bu başlık kişiye özel bir başlıktır
-
Ahlak ve etik ilkelerinin ayrımı ve insan yaşamına yansımaları çok önemli değil mi sizce de?
Ahlaktan başlayayım. Ahlak, genel hatlarıyla, doğru ve yanlış arasındaki ayrımı tarif eden bir olgu. İyiyi kötü olandan ayırt etme yeteneği de denir genelde. Dini bir terimmiş gibi geliyor hep insana. En azından benim penceremde ahlak denince din çağrışım yapıyor. Aslında oldukça alakasız ama bir o kadar da bağlantılı konular. Din, iyi olanı emredip kötü olandan uzaklaşmanızı söylüyor.
Ahlak da mutlak iyiyi bulmanın anahtarı ancak ahlak, her zaman iyi olanı da taşımıyor üzerinde. Terim olarak her ikisi birbirinden bağımsız olsalar da anlam bakımından birbirini tamamlıyorlar. Ahlak, kültür gibi bir birikimin unsuru olarak da görülüyor. Nitekim ahlaka töre de deniyor. Geçmişten getirdiklerimiz ile bugünümüzün birleşimi, ahlak denen olguyu oluşturuyor: iyi ya da kötü, her ne varsa.
Etik ise ahlakın davranışa dökülmüş hali oluyor. Ahlak, iyiyi ayırt ederken; etik, ayırt edilmiş şeyi davranışa dönüştürüyor. Bir toplu taşıma aracında hamile bir kişiye yer vermeyi düşünmek yüksek ahlaka sahip olduğunuzu gösterirken, bunu eyleme dökmek etik bir davranış oluşturuyor. Temelinde etiğin, ahlak felsefesi olduğu; insanın davranış ve eylemlerinin temelini incelediği söylenir. Buna istinaden etik, ahlakın yansıttığı bireysel davranışların tamamıdır diyebiliriz. Yanılıyor muyum?
Bir sosyal medya gönderisinin ekran görüntüsünü aldım. Sonra bir anda aklıma takıldı. Bu etik bir davranış mı değil mi? Cevap ‘’değil’’ olmalı. Gün içinde kaç kere etik dışı davranışlarda bulunuyorum, onu düşündüm. Dedim ki ‘’vay ahlaksız, meğer neler neler yapıyormuşsun gün içinde…’’
Neyse en azından sigara izmaritlerini yere atmıyorum.