güçlü betimlemeleri ile sadece harika bir şehri dünyanın gerçekten eşsiz yerlerinden birine yükselten ve bir turistten bir gezgine dönüşmenize ön ayak olan evliya çelebi’nin 1630’lu yıllarda istanbul’dan başlayarak 1681’e kadar osmanlı devleti topraklarında ve komşu ülkelere yaptığı seyahatlerini anlattığı 10 ciltlik büyük eseridir.
1. cilt 1630-40 yılları arası istanbul'un târihi, kuşatmaları ve fethi, istanbul'daki kutsal makamlar, câmiler, sultan süleyman kanunnâmesi, anadolu ve rumeli'nin mülkî taksimâtı, çeşitli kimselerin yaptırdığı câmi, medrese, mescit, türbe, tekke, imâret, hastane, konak, kervansaray, sebilhâne, hamamlar... fâtih sultan mehmed zamânından itibaren yetişen vezirler, âlimler, nişancılar, istanbul esnâfıi ve sanatkârları.
2. cilt mudanya ve bursa, osmanlı devletinin kuruluşu, istanbul'un fethinden önceki osmanlı sultanları, bursa'nın âlimleri, vezirleri ve şâirleri, sinop, trabzon ve havâlisi, gürcistan dolayları; kırım, karadeniz, bolu, amasya, niksar, erzurum, nahçivan, tebriz, bakü, erzurum, bayburt, erzincan, merzifon, ankara.
3. cilt eskişehir, konya, iskenderun, tire, akre, kızıl deniz, ölü deniz, urfa, maraş, kayseri, sivas, iskilik, şam, gazze, rusçuk, niğbolu, silistre, filibe, edirne, sofya ve şumnu.