SGK’nın işçilerin işten ayrılış sebebine göre verdiği kodlardan biri. Ama nedir bu kod 29?
Kod 29 şudur: 4857 sayılı iş kanunu’nun cingöz işverenler tarafından en fazla suiistimale uğratılan 25. Maddesinde geçen “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” başlıklı “II” bendine dayandırılarak işçilerin tazminatsız işten kovulmalarına SGK’ca verilen koddur.
Kod 29’u aldıysanız vay halinize. Çünkü savunmanız alınmadan işten atılırsınız, iş bulmanız zorlaşacaktır(bir nevi kara liste gibi bir şey bu kod 29), işsizlik sigortasından yararlanamazsınız, dava açarsanız kazanabilirsiniz ama senelerce sürer, bu süreç sinirlerinizi yıpratacaktır muhtemelen ve dava sonucunda kazansanız bile 4-8 ay arası değişen miktarda tazminat alırsınız. Davalar da ortalama 3-4 sene sürermiş, siz hesap edin.
Günümüzde ise işverenler tarafından iyice boku çıkarılan maddelerden biridir. Hak arama noktasında ise sizden götürdükleri, büyük ihtimal ile getireceklerinden daha yüksek olacak bir sürece girmenize sebep olacaktır.
Kod 29’a dayandırılan işten çıkarma sebepleri ise; sendika üyesi olmak, greve katılmak, bunu herkes bilmez ama örneklerini okumuştum; lgbt bireylerin de bu sebeplere dayandırılarak kovulduğu olmuştur vb. absürt sebeplere dayandırılarak birilerinin elinde oyuncağa dönüşmüştür.
4857 sayılı iş kanunu’nda ise İşverene haklı nedenle derhal fesih hakkı veren madde 25 şöyledir.
Madde 25 - Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir: I- Sağlık sebepleri: a) İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa yakalanması veya engelli hâle gelmesi durumunda, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi.(1) II- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri: a) İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması. b) İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması. c) İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması. d) İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması.(1) e) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması. f) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi. g) İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi. h) İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi. ı) İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması. III- Zorlayıcı sebepler: İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması. IV- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17 nci maddedeki bildirim süresini aşması. İşçi feshin yukarıdaki bentlerde öngörülen sebeplere uygun olmadığı iddiası ile 18, 20 ve 21 inci madde hükümleri çerçevesinde yargı yoluna başvurabilir.