ateş ve sanayi devrimiyle beraber insanlığı baştan aşağı değiştiren üç atılımdan biridir. buna bilgi devrimini de ekleyen düşünürler var lakin ilk defa insan, zihinsel avantajını parça parça kaybediyor. işin zihin kontrolüne kadar kayacağını iddia eden önemli figürler de var.
tarıma dönelim, bu sayede yerleşik yaşayanlar, yiyecek kısıtlılığı olan toplluklardan yiyecek fazlalığı olan topluluklara evrilmiştir. avın gelecek kışa görüneceğinin garantisi yoktur, böğürtlen bu sene vardır ancak arpa fazla hasat alındığında stoklanır, taşınır. musanın yedi yıl bollukta stok yapmayı öğütlemesi ve bu sayede yedi yıl kıtlığı atlatması bu gerçeğin öykülere yansımış halidir. o fazla arpanın kime gideceği, nasıl yönetileceği yeni uzmanlaşma alanlarını ve sınıfları doğurmuştur.
bu arada su kanalları üzerinden mühendislik, taşkın-kuraklık döngülerini hesaplamak için astronomi, arazi paylaşımı için geometri ve benzer ölçü sistemleri aşmaya başlamıştır.
sorun insanın tahıl ağırlıklı beslenmeye uygun evrimleşmemiş olmasıdır. bu yüzden yanında diyabetten obeziteye türlü türlü beslenme bozukluklarını getirmiş, oruç gibi kontrollü diyetlerin insan kültürlerine girmesine neden olmuştur.