bu başlık kişiye özel bir başlıktır
-
kötü insanlara da iyi davranmam gerekir mi?
gerçi İnsanları iyiler ve kötüler diye ikiye ayırırken hangi tarafta kaldığıma da zaman zaman emin olamıyorum, kendimi çok sık yargılıyorum.
ama içimde sadece bir parçacık bile iyilik varsa bunu kötülere bonkörce dağıtmak akıllıca olmasa gerek. insanın İyilik haznesini doldururken bir yandan da elinde mevcut olanı doğru kullanması daha iyi olmaz mı?
eskiden ."kötü insanlara bile iyi davranmak gerekir, o kendi kötülüğünden ben kendi iyiligimden sorumluyum." derdim. şimdi bu düşünceyi pek beğenmiyorum.
çünkü "sana vurana öbür yanağını çevir" ilkesi iyilerin kanını emerken kötüleri cesaretlendiriyor gibi geliyor artık bana. kötüleri koruyup iyileri cezalandıran bu ilkenin kendisinin bir kötü niyet ürünü olup olmadığından da şüphe ediyorum.
Kıssasa kısas ilkesini ise hiç bir zaman savunmadım. Ama Zaten buradaki konu kötülük yapana kötülük yapmak(kıssas) değil kötülük yapana iyilik yapmak (öbür yanağını çevirmek).
iyilere iyi davranmak gerekir elbet. peki iyi insanlara yapacağımız iyiliğin bir sınırı olmalı mı? burada fedakarlık kavramı gündeme geliyor. çünkü iyi davranmakla fedakarlıklar yapmak aynı şeyler değil. Fedakarlık çok daha fazlasını içerir gibi görünüyor. Çünkü Fedakarlık yaparken kendinizden de birşeyler eksilir, bu da daha üst bir iyilik.
durum buysa iyi insanlara fedakarlığa varan iyilikler yapmakta bir sınırımız bir ölçütümüz bir terazimiz olabilir mi?
mesela "Fedakarlık yapmam için bir insanın iyi olması yetmez, eğer benden eksilip ona eklenecek birşey varsa o kişi benden iyi olmalı, bu durumda ben sadece benden daha iyiler için fedakarlık yaparım" diyebilir miyim?
peki iyilik bu türden aritmetik hesaplarla yapılabilir mi? içinden geliyorsa yap iyiliğini gitsin demek daha doğru değil mi?
muhatabının ne kadar iyi olduğunu bilmeden salt spontane yapılan iyiliklerin amacına ulaşacağından kuşkuluyum. ama muhatabın iyilik derecesini kesin olarak bilebilecegimizden daha da kuşkuluyum. belki de o kişi sizin göremediğiniz bazı nitelikleriyle her türlü fedakarlığı hakediyor.
bunlar kısmen ya da tamamen yanlış düşünceler olabilir. kesinlikle doğru davranışın pusulası benim elimde değil. ama hayat yanıldığımı gösterene kadar, sadece iyi insanlara iyi davranacağım. konu fedakarlığa gelince bu daha özenli bir seçimi gerektirse de sadece benden iyiler için değil iyi olduğunu düşündüğüm (ama bunun derecesini bilmediğim) herkes için birşeyler yapmak isterim.
yetişkin insanlar bir kenara, çocuklar ve hayvanlar, iyiliğin ve fedakarliğın koşulsuz olarak yönelmesi gereken varlıklar. bunu da aklımda tutacağım.