kişinin dilediği eylemleri gerçekleştirebilmesi durumu. özgürlük aynı anda hem vardır hem yoktur. (Bir çeşit Scrhödinger'in kedisi durumu) vardır çünkü şu anda eğer isterseniz oturduğunuz yerden kalkabilir ya da ayakta iseniz oturabilirsiniz. yoktur çünkü yapabileceğiniz eylemler pek çok değişkenle sınırlandırılmıştır. Sosyo-kültürel kurallar, edinilmiş etik değerler, yakınınızdakilerin tepki ya da tepkisizliği, çevresel faktörler, kişinin yetenekleri, kişinin psikolojik ya da biyolojik durumu vs, vs. değişkenler nedeniyle yapabilecekleriniz bir hayli az olsa da göreceli olarak bir hayli çok olarak da algılanabilir. bu şartlar altında, özgürlük düşüncesi sizin yapabileceklerinizi yapabiliyor olmanızla ve yapabileceklerinizin değişkenler tarafından zapt edilmemesi durumunda mümkündür. öte yandan, zen felsefesinde sadece an vardır ve tek önemli olan şey de anda var olmaktır. bu çerçeveden bakıldığında tam olarak bu anda özgür olabilirsiniz, ancak siz tam olarak bu harflerin olduğu ana geldiğinizde özgür olamayabilirsiniz. Bu nedenle kişinin özgür değilim ya da özgürüm çıkarımı yapması mümkün değildir ya da sadece o an içerisinde mümkündür. ancak zaman akmaya devam ettiği için özgür olmak (ya da özgür olamamak) asla bir sıfat olarak kullanılamaz. kişi sadece hayatının belirli kısımlarında (iş konusunda özgür, ev konusunda özgür gibi) özgür olduğunu ya da özgür olmadığını iddia edebilir.
