1990-1994 arasında ruanda'da gerçekleşmiş iç savaş.
1959-1962 arasında gerçekleşen ruanda devrimi ile birlikte azınlık tutsilerin yönetimindeki ruanda krallığı yıkılmış ve çoğunluk hutuların yönetimindeki cumhuriyet ilan edilmiştir. hutuların tutsilere uyguladığı intikamcı baskılar sebebi ile 336.000'den fazla sayıdaki tutsi, civar ülkelere göç etmek zorunda kalır.
1987 yılında ruanda'nın kuzeydoğu komşusu uganda'daki tutsi mültecileri paul kagame ve fred rwigyema liderliğinde ruanda vatansever cephesi'ni* kurar. fred rwigyema liderliğindeki rpf, 1 ekim 1990'da uganda'dan ruanda'nın kuzeydoğrusuna doğru istilaya başlayarak iç savaşı başlatır. ertesi gün rwigyema bir çatışma sırasında ölünce örgütün liderliği kagame'ye geçer.
ruanda merkezi hükümeti ise savaş sırasında zaire cumhuriyeti, fransa ve belçika'dan destek almaktadır. 4 ağustos 1993'te arusha antlaşması'nın imzalanmasıyla birlikte iç savaş geçici olarak sona erer. bu antlaşmayla birlikte rpf'nin ve tutsi mültecilerinin ülkeye girmesine izin verilir.
hutu ırkçıları ise bu durumdan memnun değildir. nihai çözüm için hazırlanmaktadırlar. 6 nisan 1994'te ruanda cumhurbaşkanı juvénal habyarimana bir suikast sonucu öldürülür, tutsiler suçlanır. ertesi gün başbakan agathe uwilingiyimana gibi ılımlı hutular ırkçı hutular tarafından öldürülür ve ordu komutanı théoneste bagosora liderliğinde ruanda soykırımı başlar. 100 gün içerisinde 500000 ile 1000000 arasındaki tutsi ve ılımlı hutu öldürülür.
rpf kısa süre sonra soykırım sebebi ile savaşa geri döner. rpf, 4 temmuz'da başkent kigali'yi ele geçirir. 18 temmuz'da fransa kontrolündeki güneybatı* haricindeki bütün ruanda rpf kontrolündedir. soykırımcı ruanda hükümeti zaire'ye kaçar. bu şekilde 18 temmuz 1994'te soykırım ve iç savaş sona erer. kagame liderliğinde yeni bir hükümet kurulur çökmüş ülke yeniden inşa edilir. hutu ve tutsilerin arasındaki ilişkiler yeniden kurulmaya çalışılırken soykırımcılar cezalandırılır. **
soykırım sebebi ile intikam alınacağından korkan iki milyona yakın hutu da soykırımcı hükümetleriyle birlikte komşu ülke zaire'ye kaçar. bu hutu mültecileri 1996'da çeteler kurup ruanda'nın sınır noktalarına saldırır. bu sebeple paul kagame hükümeti hem soykırımcıları yakalamak hem de hutuların geri dönmesini sağlamak için zaire'deki hutu mülteci kamplarına saldırır. bu durum birinci kongo savaşı'nın başlamasına sebep olacaktır.