yıkanabilir ve kullan at olmak üzere iki türü şu anda piyasada satılmakta.
öncelikle yıkanabilir maskelerden bahsetmek istiyorum. yıkanabilir maskeler gerçekten varlar. benim bildiğim bir israil firmasın üretiyor. ve 100 yıkamaya kadar herhangi bir sıkıntı çıkartmadan kullanılabiliyor. nano teknoloji ile üretiliyorlar çünkü. ve bu maskelerin bir adedinin fiyatı 60 dolar civarında. yani yaklaşık 450 TL. 100 kez yıkayıp tekrar kullanılabileceği düşünülür ve iki günde bir yıkanacağı varsayılırsa, günde iki kullan at maske kullanan birisinin bir adet maskeye 1.12 TL ödemesi gibi bir hesap ortaya çıkar. bu bilgi ışığında diyebiliriz ki, nano teknoloji maske neredeyse kullan at bez maskelerin tavan fiyatına yakın bir maliyet yaratmaktadır.
şimdi, bu bilgi ışığında, piyasada nano teknoloji adı altında satılan maskelerin fiyatlarıyla, gerçek nano teknoloji maskelerin fiyat karşılaştırmasını size bırakıyorum. 5 lira verip edinilen yıkanabilir(!) ve nano teknoloji(!) maskeler ne kadar işe yarar?
şimdi gelelim kullan at maskelere. kullan at maskelerle ilgili çok basit bir test var. adına çakmak testi deniyor. maskeyi takıyorsunuz, elinize bir çakmak alıp yakıyorsunuz, suratınıza yaklaştırıp maske takılıyken üflüyorsunuz. düzgün üretilmiş üç katlı bir kullan at bez maske ile o çakmağın alevini üfleyerek söndüremezsiniz. sönüyorsa, geçmiş olsun.
kullan at bez maskeler melt blown teknolojisi ile üretilmiş spunbond kumaş olmalıdır. spunbond yani polipropilen kumaşın melt blown yöntemiyle üretilmesi aslında üflenerek üretilmesidir. yani, sıvı halde bulunan polipropilen döner bir mekanizmaya üflenir ve bu mekanizma üzerinde toplanan parçalar birbirine yapışarak spunbond kumaşı oluştururlar. haliyle spunbond kumaş dokunarak üretilmiş bir kumaş değildir. üflenerek üretildiği için dokumanın yaratacağı gözenekleri bulundurmaz.
bez maske üreticisi olduğunu iddia eden bazı insanların, üç katlı maskede orta kata bakılması gerektiği gibi safsatalar yaydıkları kulağıma geldi son günlerde. bu da büyük bir saçmalık. çünkü üç katlı bir maske, her katı melt blown yöntemiyle üretilmiş spunbond kumaştan dikişsiz olarak imal edilmelidir. önemli olanın ara kat olduğu, diğer iki katın o katı koruduğu masaldır. eğer sadece ara kat olması gereken malzemeyi ihtiva ediyor ise o maske tek katlıdır ve muhtemelen basit çakmak testini geçemeyecektir.
çakmak testinden daha da öte olarak, büyük firmaların ürettiği maskelerin laboratuvar testleri de mevcuttur. örneğin türkiye'nin en büyük kağıt üreticilerinden birisi olan hayat kimya (papia, molfix, molped, bingo gibi markaların sahibi) tarafından salgın sonrası üretilmeye başlamış olan goodcare ve evony marka maskelerin lab ortamında bakterilerle yapılmış geçirgenlik ve dayanıklılık testleri bulunmaktadır. virüslerle yapılmış testler olmasa bile yakın boyutlardaki bakterilerle yapılmış testlerde bu maskelerin %99 oranında koruma sağladığı test sonucuna göre de ispatlanmıştır. maske, sertifikasız üretilemiyor olsa bile sertifika sahibi çoğu küçük ölçekli işletme maskelerini böyle bir teste tabi tutmamakta ya da tutsalar dahi sonuçlarını açıklamamaktadırlar.
özetle, demem o ki, maskeyi doğru şekilde kullanmak kadar önemli olan bir diğer şey düzgün maskeyi kullanmak. ucuza alacağım derken çöpe para verilmemeli...