rus ressam alexander andreyevich ivanov'un magnum opusu, yani başyapıtı olarak bilinen eseri. the apparition of the messiah, diye de anılmakta tablo. 1806-1858 yılları arasında yaşayan ivanov, 52 yıllık yaşamının son yılından önceki 20 yılını the apparition'a ayırır. bu geçen süre, her ne kadar dile kolay bir vaziyetle 20 yıl diye çabucak söylenebilse de altında fazlasıyla anlam barındırır.
tabloya geçmeden önce biraz ressam hakkında kelam etmekte fayda var, diye düşünmekteyim. yaşamının ilk 32 yılında birçok eser üretirken, son 20 yılında tek bir tablo ortaya koyan bir ressamdan bahsediyoruz en nihayetinde. bu durumun; adlı adınca sapantılı bir durumun çıktısı olabileceği çıkarımı yapılabilecekken işin aslı, ivanov'un, son dönemlerindeki dinsel yaklaşımının tasvirini eksiksiz yansıtabilme gayesiyle birlikte kusursuzluk derdinde bitiyor.
ressamlığının erken döneminde var ettiği tablolarda da dinsel ögeleri barındırsa bile; yeniliğe açık bir vaziyette, dışarıdan gelecek olan olumlu müdahalelere saygı duyan bir yaklaşım ortaya koyar aslında ressam. 1827 yılında başladığı the apparition tablosunda ise artık tuval ve ressam baş başadır ve bu ikilinin ardında kalan dünya, ressamı ilgilendirmez bir haldedir. işin aslı ressam için, tabloda yer alacak portrelerin, anlatılacak hikayenin kusursuz ve eksiksiz bir biçimde aktarılmasıdır. ontolojik bir aşkınlık barındırır gibi görünür bu durum bana.
resim üzerine teknik değerlendirmeleri yetkin bir yazara bırakmak üzere son olarak birkaç detaydan bahsedelim. resimde her bir kişi veya toplam, dinsel kimi çağrışımlar yapmaktadır. isevilik için kutsal kabul edilen birtakım figürleri resimde görmekle birlikte işin şaşırtıcı yanı başka bir yerde; tablonun orta üst kısımlarında görülebilecek isa'nın sağ tarafında ona en yakın duran ve kırmızı bir kıyafet giymiş olan figürdedir. bu figür, tabloda yer alarak bu girdinin yazılmasına yol açan ve ressamın yakın arkadaşı olan nikolay vasilyeviç gogol tasviridir.
peki gogol'ün bu tabloda ne işi vardır? ivanov için peygamber kabul edilen kişilerle, kutsanmış bireylerle, hatta hepsinin ötesindeki kişi mesih'le birlikte tablo, neden gogol'ü de içermektedir? burada konuyu esasında gogol çözmektedir. çünkü tablonun yapıldığı zamanlar, bilhassa bu sürecin ikinci yarısında, kendini peygamber ve kutsanmış biri ilan eden bir gogol vardır yaşayan. hatta bu durum o kadar ileri gitmiştir ki yakın dostlarına dini buyruklar savurmaya başlamıştır büyük yazar. ivanov da elbette bundan payını almıştır. başka bir girdinin konusu olabilecek bu konuyu şimdilik bir kenara bırakalım. kısacası, kendine dini anlamlar ve kutsiyetler yükleyen gogol'ün etkisinde kalmış olduğu aşikardır ivanov'un.
yüzlerce ön çalışma, üç yüze yakın figür taslağının ardından ortaya çıkan tablo; bittiğinde de bitmeyen bir tablodur aslında. 1858 yılında resim sergilenmeye koyulduğunda ivanov sergi salonundaki kalabalığa hiç aldırış etmeden tablonun yanına geçer, eline boyalarını alır ve -20 yıllık bir çalışmadan sonra!- resmin son düzenlemelerini yapar.