romandan daha çok kutsal kitap veya mitolojik hikaye anlatımı tadı veren bir kitap. bu tarz yorumları daha önce de duymuştum ama o kadar olmadığını düşünüyordum. bu işlerle hiç alakası olmayan ev hanımı canım annem bir gün kitaplıkta gözüne çarpan bu kitabı açar ve okur. bir gün yanıma gelip ne güzel kitap sanki kutsal kitap okuyormuşum gibi hissettim dedikten sonra kafama dank etmişti. bazen işin içerisinden birisi olarak gerçeği görmek ya da kabullenmek sanırım zor olabiliyor. bunun yanında hafif ansiklopedi ya da o dünyaya ait tarih külliyatı tadı da veriyor. bundan dolayı da kitapta çok fazla kişi ve bunlar arasında ilişki var. takip etmesi oldukça zor. bugüne kadar 3 defa okudum, onun haricinde de bir çok kez bazı bölümlerine tekrar tekrar göz atmışımdır ama hala bazı olaylar, yerler ve kişiler karışabiliyor. orta dünyanın bütün cevaplarını içinde barındırıyor. bizim 3 kitap olarak okuduğumuz yüzüklerin efendisi hikayesinin bu kitabın içerdiği tarih süresince yeri 4 sayfa! bu şekilde düşünürsek aslında kitabın ne kadar geniş bir anlatımı olduğunu anlayabiliriz. yine de kitabın direk olarak j.r.r. tolkien tarafından yazılmaması ve oğlu tarafından tamamlanması bizlerde edebi olarak yavan bir tat bırakıyor diyebilirim