üzerinde belirtilen değer kadar, verdiğiniz kişi üzerinde size karşı mal, hizmet, iş borcu oluşturan madeni, kağıt ya da sanal birimler bütünü.
paranın çalışma sistemini düşünelim, birine 50tl verip karşılığında 50tl değer biçilmiş bir hizmet/mal alırız, başta bu 50tl yi de para sahibine aynı şekilde 50tl değer biçilmiş bir hizmet/mal sağlayarak kazanırız. aslında herkes elindeki parayı çıkarıp, "işte bu parayı istiyorsan, bu paranın karşılığında bana hizmet/mal sağlayacaksın, borcunu ödediğinde bu borç seneti senin eline geçebilir" demektedir. elinde parayı tutan kişiye, hep o para miktarı kadar hizmet veya mal borçlanırız.
bu, paraya farklı bir yaklaşım olabilir. eskiden para, insanların varlıklarını simgelerken bu açıdan yaklaştığımızda insanların borcunu simgeleyen bir konsept haline gelir. insanlığın elinde tuttuğu toplam para miktarını düşünün, bunun elinizde olmayan kısmı sizin insanlığa olan borcunuzdur. insanlar doğduğunda bu borç ile doğarlar ve günümüz sisteminde de bu borcu ödemek uğruna hayatları boyunca çalışırlar. ne kadar paranız olsa da karşınıza biri çıkar ve elindeki parayla sizin ona o kadarlık bir hizmet borcunuzun olduğunu ve bunu mal veya iş olarak karşılamanız gerektiğini söyler. eğer elinizdeki paranın tükenmesini engellemek ve insanların size olan borcunu arttırmak istiyorsanız siz de bu teklifi kabul edersiniz, ki çalışmak dediğimiz eylem de budur aslında. bu fırından ekmek alırken de böyledir, interaktif sözlüklere girerken kullandığınız internet hizmetini alırken de böyledir. doğduğunuz andan beri tüm insanlığa borçlusunuzdur ve hayatınız boyunca çalışsanız da bu borcu ödemeniz mümkün değildir. bu açıdan yaklaşıldığında bu borç döngüsünü yok etmek için ya parayı tamamen yok etmek gerekir ya da tüm parayı tek bir elde toplamak gerekir, ki bu da tüm insanlığın tek bir insana borçlu olması anlamına gelir, insanlar o kişiden parayı alabilmek için çalıştıklarında ve borçlarını ödemeye başladıklarında o insan da elindeki gücü kaybetmeye başlayacak ve yine her şey baştaki haline dönecektir.
ve ne yazık ki, asla ödeyemeyeceğimiz borçlar altında doğduğumuz bu sistemde döktüğümüz her alın teri henüz doğmamış insanların borçları haline gelmeye devam edecektir.