romanlarında kullandığı farklı anlatım teknikleri ve postmodern yaklaşımlarıyla dikkat çeken yazar, doğu-batı sorununu felsefi ve kültürel açıdan ele almıştır.
1979'da ilk romanı olan "karanlık ve ışık" adlı eseriyle milliyet roman yarışması'nda birincilik ödülünü mehmet eroğlu ile paylaştı. 1982'de bu roman "cevdet bey ve oğulları" ismi ile yayımlandı. eser 1983'te orhan kemal roman ödülü'nü aldı. böylece de adını sanatseverlere duyurdu.
2005'in şubat ayında bir isviçre dergisine -das magazin- verdiği demeçte "bu topraklarda üç yüz bin kürt ve bir milyon ermeni öldürüldü. benden başka kimse bunları konuşmaya cesaret etmedi." sözleri türkiye'de büyük tepki topladı ve ona "türklüğe hakaret" davası açıldı. hakkında altı ay ile üç yıl arasında hapis cezası istendi. bu süreç dünya çapında büyük ilgi uyandırdı. orhan pamuk'a açılan bu dava t.c. adalet bakanlığı'nın onayını gerektiriyordu. bakanlıkça izin verilmeyince 22 ocak 2006'da mahkeme yetkisizlik kararı verdi ve dava düştü. ve orhan pamuk'a 2006'da nobel edebiyat ödülü verildi. (meraklısına: ödül töreni sırasında yaptığı konuşma "babamın bavulu" adıyla yayımlanmıştır.)
eserleri altmışa yakın dile çevrilen yazar yine 2006'da time dergisi tarafından dünyanın en etkili 100 kişisinden biri seçildi.
