. shelby karışına çıkacak bütün ferrari'lere kafa tutabilirdi.
1964 yılında cardinall takımı yankee'leri yenmiş, buffalo acılı kanatları icat edilmiş, shelby american takımı minik gölü gemiyle geçmiş fransa'ya kendi arabaları ile gelmişti. ilk olarak daytona gt yarışlarına katılmış burada porsche, alfa romeo, lotus ve en önemlisi ferrari 250 gto 'ya rakip olmuştu. mulsanne düzlüğünde cobra tam 300 km/h hıza ulaşmıştı. aerodinamik yapısı ile virajlara yapışmış ve harikalar yaratmıştı. cobra, ferrari'yi bir tur geride bırakmış ve klasman birincisi olmuş enzo ferrari'nin saygısını kazanmıştı.
artık shelby adı kazananlar arasındaydı fakat bu shelby için yeterli değil. o daha büyük bir v8'i kaputun altına koymak istiyordu. carroll shelby tekrar ford ile anlaşmış ve cobra mk3 'ü üretmişti. önceki modelle tek ortak yanları; ön cam, kaput ve çamurluklardı.
mk3 cobra'nın krallık tacı kaputun hemen altındaydı. dönemin en üstün teknolojilerine sahip ford 427 v8 motoru , bu dev 7.0 litre v8 motor 485 beygir güç üretiyor bu sayede cobra mk3 290km/h'ın üstüne çıkabiliyordu.
1965 yılı içinde carroll shelby başka bir efsaneye daha gözünü dikmişti. gt350 . shelby bu küçük amerikan arabasını alıp canavara çevirmişti. odak noktası tamamen viraj hakimiyeti üzerineydi ama motoru 35 beygir daha güçlendirdiler. gt350 cobra scca yarışına girmiş ve domine etmişti.
bütün bu başarıların ardından shelby, ford ile takım olmuş leman yarışlarını kazanmak üzere gt40 modelinde çalışmaya başladılar. ford, shelby adını kullanarak bol bol mustang satıyordu ama seri üretim arabalarında çalışmak çok stresli bir iş. bu ortaklık 1969 yılında ne yazık ki sonlanmıştı.
bütün bu yarışlar, modifiyeler ve anlaşmalar carroll shelby'i çok yormuştu ve afrika'da uzun bir tatile çıktı. birleşik devletlere geri döndüğünde kendini rahat hissediyordu ancak bu rahatlık 1982'de detroit'den bir telefon gelince bozulmuştu. bu sefer arayan ford değil chrysler'dı. shelby gt350 üzerinde çalışırken biriyle tanışmıştı. lee iacocca mustang başarısının arkasındaki adamdı. şimdi chrysler'ın başına geçmiş ve eski dostunu aramış dodge için performans arabası üretmek istediğini ve şirkette nasıl yapacağını bilen yok demişti.
dev motorlu amerikan arabalarının devri geçmişti. ilk olarak chrysler omni turbo ve charger coupe gibi 4 silindir motorlu arabalar üzerinde çalıştılar. ilk başta shelby danışman gibi davransa da zamanla kendisi ve takımı bizzat arabalar üzerinde çalışmaya başladılar. omni 175 beygir ile dönemin en hızlı arabası olmuştu. herkes çok iyi biliyor ki dodge'nin bütün başarısı aslında shelby'e aitti. 'bu tenekeleri üretirken çok zaman harcadım ama çok eğlendim' dedikten sonra shelby bir kere daha tatile çıkmıştı.
dodge bir kere daha bay shelby'nin telefonunu aramış ve gel bir araba daha üretelim demişti. iacocca ve iki dostu bob lutz ve tom gale takım olmuştu. dodge dünyaya orta parmağını göstermiş 'biz spor arabaya yapmasını iyi biliriz' demiştir. cobra adını daha fazla kullanamazlardı ama ruhu yeterdi. başka bir yılanın ismi dodge viper doğmuştu.
bay shelby 1991'de indy 500 yarışında boy göstermiş ve bizzat viper'ı kullanmıştı. hatta 200km/h ile giderken kalp krizi geçirdiğini söyleyerek şaka yapmış bütün stadyumu trollemişti.
2002'de carroll shelby tekrar evine ford'a dönmüştü. ford hali hazırda gt modeli üzerinde çalışıyordu onu mükemmel hale getirecek tek adamla tekrar çalışmak istiyordu. araba üretmeye ilk başladığım yerde bitireceğim dedikten sonra 2007'ye kadar ford ile araba üretmeye devam etti. bana güzel zamanlar yaşatan shelby gt500 , 35 yıl sonra ilk defa shelby adını taşıyan mustang olmuştu. 500 beygir ile mükemmel görünüyor ve ekpres treni gibi gidiyordu. hatta shelby gt500 'nizi las vegas'da shelby american 'a götürürseniz 600 beygire çıkarabilirsiniz.
2010 yılında mustang yenilendi ve yeni gt500 gelmişti. o zaman 87 yaşında olan bay carroll shelby'nin çok fazla zamanı kalmadığını biliyordu. son bir dokunuş ile shelby gt500 , 662 beygir son hızı 325km/h olmuştu.
shelby her zaman en radikal ve sıra dışı olanı yapardı, ürettiği makineler insanların aklını almıştı. bir efsane için harika son buydu. tarih 10 mayıs 2012, yeni gt500 satışa sunulduğunda doğum yerinden 160 km uzakta bay carroll shelby; baylor hastanesi, dallas texas'da hayata gözlerini yumdu.
carroll shelby'nin ilham verici hikayesi asla göz ardı edilemez. bugün bu arabalara aşık olmuşsak onun sayesinde..