1. 'nda bir müttefik devletler bloku. avrupa'nın orta bölümünde yer almalarına istinaden merkezi devletler olarak da anılan ittifak devletleri blokuna karşı () devletleri veya müttefik devletler olarak da anılan grup. nihai içeriği itibariyle , , , , , , , , , , , hatta (o dönemki adıyla ), ve 'yı da barındırmıştır.

    itilaf devletleri arasında bir dostluğun oluşmasının sebebi, doğrudan doğruya almanya'nın hamlelerine karşılık verebilmektir. itilaf devletlerinin müttefikliğinin ilk kökeni de 1892 yılında imzalanan ve 1894 yılında onaylanan fransız-rus anlaşmasına dayanır. almanya, 1882 yılında italya ve avusturya macaristan ile 'ı imzalamış, akabinde romanya ile de ittifak imzalamış, sonra da döneminde sürdürdüğü rusya'yı sakin ve yakın tutmaya yönelik politikaları ve alman bürokrasisi tarafından çöpe atılınca, rusya da bu blok karşısında kendi pozisyonunu almanya'nın doğal düşmanı fransa ile askeri konvansiyon imzalayarak korumaya çalışmıştır.

    Antantın kurulumu fransa-rusya bazı üzerinden başlamış olmakla birlikte, britanya'nın durumu ise bu ilişkide biraz çapraşıktır. fransa'nın aksine ingiltere ile rusya arasında orta asya, ortadoğu, uzakdoğu ve kafkaslar bölgesinde ciddi menfaat çatışmaları bulunmaktadır (ki bu, gibi isimlerle de anılan, asırlık mazisi olan bir menfaat çatışmasıdır ve tüm bu bölgelerin tarihini ciddi anlamda etkilemiştir). Ancak gelişmekte olan alman deniz gücü tehdidinin ve alman ekonomisinin ve üretiminin pazarları üzerindeki tehdidinin rusya ile kavgasından daha ciddi tehlike teşkil ettiğini teati eden ingiltere de nihayet 1904 yılında fransa, 1907'de de rusya ile anlaşma imzalamış, üçlü antant böylece bir nevi "almanya karşıtı pakt" hüviyetinde nihayete ermiştir. Tabi ingiltere'deki bu politika değişikliğinde, rusya'nın japonya ile savaşında ağır bir mağlubiyete uğradıktan sonra uzakdoğu politikasında pasif hale geçip de avrupa'ya yönelmesinin de payı olduğunu belirtmek gerekli..

    büyük savaş () sırbistan üzerinden başladığından ve belçika da alman işgaline uğradığından ötürü, belçika ve sırbistan itilaf'ın doğal parçaları olmuştur. sırbistan ile adeta bir "kardeş devlet" ilişkisi içinde olan karadağ da sırbistan'ın yanında avusturya-macaristan'a karşı çatışmıştır.

    italya ve romanya aslen karşı blokun birer parçası iken, itilaf devletleri yanında yer almanın daha büyük kazanımlar getireceği düşüncesiyle saf değiştirmişlerdir. italya 1915'te, romanya 1916'da itilaf safında savaşa katılmışlardır.

    yunanistan'da ise 1917'ye kadar karmaşık bir iç durum oluşmuş, ittifak yanlısı kral ve itilaf yanlısı venizelos arasında gidip gelen bir mücadele üç yıl sürmüştür. yunanistan resmi olarak tarafsız kalsa da, itilaf kuvvetleri bulgaristan'a karşı cephe oluşturmak üzere selanik bölgesinde yüzbinlerce asker ile konumlanmıştır.neticede savaşın gidişatının da etkisiyle venizelistler baskın gelmiş ve yunanistan da 1917'de itilaf safında savaşa girmiştir.

    abd'nin savaşa girişi ise her ne kadar alman denizaltı savaşı ve amerikan gemilerinin de bu operasyonlarda batırılması üzerinden gerekçelendirilse de, abd'nin hesabı kurulu statükoyu korumaktır. abd artık yükselmiş bir güçtür o dönem itibariyle.bütün amerika kıtasındaki hakimiyeti de iyi kötü itilaf devletlerince benimsenmiş ve kabul görmüştür (dönem itibariyle amerika kıtasının tamamında sömürgecilik de tamamen bitme noktasındadır). almanya gibi ne yapacağı belirsiz yeni bir kuvvetle uğraşmak yerine, kıtasında kendi lehine olan statükoyu korumaya yönelik davranmıştır abd.

    brezilya ve siyam'ın katılımı biraz dekoratif niteliktedir. brezilya'nın katılımı salt donanmasını alman denizaltılarının gemilerini batırmasını engelleme yönünde gelişmiştir. siyam'ın katılımı ise yeni dünya düzeninde kendi yerini ve bağımsızlığını kabul ettirmek ile bağlantılıdır.

    japonya'nın katılımı ise almanların kolonileri ile ilişkilidir. almanya'nın o dönem pasifik adalarında ve çin'in () limanında ve eyaletinde çeşitli kolonileri bulunmaktaydı. japonya savaştan sonra bu kolonilerin tamamına çökmüştür.

    Çin de kendi bölgesindeki alman kolonilerini geri alabilmek ve güçlenen japonya'ya karşı diğer devletlerin desteğini de alarak bir set oluşturabilmek, biraz da avrupa'nın üstündeki ekonomik ve askeri hegemonyasının bir nebze kırılabilmesini sağlamak amacıyla savaşa girmişse de, savaş sonunda tam tabirle "avcunu yalamak" zorunda kalmıştır. zira tüm alman kolonilerine japonya tarafından çöküldüğü gibi, çin talepleri pek dikkate alınmamıştır..
    #216361 turcopolis | 4 yıl önce (  4 yıl önce)
    0topluluk