Bu konuda kaynak çok ama sovyet tarafının kaynakları nedense bunca yıldır çevrilmemiş. Bendeniz bu kaynak eksikliğinden fevkalade rahatsız oldum ve bulduğum sağlam kaynakları vaktim yettiği kadar çeviriyorum. En son devrin başbakanı rıjkov'un (bkz: nikolay rıjkov) şok edici açıklamalarının olduğu 1998 yılına ait röportajı çevirdim. öyle şeyler anlatıyor ki gel de kafayı yeme. valeri legasov'un trajik intiharı, kendisine ve legasov'a yapılan haksız eleştiriler ve karalama kampanyalarına cevaplar, devletin hataları, daha neler neler. legasov'un ses kayıtlarında anlattığı bazı şeyleri o da anlatıyor, reaktörü itin götüne sokup milletin lakaytlığını alabildiğine eleştiriyor. bir yerde sinirlenip masaya vuruyor. biz hep sovyetleri boklayan batı tarafını dinledik, bu da devletin en tepesinden, gorbaçov'dan sonra ikinci en büyük yetkilisinin tarafı. buyurun izleyin, hem türkçe hem ingilizce altyazı var:
1. bölüm: youtu.be/... [2 mayıs'ta çernobil'e gittiğinde gördüklerini, edindiği izlenimleri anlatıyor, makina mühendisi gözüyle yaşanan ihmalleri analiz ediyor, reaktör dizaynını ve milletin lakayt tavırlarını, reaktör manuallerindeki -dizide de bahsi geçen- hataları anlatıyor. legasov'la birlikte aynı kayıtları incelemişler, aynı şeyleri legasov da ses kayıtlarında anlatıyordu. son kısmında da pripyat'tan sonra tahliye edilen bölge konusunda oluşan kaosu ve kendisinin müdahale edip 30 km sınırını belirlediğinden bahsediyor.]
2. bölüm: youtu.be/... [burada da 1 mayıs'ta kiev'deki miting konusundaki iddiaları cevaplıyor, aradan 10 sene geçtikten sonra eleştiri yağdırıp saldıranları gömüyor, basına veryansın edip isyanları oynuyor, legasov'a yapılan kumpasları ve intiharını gözleri dolarak anlatıyor, en sonunda da sivil savunma ve ordu sevkiyatı konusunda çıkan sorunları, yaptıkları hataları anlatıp özeleştiri yapıyor. ]
legasov'un ses kayıtlarından yayınlanmış olan kısımlar:
legasov da öyle şeyler ifşa etmiş ki yenir yutulur gibi değil. bunun da türkçe altyazısı var.
ek olarak, legasov'un çernobil'de çekilmiş röportaj videoları, faciadan 2 hafta sonra sovyet tv'sinde solaryumdan çıkmış gibi beta radyasyonu yanığıyla çıkıp verdiği demeç ve amerikalılarla ortak yaptıkları space bridge programında nükleer atık temizleme çalışmalarını anlattığı video dahil yarım saatlik derleme (bunun sırf ingilizce altyazısı var, vakit bulabilirsem bir ara türkçesini yaparım)
