vücutta temel görevi dokulara oksijen taşımak olan kan hücresidir. diğer hücrelerin aksine çekirdekleri yoktur. kendilerine özgü de şekilleri vardır.
eritrositlerin oksijeni taşıması ve dokulara iletmesi hemoglobin molekülü ile mümkündür. o yüzden biraz hemoglobin-oksijen ilişkisinden bahsetmek istiyorum.
hemoglobinin oksijene olan afinitesi* sabit değildir. oksijene ne kadar ihtiyaç olduğuyla ilgili olarak bu afinite değişir. mesela bir dokuda metabolizma hızlanmışsa sıcaklık artar, sıcaklık arttığında hemoglobinin oksijene olan afinitesi düşer, yani oksijeni dokuya daha kolay verir. bu sayede dokuya olan oksijen iletimi daha verimli olmuş olur.
aynı şekilde bir dokuda karbondioksit fazlaysa, o dokuda oksijene ihtiyaç var demektir. karbondioksitin artması yine hemoglobinin oksijen afinitesini düşürür, ortama oksijen verilir.
mesela akciğerler kılcallarında oksijen fazla karbondioksit azdır. bu durumda hemoglobinin oksijen afinitesi fazladır ve oksijeni bağlar. kanla beraber başka dokulara taşındığındaysa o dokularda karbondioksit fazladır bu yüzden de afinite düşer, oksijen verilir.
son bir örnek olarak, fetal hemoglobinin (anne karnındaki bebeğin kanındaki hemoglobin) oksijen afinitesi normal hemoglobinden daha fazladır. çünkü bebeğin kendi ciğerleri anne karnındayken işlevsizdir ve annenin kanındaki oksijenden faydalanmak zorundadır. bunun da tek yolu oksijeni, annenin hemoglobininden daha fazla çekmektir.