ekonomik birimlerden siyasi cebir altında ve karşılıksız devlete kaynak olarak aktarılan para.
19. asrın başında dağılma tehlikesiyle karşı karşıya olan osmanlı imparatorluğu'nun yaşadığı mali krizin temel sebebi taşrada toplanan vergilerin mühim bir kısmının aracıların elinde kalmasıydı.
reform adımlarıyla artırılan vergi geliri sayesinde imparatorluk birinci dünya savaşı'na kadar ayakta tutuldu. bu sebeple 19. asırda osmanlı merkezi idaresinin vergi gelirlerini nasıl artırabildiği sorusu ehemmiyet taşıyor.
reformlar ve mali merkezileşme prosesinin içtimai ve siyasi bedeli de bir hayli ağırdı. halk üzerindeki baskının artması siyasi rejimin meşruiyetini sorgulattı. vergi rejiminin eşitlik ve adaletten uzak olması imparatorluğun birçok bölgesindeki milliyetçi hareketlere ivme kazandırdı. önce rumeli'de, sonra doğu anadolu'da patlak veren sırp, yunan, bulgar ve ermeni meselelerinin ardında vergi meselesi de vardı.