türk siyasetini yakından ilgilendiren bir uçak kazası.
türk siyasetini yakından ilgilendirmesinin nedeni uçaktaki yolcuların ingiltere'ye giden türk heyeti olması ve bu heyetin içerisinde başbakanadnan menderes'in de yer almasıdır.
saatler 13.02'yi gösterirken tc-sev tescilli uçak 8 mürettebat ve 16 yolcusuyla hareket etmiş, uğrayacağı havalimanlarına uğrayarak gerekli ikmalleri tamamlamış ve son olarak londra heathrow havalimanı için saat 15.56'da iniş için alçalmaya başlamıştı. ne var ki, uçak çok yoğun bir sis altında alçalıyordu. heathrow hava trafik kulesi; yoğun sis yüzünden, içerisinde tc-sev'in de bulunduğu uçakları heathrow'a 25 km uzaklıktaki gatwick havalimanı'na yönlendirmişti. yönünü gatwick havalimanı'na çeviren uçak, 09 pistine yaklaşmaya başlamıştı. uçak; hiç beklenmedik bir şekilde gatwick havalimanı yakınlarındaki jordan ormanı'na düştü.
kaza sonrası yapılan araştırmalarda; uçakta herhangi bir teknik arıza olmadığı sonucuna varılarak, ibre pilotlara ve tabii ki kötü olan hava şartlarına dönmüştü. şanssızlığa bakın ki; uçağın kaptan pilotu münir özbek'in yoğun sis nedeni ile hiçbir görsel dayanağı yoktu ve uçak olması gerekenden daha alçak şekilde piste yaklaşmış, 09 pistine daha 5 km varken düşmüştü.
kazanın o anki şahitleri yöredeki bir çiftlikte çalışan peter weller ve arkadaşlarıydı. onlar uçağın yanına ulaştıklarında uçağı iki parçaya bölünmüş şekilde buldular. Uçağın gövdesine girip, koltuklarda baygın durumda yatan birkaç yolcuyu dışarı çıkardılar. Kazada Menderes'in ayağı uçağın yarılan tabanına sıkışmış, DP Sakarya Milletvekili rıfat kadızade onun dışarı çıkmasını sağlamıştı. bu sırada tony bailey adında bir çiftçi ve hemşire olan eşi margaret bailey olay yerine gelmiş, o sırada Menderes'i takım elbisesi çamur ve kana bulanmış bir şekilde çalıların üzerinde otururken bulmuşlardı. Menderes; İngilizce olarak, hiçbir şeyi olmadığını söyledi ve uçaktakilere yardım etmelerini istedi. Tony Bailey uçaktakilere yardım etmeye giderken eşi de kazazede Menderes'e göz kulak olmak için orada kaldı ve bilincini açık tutmak için uğraştığı menderes'i çimenlerin üzerine yatırdı. Margaret "Siz kimsiniz ve bu uçak hangi ülkeye ait?" sorusunu sorunca; menderes "Türkiye başbakanıyım. Uçaktakiler de benimle birlikte Londra'daki Kıbrıs görüşmelerine gelen Türk heyetidir." dedi. hemşire ve yanındakiler kazazedeleri çiftlik evine götürerek burada onlara müdahalede bulundular. adnan menderes'e yapılan ilk profesyonel müdahale de yine bu evde hemşire margaret'tan gelmişti. olayın duyulmasının ardından yardım ekiplerinin gelmesiyle birlikte kazazedeler london clinic'e kaldırılmışlardır. menderes, ingiltere'ye gelme nedenleri olan anlaşmaya imzayı da yine bu hastanede kaldığı 325 numaralı odada atmıştır.
olay türkiye'de de duyulmuştu ve insanlar başbakan'ın durumunu merak ediyordu. menderes hafif yaralıydı ve hastanede süren tedavisi sırasında bbc aracılığıyla türk milletine şu mesajını iletti:
''vuku bulan bu feci tayyare kazasında değerli ve sevgili arkadaşlarımı kaybetmiş olmak benim için elimdir. Cenab-ı Hak, kendilerine rahmetiyle gark eylesin. şu anda hatıralarını yaşlı gözlerle anarak taziye etmekteyim. bu elim kayıplar karşısında her zaman olduğu gibi Cenab-ı Hak'ın milletimizi ve devletimizi ebediyen mukayıdar etmesi duasını yine tekrarlarım. bana gelince, kazanın dehşeti karşısında bizim bir sözümüz kalır: burada arkadaşlarımızla beraber aziz vatanımızda muhterem ve sevgili vatandaşlarımızdan çok kısa bir zamanda sağlıkla ve selametle kavuşmak inşallah nasip olacaktır.''
22 Şubat 1959 pazar günü kazada yaşamını yitirenlerin cenazeleri türkiye'ye getirilmiş ve törenlerle toprağa verilmiştir. menderes ise bir süre daha ingiltere'de kalmış, kazadan 9 gün sonra yani 26 şubat 1959 perşembe günü istanbul'a dönmüştür. istanbul yeşilköy havalimanı'nda kendisini yüz binlerce insanın karşıladığı söylenir. öyle ki; dönemin başbakanlık müsteşarıahmet salih korur yeşilköy'de gördüğü dev kalabalık için: ''yeşilköy havalimanı'na geldiğimizde ben bile şaşırdım; sanki bütün istanbul meydandaydı, kurbanlar, insanlar, insanlar... eminim ki menderes ikinci bir şoku da orada geçirdi'' demiştir. menderes; İzdiham nedeniyle, İstanbul'a her gelişinde kaldığı park otel'e ancak dört saatte ulaşabilmiştir. Daha sonra ankara'ya dönmüş, Menderes'i taşıyan treni de ankara garı'nda cumhurbaşkanıcelal bayar ve ismet inönü'nün de bulunduğu devlet erkanı ile birlikte büyük bir kalabalık coşkuyla karşılamıştır.
kazanın ardından olay yerine ilk ulaşan isimlerden olan ve kazazedelere yardım eden bailey ailesi ile peter weller daha sonra türkiye'ye davet edilmiş ve başbakan'ın özel konuğu olarak misafir edilmişlerdir.