1993 japonya'dayız. ışıklarda, kırmızı renkli ferrari yanınızda durdu ve ara gaz yapıyor. belki de yüksek sesle bts'in dedesini dinliyordur bilmiyorum. sizde kocaman sis farları ve kanadı olan aile sedanı ile bekliyorsunuz. küçük sedan'ın ferrari yanında çok şansı yok değil mi? sizde ara gaz yaptınız. çok şirin, ferrari'nin sahibi gülmeye başladı. yeşil ışık yandı ve aniden ... , artık hayat eskisi gibi olmayacak.
1973'de mitsubishi lancer tanıtıldı. ufak sevimli ekonomi odaklı sıkıcı aile sedanı.. 70'ler ve 80'ler de mitsubishi, küresel itibarını arttırmak için yarışlara katılma kararı aldı ve doğrudan rally yarışlarına katıldı. lancer 'ın motorunu büyüterek önüne iki tane kocaman sis farı taktılar. bu araç mitsubishi'nin rally'de yeni çağ başlatması için öncü oldu.
80'lerde mitsubishi grup b klasmanı için 4 çeker (awd) starion modellerini geliştiriyordu. evet o grup b.. sadece bu klasman için başlık yapacağım söz. stario daha gelişimini tamamlamadan güzel performans vermeye başladı ve tam grup b rally yarışlarına katılacaktı ki 1985 ve 1986'da ölümlü kazalar sebebiyle grup b iptal edildi.
mitsubishi elinde tamamen geliştirilmiş üstün yetenekleri olan fakat klasman olmadığı için yarışlara sokamadığı bu arabayı ne yapacaktı? starion'un altyapısını alıp galant 'a takacaktı. bu araç ile grup a klasmanına çıktı. 1988'den 1992'ye kadar galant çok güzel sonuçlar verdi. ne hikmetse avrupa rally rotaları giderek daralmaya başladı. bir çok avrupa üreticisi daha kompak platformları test etmeye başlamıştı bile. ford sierra modelini escort ile subaru legacy modelini impreza ile toyota celica modelini corolla ile mitsubish galant'ı lancer ile değiştiriyordu.
galant'ın alt yapısını alıp lancer'a takmak gerçekten önemli bir işti. lancer'a sadece lancer diyemezlerdi çünkü basit bir aile arabasıydı. bir proje arabası kullanıyorsun; 4 çeker (awd), büyük turbo, yarış süspansiyonu, aerodinamik parçalar sanki yaptıkları şeylerle araba evrim geçirmişti. *ampul yanar
grup a klasmanına katılmak için bu arabadan 2500 adet üretip satılması gerekiyordu. ekim 1992'de lancer evolution 1 japon showroom'larında kendini gösterdi. 3 gün içinde bütün arabalar satılmıştı. rs modeli elektrikli camları, elektrikli koltukları, abs ve arka silecekleri olmadan sadece çelik jantla çıktı. peki bunların yerine ne koydular? 4 çeker (awd) sistemi ve 244 beygir üreten efsanevi 4g63 motorunu koydular. efsanevi diyorum çünkü ufak güncellemeler ile son nesil hariç bütün evo'larda kullanıldı.
1993 yılında evo 1 yerini evo 2 'ye bıraktı. çok fazla değişiklik olmadı; daha hafif sway bar, büyük kanat ve 10 beygir fazlaydı. ikinci yıl için gayet standart güncellemeler aslında. bahsetmekte fayda var; mitsubishi'nin ezeli rakibi subaru, colin mcrae ile rakiplerine toz yutturuyordu.
1995'de mitsubishi lancer evo 3 , yeni görüntüsü ile pistlere çıkmıştı. daha büyük delikleri sayesinde soğuması daha başarılıydı. büyük intercooler, büyük kanat ve şambriyeller, yeni ön ve arka tampon, yüksek basınçlı motoru ve büyük turbosu..
belki de tasarımda en büyük değişklik 1996 yılında lancer evo 4 ile geldi. bu modelde daha büyük turbo ve active yaw control sistemi çıktı. basitçe bir robot hangi tekere ne kadar tork vermesi gerektiğini söylüyordu. en büyük fark ön tampona sabitlenmiş kocaman sis farlarıydı. yoksa insanlar rally aracına bindiğinizi nasıl bilecekti ? active yaw control'ünü gösteremezsin ki..
bu noktadan sonra mitsubishi, kendini rally'de göstermeye başladı. fin rally pilotu tommi makinen evo 4 'ün arkasında 4 kere wrc birinciliği kazandı. lancer evo 5 ve evo 6 birbirlerinden çok farklı değildi. hatta 4'le neredeyse aynıydı.
2001 yılında lancer evo 7 yeni şase ve yeni süspansiyon sistemi ile geldi. bu modelde en büyük değişiklik active center differential ile oldu. nasıl anlatsam bilmiyorum ama 360 derece drift yapmanıza izin veren 4 çeker /awd) sistemi bu işte. bütün dünya bu arabayı alıp virajdan viraja atarken amerikalılar sadece izliyordu.
grand turismo 1997'de çıktığında evo 3 ve 4 oyunda vardı. amerikalılar bayılmıştı. grand turismo 2 1999'da çıktığında rally modu ve evo 6 vardı. bunlar yaşanırken üstüne initial d yayına girdi. tv show sadece japonya'da drfit yapan gençleri değil bütün kültürü tanıtıyordu. louisville kentuck'li gençler, şişman redneck'lerle yarışmaktan fazlasını gördü. takumi bile emperor team'i yenebilmek için çok uğraştı. bu araba gerçekten çok harikaydı.
2003 yılında evo 8 sonunda amerika'ya ulaşmıştı. daha hafif ve blistein süspansiyonları ile amerikalıların gönlüne taht kurdu. tek kusuru amerikan versiyonunca active yaw control sistemi yoktu yine de güzel satış rakamları yakaladı.
top gear sezon 5 bölüm 7 'de lancer evo fq400 serisinin lamborghini ile nasıl rekabet edebildiğini gösterdi. 2005 yılında evo 9 virajların kralı olmaya devam ediyordu bu sefer bütün avrupa ve amerika'da satışa çıktı. ayrıca ilk defa wagon modeli çıktı.
2007'de lancer evo 10 ile son model üretildi. mitsubishi'nin yaşadığı finansal sorunlar sebebiyle bu araca çok değişiklik yapamadılar. tasarım ilk defa avrupada yapıldı ve 230 beygir gücü vardı. efsanevi 4g63 motor bu modelde çıkmadı. evo 10'un kalbi sökülmüştü ve yaklaşık 10 yıl kadar bu şekilde üretime devam ettiler. 2016'da satışların düşmesiyle mitsubishi evo 10'u üretmeyi durdurdu.
bütün bu saf eğlenceye rağmen günün sonunda bir yarış arabasıydı ve kullanımı gerçekten zordu, süspansiyon çok sert, debriyaj daha da kötü ve kısa tur oranı vardı. sedan olmasına rağmen bagajı da çok küçük. bilmiyorum..