hiçbir merkezi kurum ve kuruluşa bağlı olmayan dijital-elektronik para birimidir. yaygın olarak deep web'in para birimi olarak bilinir.
bitcoin fikri ilk olarak bir kriptografi forumunda satoshi nakamoto nickini kullanan biri tarafından ortaya atılmıştır. satashi nakamoto'nun bir kişi mi, kurum mu yoksa bir grup insan mı olduğu hala tam olarak bilinememektedir. kim olduğu hakkında bir dolu komplo teorisi üretilmiştir. son yıllarda craig stevens wright adlı bir Avustralyalı satoshi nakamoto'nun kendisi olduğunu açıklamıştır. daha sonra bu anonim şahsiyet bitcoin hakkında "Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System" adını verdiği bir makale yazmış ve sistemin çalışmasını sağlayacak programı yayınlamıştır. okumak isteyen makalenin Türkçesine buradan ulaşabilir.
sistemin işleyişi hakkında yanlış ve eksik bilgi vermekten çekindiğim için, bu işi konuyla daha ilgili yazarlara bırakıyorum. kısaca bir tanım yapmak gerekirse: bir matematik probleminin (hash algoritması) bilgisayarlar tarafından bulunması, ortaya çıkarılması olarak açıklanabilir. bu işlemin yaklaşık 10 dakika sürede yapıldığını ve her defasında problemin zorlaştığını da belirtmeden geçmeyelim. bu problemi çözen kişi ve kişilere ödül olarak 50 bitcoin veriliyor ve böylece bitcoin'ler dijital piyasaya sürülmüş oluyor. verilen ödül her dört yılda kademeli olarak yarıya düşüyor. yani şu an ki ödül 25 bitcoin ve 2017 itibarı ile 12.5 olarak sistemde önceden belirli.
önceden belirli demişken şunu da söylemeden geçmeyelim. bitcoin yazılımı tamamen açık kaynak kodlu ve toplam ne kadar bitcoin üretileceği, hangi yılda ne kadar bitcoin piyasada bulunacağı programcı tarafından önceden belirlenmiştir. bitcoin yazılımı, sistem 2140 yılına kadar bitcoin üretecek ve toplam bitcoin sayısı 21 milyona ulaştığında üretim sonlanacak şekilde programlanmıştır. zaten olayın can alıcı noktası da burada başlıyor. sınırlı sayıda bitcoin olacağı için ve gitgide üretim zorlaştığı için, bitcoin altına benzetilmiş ve üretme işine bitcoin madenciliği denmiştir.
bitcoin madenciliğini eskiden, evimizde kullandığımız masaüstü ve notebook bilgisayarlar ile rahatlıkla yapabiliyorken, problemin zorluk seviyesi arttığı için, bu sistemlerin hızı üretimde yetersiz kalmıştır. daha sonra bu iş için üretilen özel bilgisayarlar tasarlanmıştır.
gelelim bitcoin'in değerine. bitcoin ilk çıktığında bir bitcoin'in, 1 doların binde üçü gibi bir değeri vardı. anlık olarak bir bitcoin'in değeri ise 788 amerikan doları. bu değerin çok değişken olduğunu adeta bir dalgaya benzediğini, çok sert düşüşler ve yükselişler yaşayabileceğini de ekleyelim. anlık olarak bitcoin'in diğer ülke paraları karşısındaki değerini şu siteden görebilirsiniz.
bitcoin geleceğin parası olur mu olmaz mı bilinmez ama günümüzde birçok ünlü firmanın bitcoin ile alışverişe izin verdiğini söyleyelim. belki çok ütopik gelebilir ama, gün gelir bakkaldan ekmeği bitcoin'le aldığımız zamanda bulabiliriz kendimizi. tabii bakkal kalırsa!
son olarak şunu belirtmek isterim ki: bitcoin'i önceden sadece sanal para olduğunu biliyor ama tam olarak nasıl bir şey olduğu bilmiyordum. bu yazdıklarımın hepsi bir kaç günlük blog, forum benzeri yerlerden okuma yapmakla öğrenilmiş bilgilerdir. bazı kavramları anlatmak için benzetmelerden yararlanmış olabilirim. bir hata yaptıysam affola. elimden geldiğince kısa ve doğru anlatmaya çalıştım. yanlış gördüğünüz yerleri bildirirseniz sevinirim.